سید رضا مودب

[ 1 ] - بررسی نظریه ی «شکّاکیت نوین» درباره ی شخصیت و سیره ی پیامبر(ص)

طی سده‌های اخیر، مطالعات خاورشناسان و پژوهش‌گران غربی در باب شخصیت و سیره‌ی پیامبر(ص) دو مسیر متمایز را پیموده است: 1. رویکرد «سنت‌گرا» یا «خوش‌بین»؛ 2. رویکرد «تجدیدنظرطلب» یا «شکّاک». نخستین رویکرد، یعنی «سنت‌گرا» برای منابع روایی مربوط به زندگانی حضرت محمد(ص) ارزش تاریخی قائل است. طرفداران این رویکرد، گستره‌ی تحقیق خود را به نگاشته‌های مسلمانان محدود کرده و این منابع را مطابق با مبانی و عرف د...

[ 2 ] - مبانی تفسیر قرآن از دیدگاه مفسران شیعه

مبانی تفسیر قرآن یکی از مهمترین مباحث در حوزۀ علوم قرآنی به شمار می‌آید و پیوسته مورد توجه و اهتمام قرآن پژوهان و علاقه مندان به قرآن کریم به ویژه مفسران بزرگ بوده است. مبانى تفسیر، اصول موضوعه و باورهاى بنیادینى‌اند که تفسیر قرآن بر آن‌ها استوار است. این باورها و قضایا بر اصل امکان و جواز تفسیر یا کیفیت و روش و اصول و قواعد تفسیر اثرگذار بوده، به آن‌ها جهت مى‌دهند. در واقع مبانى تفسیر، سبب چگو...

[ 3 ] - واکاوی سندی و دلالی حدیث «قرآن، ذَلول(مانند شتر رام) و دارای وجوه مختلفی است» در مصادر فریقین

تحقیق حاضر، به روش تطبیقی-تحلیلی، به بررسی سندی و دلالی روایت «قرآن، ذَلول و دارای وجوه مختلفی است، آن را بر بهترین وجه حمل نمایید»، در مصادر اهل سنت و شیعه می­پردازد. روایت فوق غالباً در مصادر اهل سنت یافت شده و برخی از عالمان امامیه از جمله طبرسی و فیض کاشانی بدون سند به آن اشاره کرده­اند. این حدیث از نظر سندی ضعیف است و در زمره‌ احادیث منتقله به شمار می­آید، ولی می‌توان گفت از نظر دلالی و متنی...

[ 4 ] - تحلیل روایت تفسیری منتقله ابن‌فحام درخصوص کاستی از آیۀ 33 آل عمران در امالی شیخ طوسی

[ 5 ] - اعتبارسنجی صدوری و بررسی فقه الحدیثی حدیث لعن امت

Nation (Ummah) imprecation Hadith belongs to Ashrat al-saah in which the imprecation of the early Islamic nations by the next generations is considered to be one of the causes of Muslims’ Involvement in the last time. The mentioned hadiths that have Sunni narrators have often been transmitted by Shiykh Saduq and Shiykh Tusi. Similarity of the words and sanad of Nation imprecation Hadith i...

[ 6 ] - ابومخنف و جایگاه اخبار عاشورا در مقتل الحسین (ع) او

Abu Makhnaf is one of the best, most dexterous and greatest chronicler of the event of the dawn of Islam, especially the martyrdom of Imam al-Hussein, peace be upon him, on Ashura or the tenth of Moharram. Through his extensiveresearch and meeting with and speaking to the witnesses of the event of Karbala or people who in one way or another were aware of it he has collected valuable first-hand ...

[ 7 ] - بررسی نقش روات مشترک در اخبار منتقله (مطالعۀ موردی؛ جِعّابی از مشایخ صدوق)

In the present article, it is tried to show the way of transferring the Sunnites' traditions to Shi'ites' sources and its consequencesfrom a different and new angle. We believe one of the reasons of transferring the Sunnites' traditions to Shi'ites' books is the existence of some common narrators of hadith corpuses. By studying Je'aabi, oneof sheikhs of Saduq, and hadiths narrated from him in h...

[ 8 ] - بررسی حدیث اصلاح‌طلبی امام حسین(ع)

This article attempts to study a hadith attributed to Imam Hussein in which he says, "I have only risen to seek reformation." It tries to find that whether the content of hadith suggests reformation of religion or that of nation. The author has concluded that this hadith is neither authentic in its chain of transmission nor acceptable in its content. If one ignores inauthenticity of chain of tr...

[ 9 ] - بررسی دلالی روایات تحریف‌نما در تفسیر عیاشی

The so called the traditions of distortion, the ambiguity in the history of codification of the Holy Qurān, the traditions likening the major events in the Islamic nation to the events of past nations and also the fact that the names of the infallible Imams are not mentioned in the Holy Qurān are the most important reasons which lead in the claim that Qurān might be distorted. Out of these reas...

