تا کنون شرح‌ها و تفسیرهای زیادی بر دیوان حافظ نوشته شده است. این شرح‌ها عمدتاً یا به طور کلی اشعار حافظ را عاری از گرایش‌های عرفانی می‌دانند؛ یا تعبیر و تفسیر آن‌ها صرفاً عرفانی است و نگاهشان به تمامی غزلیات یک نگاه عارفانه است. سؤال مهمی که در این مورد پیش آمده است، این است که آیا این‌ گونه نگاه‌ها به دیوان حافظ منطقاً درست است یا راه میانه‌ای هم وجود دارد؟ نگارنده بر ا...

علّامه اقبال لاهوری از شاعران بزرگ فارسی‌‌‌‌گوی شبه قارة هند است که اهمیت و جایگاه وی در بین مردم ایران و شبه قارۀ هند، بر کسی پوشیده نیست. وی درجهت بیان افکار آزادی‌‌‌‌خواهانه و وحدت‌‌‌‌طلبانة خود، از زبان شعری فارسی بسیار مدد جسته است. از جمله نکاتی که در اشعار اقبال جلب توجه می‌‌‌‌کند، کاربرد کنایات جدید در زبان شاعرانۀ اوست؛ کنایاتی که پیش از آن کاربرد نداشته یا بسیار کم‌‌کاربرد بوده‌‌‌‌اند....

اقبال لاهوری شاعری نام آشنا در گسترة ایران و جهان است. در مورد این شاعر و فیلسوف بزرگ و اندیشه‌های عمیق دینی و فلسفی‌ و اجتماعی وی پژوهش‌های فراوانی در قالب کتاب، مقاله، پایان‌نامه و... به زبان‌های فارسی، انگلیسی و اردو نگارش یافته است، اما گویا غور این شاعر در راز و رمز هستی و پستی و بلندی‌های جامعه و پرسش‌های همراه با حیرت او، اقبال‌پژوهان را چنان معطوف خود نموده است، که کمتر به بررسی زیبایی‌...

علامه محمد اقبال برای مردم فارسی‌زبان از شخصیت‌های بسیار گرامی است. او با جرئت و عزم راسخ عازم میدان شعر و ادب فارسی شده و در حضور ملای روم، عطار، حافظ و دیگران خامه‌فرسایی کرده است. درمورد اشعار و آثار این ادیب گران‌مایه و چیره‌دست سال‌هاست که اهل قلم بحث آراسته‌اند. جایگاه والای زبان و سخن در نوشته‌های اقبال لاهوری اولین نکته‌ای است که در مواجهه با آثار این شاعر توانمند جلب نظر می‌کند. موضوع ...

مبانی اندیشة فردریش نیچه و اقبال لاهوری با تأکید بر انسان‌شناسی و فلسفة سیاسی   شجاع احمدوند* - محسن سلگی**   (تاریخ دریافت:8/2/93 – تاریخ پذیرش: 5/8/93 )   چکیده در این نوشتار، مقایسة اندیشة نیچه و اقبال لاهوری در چهار بُعد معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی‌، روش‌شناسی و انسان‌شناسی مقصود قرار گرفته است. درحالی‌که نیچه با هر سه مؤلفة نخست، سر ستیز دارد، اما لاجرم می‌‌توان از وجود هر چهار محور شناخت در ان...

نظریه ی بینامتنی حاصل رویکرد زبان شناختی به ادبیات  است که هر متن ادبی را زاییده ای از متون گذشته یا معاصر  می داند؛ به گونه ای که متن تازه(حاضر) خلاصه ای از متن یا متون متعدد (غایب) است. هدف از این پژوهش « واکاوی مناسبات بینامتنی اشعار اقبال لاهوری و قرآن» است، که به روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد زبان شناختی، روابط بینامتنی میان اشعار اقبال لاهوری و قرآن کریم را بیان کرده است. رابطه های موجود ب...

ناسیونالیسم، ایده‌‌ای جدید است که از انقلاب آمریکا و فرانسه در قرن هجدهم الهام گرفته‌‌است. وقتی که از ناسیونالیسم در عصر مدرن بحث به میان می‌‌آید، منظور نهضتی است که به‌‌دنبال ایجاد یا تقویت احساس ملی در بین مردم است. احساسات ناسیونالیستی در کشورهای مسلمان اغلب ریشه در مواجهه با قدرت‌‌های اروپایی در قرن نوزدهم و پس از آن دارد و در این رابطه هواداران اسلام سیاسی اغلب اعلام کرده‌‌اند که «ملیت یک ...

میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی و محمد اقبال لاهوری دو شاعر مشهور ادبیات فارسی تاجیکی هستند که اولی، نمایندة اوج شعر و شاعری در قلمروی شبه‌قارة هند تاریخی و دومی، تمثال موجودیت شعر و شاعری به زبان فارسی پس از تغییر مرزهای تاریخی در آن سرزمین کهن است. میان این دو شاعر توانا مشترکات زیادی را جست‌وجو کردن ممکن است که ازجملة آن‌ها یکی «غم شریکی» است. بعد از تأمل در اشعار میرزا بیدل- برای مثال قسمت‌های آ...

رساله حاضر، رساله¬ای است که انسان و ویژگی آن¬ در اشعار اقبال لاهوری مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از آن این است که خواننده با مطالعه دقیق به جامعه مطلوب با موضوعات انسان که مورد نظر اقبال است دست یابد.مجموعه اندیشه¬های اقبال درباره ی انسان و تمامی طرح ها و آرزوهای او برای ایجاد انسانی بهروز و سعادتمند، در وجود « انسان کامل » خلاصه شده است . انسان کامل اقبال ، انسانی است که همه ی مراحل مختلف حی...

مهم ترین نتایج این رساله عبارتند از : 1-استفاده از قافیه های بدیعی به ویژه تجنیس 2-بهره گیری از صنایع بدیعی (لفظی و معنوی) 3-غلبه معنی بر لفظ 4-تسلط بر قرآن کریم و به کار بردن مفاهیم قرآنی در سطح وسیع 5-آرکاییسم(کهن گرایی) 6-بسامد بالای لغات عربی 7-بیان اندیشه های مختلف در لا به لای اشعار