چکیده : سعد بن ابی وقّاص به عنوان یکی از صحابی و شخصیت های بارز صدر اسلام در طول زندگی دچار تغییر و تحولاتی شد، بطوریکه مراحل زندگی سعد نیز همانند زندگی هر انسانی فراز و نشیب هایی داشت و برخلاف داستانهای افسانه وار برخی مورخین ، چهره ای خالی از عیب و نقص نداشته و در پاره ای از مقاطع نیز رفتارهای بغض آمیز ودوگانه ای داشت که البته این جهت گیری ها در دوران خلافت حضرت علی (ع) بیشتر به چشم می آید. د...

المدخل بین شعراء الجاهلیّه، کان زهیرُ بن أبی سُلمی، - بشهادهِ أبی الفرج الأصبهانی – أحدَ الثلاثه الکبار، و الآخران هما امروالقیس و النابغه. وقد «اختُلف فی تقدیم أحد الثلاثه علی صاحبیه». إنَّ زهیرَ ابنَ أبی سُلمی هو أحدُ أهم شعراءِ العصرِ الجاهلی و کما عرفنا هو من عبید الشعرِ أی ممن کانوا ینقّحون أشعارَهم و قصائدهم مراراً. و کان یهتم بالجانب الصوری البیانی لکلامهِ المنظوم. فنونُ البلاغهِ فی العصر الجاهلی کانت فطر...

عبدالله بن ابی یعفور از شمار اندک اندیشمندانی بود که همواره مورد تکریم امام باقر و امام صادق(ع) بودند. با این همه، اما ابعاد فکری و کلامی او چنان که باید و شاید مورد تحقیق قرار نگرفته است. گستره شناخت امروزین ما از او به تبحر وی در دانش قرائت قرآن، فقه و وارستگی اخلاقی محدود و خلاصه شده است. حال آن که تلاش های اعتقادی او در تبیین معارف اهل بیت(ع) چشمگیر بوده و بُعد کلامی او را آشکار می کند. این ...

هاتف اصفهانی از شاعرانی است که سه قصیده به زبان عربی سروده است در دو قصیده که موضوع آنها غزل است از شاعران جاهلی و اسلامی وغزل عذری متأثر شده است و با زندگی در محیط ذهنی از شاعرانی مانند عروة بن حزام عذری و جمیل بن معمر عذری و عمر بن ابی ربیعه مخزومی تقلید کرده است ودر قصیده سوم که در مدح پیامبر گرامی اسلام(ص) سروده شده است از شاعران دوره انحطاط تأثیر پذیرفته و تا حدودی از قصیده امام بوصیری در ...

آیه‌ی 17 سوره‌ی احقاف از آن‌گونه آیاتی است که پیرامون سبب نزول آن دیدگاه‌های متفاوت در میان مفسران فریقین مطرح‌شده است. گروهی از مفسران فریقین بر این باورند که سبب نزول آیه، عبدالرحمن بن ابی بکر است که به پدر و مادرش اُف گفت؛ اما گروه دیگر از مفسران فریقین این نگرش را پذیرا نشده‌اند و سبب نزول آیه را شخص دیگری دانسته‌اند. نوشتار حاضر با روش توصیفی - تحلیلی سبب نزول و تفاوت رأی در سبب نزول و شخصی...

دراین پژوهش، زندگانی و کارنامه سیاسی معاویه بن ابی سفیان به عنوان یکی از چهره های شاخص خاندان بنی امیّه در تاریخ اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. مساله اساسی دراین پژوهش، بررسی و شناخت عملکرد دینی سیاسی معاویه بن ابی سفیان در طول حیات و در دوران حکومت داری او می باشد. به علاوه تحولات اوضاع سیاسی- اجتماعی جامعه اسلامی آن دوران، در زمان حکمرانی وی نیز مد نظر قرار گرفته است. از آن جا که مرگ عثمان ...

زهیر بن ابی سلمی ربیعه بن رباح المزنی،  در عصر جاهلی، حکیم‌الشّعراء و در میان ائمّۀ عرب، افضل شاعران بود. او در مدیح و حکمت برجسته بود و وظیفۀ شعر را تعلیم و هدایتگری می‌دانست. زهیر عمر خود را در دلسوزی و پند و اندرز و حق‌گویی و خیرخواهی گذراند و در اشعارش مفاهیم تعلیمی و اخلاقی به‌ویژه در معانی نکوهش و زهد سخت آشکار است. زهیر با تأثیر از محیط زندگی و شخصیت خود، برترین معیارهای اخلاقی و انسانی را...

سلم بن عمرو خاسر، شاعر عصر نخست عباسی در بصره به دنیا آمد. وی شاگرد و راوی اشعار بشّار بن بُرد بود. او را خاسر نامیدند، زیرا نسخه‌ای از قرآن را فروخت تا دیوان شعری بخرد. دلایل دیگری نیز برای این لقب وی گفته شده است. در دوران جوانی، سلم به بغداد رفت و به مدح خلفای عباسی، برمکیان به ویژه فضل برمکی، و دیگر امیران پرداخت. وی با ابوالعتاهیه، مروان بن ابی حفصه، والبه بن حباب و ابو الشمقمق معاشرت داشت. ...

مقایسه به عنوان متد علمی برای شناخت و ارزیابی هر موضوعی نکات بسیاری را روشن می سازد. متاسفانه در حوزه تاریخ به طور اعم و تاریخ اسلام به طور اخص ازاین شیوه کمتر استفاده می شود. در حالی که چنانچه بااین روش شخصیتی را با شخصیت متضاد آن با سیستم های حکومتی با هم بسنجیم، ابهامات مهمی برطرف می شود. علی (ع) همواره به عنوان یکی از مهمترین شخصیتهای تاثیرگذار صدر اسلام مطرح است که افکار، اندیشه ها، سیاسته...

أسماء بنت عمیس، در ابتدا همسر جعفر بن ابی طالب بود و همراه او به حبشه مهاجرت کرد. او همسر خود را در سرپرستی مهاجران یاری نمود. اسماء پس از شهادت جعفر در جنگ موته، با ابوبکر ازدواج کرد و محمد بن ابی بکر متولد شد. این بانوی بزرگ، در دوره خلافت ابوبکر، ارتباط نزدیک خود را با خانواده حضرت علی(ع)، به ویژه فاطمه(س)، حفظ کرد. وی، پس از وفات ابوبکر، با حضرت علی(ع) ازدواج نمود و مدتی پس از شهادت او نیز ...