[ 10 ] - بررسی کیفیت نزول لفظی و معنوی قرآن کریم در منظر روایات

This article is an attempt to support the theory of “the verbal and spiritual revelation of the holy Quran” simultaneously by Allah the Exalted on the basis of the traditions narrated in Shiite sources. Moreover, on the basis of the stress traditions put on the revelation of the holy Quran in a special language and explaining the two terms “verse and meaning” in regard of the revelation of th...

[ 11 ] - تحلیل و بررسی تدوین حدیث از نگاه جی. رابسون در دایره المعارف اسلام

Robson, the English Orientalist, in the third volume of Encyclopedia of Islam, assigns a special entry to introducing hadith. In this entry he discusses such subject as the study of hadith as a word and as a technical term, the compilation of hadith, introducing the compendiums of hadith by the two sects, the critique of hadith, explaining the different kinds and degrees of true hadiths, defini...

[ 12 ] - بررسی حل تعارض آیات ذکرِ ناظر به آرامش

آرامش، یکی از مفاهیم کلیدی در زندگی بشر است. قرآن کریم، در آیه 28 رعد ذکر خدا را به عنوان علت انحصاری آرامش دل‌ها معرفی می‌کند، اما در آیاتی دیگر ذکر خدا ، عامل وجل و ترس از خداوند متعال معرفی شده است؛ مانند آیات «الَّذِینَ إ‌ِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَ جلَتْ قُلُوبُهُمْ» و «تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَ بَّهُمْ». در نگاه نخست، این آیات، ناسازگار به نظر می‌رسند. برای جمع میان این آیات و رفع تعارض، راهکارهای گوناگونی توسط مف...

[ 13 ] - بررسی تطبیقی و تحلیلی آراء تفسیری علامه معرفت و ابن عاشور ذیل آیه امامت

تحقیق حاضر در مقایسه و تحلیل آراء تفسیری آیت الله معرفت و ابن عاشور، ذیل آیۀ امامت (بقره/124)، است. «امام» در نظر معرفت، پیشوای معصوم و واجب الاطاعه در امور دینی و دنیوی و والاتر از رسول و نبی است؛ ولی در نظر ابن‌عاشور، رسول و مجاز به انجام ارتکاب گناهان صغیره است. به نظر می رسد، حضرت ابراهیم(ع) قبل از ابتلائاتش رسول بوده‌است و مقام امامت ایشان، جدای از مقام رسالت اوست؛ زیرا «رسول» طبق روایات ک...

[ 14 ] - نقد و بررسی دیدگاه مفسران در تفسیر آیه « تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ » با تاکید بر جامعیت فطری و تربیتی قرآن

چکیده آیه "تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْ‏ء" (نحل:89) یکی از آیات چالش بر انگیز قرآن است. مفسران در تفسیر این آیه دیدگاه‌های مختلفی را بیان کرده اند که عبارتند از: جامعیت علمی قرآن، جامعیت تشریعی مطلق قرآن، جامعیت تشریعی نسبی قرآن، جامعیت هدایتی قرآن، جامعیت قرآن به همراه سنت، و جامعیت قرآن ویژه معصومین. در این مقاله پس از نقد و بررسی دیدگاه‌های مختلف درمورد جامعیت قرآن، مشخص شد که کلمه تبیان به معنای نهایت وضو...

[ 15 ] - تفسیر تطبیقی آیات ابتدایی سوره دخان با تکیه بر مسأله نزول قرآن

مطالعات تطبیقی در متون اسلامی به ویژه آیات قرآن کریم از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. آیات یکم تا ششم سوره دخان، شرافت و عظمت نازل کننده، نازل شونده، بر او نازل شده و زمان نزول را اجمالاً بیان کرده است؛ لذا می توان در میان مباحث تفسیری آیات گفته شده به مسئله شب قدر و نزول قرآن پرداخت. در فرآیند تفسیر تطبیقی آیات ابتدایی سوره دخان می توان به نکاتی دست یافت از قبیل بهترین معنایی که می توان ...

[ 16 ] - بررسی نظریه کلامی فخر رازی و علامه طباطبایی دربارة رؤیت خدا

از جمله مباحث کلامی، رویت خداوند متعال، به ویژه در روز قیامت می‌باشد که امامیه، اشاعره و معتزله در خصوص آن دچار اختلاف نظر هستند؛ امامیه بر عدم جواز رؤیت و در مقابل اشاعره، بر جواز رؤیت خداوند در روز قیامت معتقدند؛ از جمله دلائل هر یک از آنها استدلال بر آیه « لاتدرکه الابصار » است. در این مقاله دیدگاه کلامی هر یک بررسی شده و ضمن بیان نظر علامه طباطبایی، مفسر بزرگ معاصر امامیه در خصوص عدم رؤیت، ...

[ 17 ] - تحلیل عقلی دینی جایگاه «برند ملی کشور اسلامی»

برند مجموعه‏ای از ادراکات ذهنی نسبت به چیزی است که در طول زمان در اذهان شکل می‏گیرد. یکی از قلمروهای برند، حیطه کشورها و ملت‏هاست بطوریکه تاکنون بیش از 50 کشور فعالیت‏هایی را بر روی برندشان متمرکز کرده‏اند تا جایگاه مطلوب برند کشورشان را در اذهان ایجاد کنند. این مقاله برآن است با بکارگیری روش دینی و مقایسه کردن با عقل متعارف به بررسی جایگاه مطلوب برند کشور اسلامی در سرزمین ایران اسلامی بپردازد....

