ولایت نقطه عطفی است که مشترک میان شریعت و طریقت و حقیقت می باشد. عارف بزرگ ‘ جناب هجویری در کتاب ((کشف المحجوب)) درباره اهمیت ولایت در عرفان فرموده است : (( بدان که قاعده و اساس طریقت تصوف و معرفت جمله بر ولایت و اثبات آن است که جمله مشایخ اندر حکم اثبات آن موافق اند ‘ اما هر کسی به عبارتی دگرگون بیان این ظاهر کرده اند.)) ما در این مقاله برآنیم که براساس دیدگاههای عارف بزرگ شیعی سید حیدر آملی ...

فص لوطی مشتمل بر حکمتی است که بر قلب حضرت لوطａ به حسب اسم غالب بر او، افاضه شده است. این حکمت مستفاد از تمنای قوت و شدتی است که قرآن کریم به او نسبت می دهد. قیصری اهم مطالبی را که این فص به آنها می پردازد، سه مطلب می داند: 1. ذاتی بودن ضعف برای انسان و دیگر مخلوقات؛ 2. مانع شدن کمال معرفت در تصرف انسان کامل به همت؛ 3. بیان اسرار قدر. از جمله مطالب مهم دیگری که این فص به آنها می پردازد، تبیین تض...

آیۀ پنجاه و پنج سورۀ مائده یا آیۀ ولایت جایگاه بی‌بدیلی در گفتمان اعتقادی شیعه در موضوع ولایت دارد. متکلمان و مفسران شیعه براساس روایات صحیح ذیل این آیه، که در آثار روایی فریقین مأثور است، این آیه را ناظر به امامت امیرمؤمنان علی (ع) دانسته‌اند؛ اما مفسران اهل­سنت با تکیه بر وحدت سیاق و پیوستگی معنایی آیات، این موضوع را انکار کرده و مدعای شیعیان را خلاف ظاهر قرآن قلمداد می‌کنند. خدشه‌ای که پاسخ ...

چکیده آیه "تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ء" (نحل:89) یکی از آیات چالش بر انگیز قرآن است. مفسران در تفسیر این آیه دیدگاه‌های مختلفی را بیان کرده اند که عبارتند از: جامعیت علمی قرآن، جامعیت تشریعی مطلق قرآن، جامعیت تشریعی نسبی قرآن، جامعیت هدایتی قرآن، جامعیت قرآن به همراه سنت، و جامعیت قرآن ویژه معصومین. در این مقاله پس از نقد و بررسی دیدگاه‌های مختلف درمورد جامعیت قرآن، مشخص شد که کلمه تبیان به معنای نهایت وضو...

مفهوم ولایت در نظام و ساختار اندیشۀ صوفیانه، همواره یکی از اصلی ترین بن مایه های فکری این بنای برین بوده است. با اندکی تأمّل در تاریخ تصوّف درمی یابیم که هر چه از سال های نخستین تولّد تصوّف به عنوان یک نظام عقیدتی و فکریْ بیشتر گذشته، بر فربهی و فزونی این معنا افزوده شده است. این گستردگی پس از ابن عربی به جایی رسید که عرصه را بر دیگر مفاهیم محوری در این نظام معنوی تنگ کرد. اندک اندک فزون طلبی نظریّۀ ...

ناحیۀ حصار از مواضع بسیار قدیمی تاجیکستان است که یادگاری‌ دورۀ نئولیت (عصر نوسنگی) شامل اناوی (کشاورزی محض)، کلته مناری (ماهیگیری، شکار و صیادی) و حصاری (آمیخته‌ای از کشاورزی، دامداری و شکار) را دربرمی‌گیرد. در عصرهای بعدی، مخصوصاً در عصرهای میانه تا انقلاب بخارا، حصار مرکز اداری و فرهنگی بخارای شرقی بود و در پیشرفت حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این مملکت سهمی سزاوار داشت. هدف این مقاله نشان دا...

ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از این‌رو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص می‌کند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قانون ایران اذن پدر یا جد پدری در نکاح دختر باکره لازم است ولی در فقه و حقوق برخی از مذاهب و کشورهای اسلامی اذن برادر نیز مکفی اس...

در عصر غیبت می توان از طریق برهان خلف نیز مشروعیت ولایت فقیه را اثبات کرد. با فرض خلف، یعنی فرض نفی حاکمیت فقیه در عصر غیبت، وضع از سه فرض خارج نیست: 1) حاکمیت طاغوت؛ بنابر نص کرایم قرآن و روایات، این فرض شرعاً ممتنع است. 2) عدم وجود حاکم: این فرض عادتاً ناممکن است و اگر ایجاد شود مستلزم اخلال نظام نوعی است. همچنین شرعاً جایز نیست. 3) حاکمیتی بین حق و باطل: این فرض محال است؛ زیرا اموری که به حق و ...

ریشه یابی معنایی عبارت نوظهور «ولایت تکوینی» نزد متکلمان مکتب بغداد اهمیت فراوانی دارد و این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی، اندیشه متکلمان بغداد را در مسئله «ولایت تکوینی» بررسی می کند. برخی از عالمان معاصر برای ولایت تکوینی شاخصه هایی مانند: خلق ایجادی کل یا بخشی از عالم توسط اولیا (علت فاعلی بودن اولیا برای عالم)؛ ابقای وجودی کل یا بخشی از نظام عالم توسط اولیا (اولیا علت ابقای عالم باشند)؛ تدب...

چکیده:  موضوع این تحقیق، نقد وتحلیل ساختارادبی ومحتوائی آیه تطهیراست ، بعضی از دانشمندان مفاد آیه تطهیر را مطلق دانسته واز باب اراده تشریعی همسران پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم، بطور خاص وخاندان آن حضرت بطورعام نیز مشمول آن دانسته اند و بعضی دیگر صرفا مراد از رجس ،رجس باطنی ومقصود از تطهیر ، تطهیر باطنی می دانند.ما دراین تحقیق ابتدا از نظر ادبی ، واژگان «رجس» و«تطهیر» را با توجه به نظر لغت شناس...