[ 18 ] - نقد دیدگاه صالحی نجف‌آبادی در مورد روایات امام باقر در مجمع البیان

bbbb

[ 19 ] - نقد شبهه قرآنی پیمان شکنی پیامبر(ص) در جنگ با یهود بنی قینقاع (با تأکید بر فرهنگ نقض معاهده در قرآن)

Verse 58 of the Anfal, expresses The Prophet's confrontation with the infidels of the Jews and abjuration criterion is with them. Some according to this verse and referring to historical reports Have expressed" It is permissible Due to fear of Betrayal of unbelievers". In this article have been tried By descriptive and analytical method, to this Suspicion To be answered. The result of this a...

[ 20 ] - نقد دیدگاه تطوری بودن عصمت امامان شیعه

شیعه در جهان امروز، مکتبی است با اندیشه‌های خاص در حوزه امامت که عصمت، از شاخص‌ترین اندیشه‌های آن به شمار می‎‌آید. در دوران معاصر، برخی خاورشناسان و محققان جهان اسلام، اندیشة عصمت امام را محصول سده‌های دوم و سوم دانسته‌اند که عالمان و تئوری‌پردازان شیعه پیشنهاد کرده و جامعه شیعه در قرون بعدی پذیرفته‌اند. سؤالی که مطرح است این‌که آیا اندیشة عصمت امام، نظریه‌ای تکاملی در طول حیات شیعه است؟ در این...

[ 21 ] - بررسی و نقد دیدگاه خوتیر ینبل درباره تاریخ‌گذاری خاستگاه اسناد حدیث

مسأله خاستگاه اِسناد حدیث و تاریخ‌گذاری آن در طی یک سده گذشته از مباحث مهم میان دانشمندان مسلمان و حدیث‌پژوهان غربی بوده است. در این باره، هر دو دسته غالباً با استناد به گفته ای از محمد بن سیرین(110ق) که در آن آغاز اسناد دهی برای حدیث به سبب وقوع یک فتنه دانسته شده است، تاریخ‌گذاری های متفاوتی را ارائه نموده اند. محدّثان اهل‌سنت، فتنه مورد نظر را قتل خلیفه سوم در سال 35 ق دانسته و زمان آغاز به‌کار...

[ 22 ] - اثرپذیری مارتین لوتر از ریکالدو در رویکرد انتقادی به قرآن کریم

هدف این پژوهش بررسی چگونگی تأثیرپذیری مارتین لوتر از ریکالدو دومنته کروچه در رویکرد انتقادی به قرآن کریم است. مارتین لوتر بنیان‌گذار نهضت پروتستان از معدود کسانی است که زمینه تغییر در تاریخ را فراهم نمود، اما او به همان میزان که تأثیرگذار بوده، تأثیرپذیر نیز بوده است. بسیاری از اندیشه‌های لوتر متأثر از اندیشمندان قرون وسطی است. او به‌طور خاص در مواجهه با قرآن، از ریکالدو دومنته کروچه کشیش دومین...

[ 23 ] - «یتیم» و مسائل آن از منظر قرآن و روایات

یتیم و حقوق آن از جمله مسائل مهم اجتماعی محسوب می­شود. با توجه به اهمیت چندجانبه «یتیم» و اولویت داشتن آیات قرآن و روایات معصومین برای کاوش نگاه اسلام، این نوشتار به دنبال آن است که با نگاهی دقیق‌تر، برخی از مفاهیم و موضوعات پیرامون ایتام را ارائه یا بازنمایی کند. به این منظور، ضمن بررسی معنای یتیم، آیات قرآن و روایات معصومین که حقوق و تکالیفی را در قبال ایتام متذکر شده­اند مورد بررسی قرار گرفت...

[ 24 ] - نقش حق‌گرایی در حکیمانه بودن آیات قرآن

This article has no abstract.

[ 25 ] - An Exegetical Critique of Gerhard Bowering's Viewpoints on the Face of God through Reliance on Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an.

The verses dealing with the face of Allah (swt) are metaphorical ones which are decisively determined through reference to the definite verses. To clarify theses verses, one should regard the orderly system of the Islamic Divine teachings as a whole. Not having had access to all the documents, sources, instructions and instruments, the orientalists looked at the system from a limited and someti...

[ 26 ] - The Functions of ‘Surah Coherence’ in Interpretation Applied to Allameh Tabatabai’s al-Mizan and Sayyid Qutb’s Fi Zilal al-Quran

‘Surah coherence’ is an important aspect of the Quranic language, which, due to its unique role in interpretation, has been highly regarded by commentators and Quranic scholars, especially over the last half a century. According to this theory, each surah is centered around a main issue in such a way that all the topics of the surah create an all-encompassing unity. The present study intends to...