از ورای قرن‏ها تمدّن بشری، آنچه امروز از مراسم شگفت داوری ایزدی برای ما به جا مانده است، تنها عبارت «سوگند خوردن» است، درحالی‏که این رسم در میان اقوام و ادیان در گذشته امری معمول و آخرین محک برای تعین گناهکاری یا بی‏گناهی متهمان بوده است. با وجود اینکه نمونه‏های بسیاری از اجرای این مراسم در آثاری چون ویس و رامین، مثنوی، سلامان و ابسال، مخزن‏الاسرار و... به چشم می‏خورد، آشناترین نمونه از این نوع ...

در این پژوهش ابتدا بحث تقدیر و اعتقادات مربوط به آن نزد ایرانیان پیش از اسلام و پس از آن مطرح و ضمن آن ارتباط عقاید باستانی با دوره اسلامی نشان داده شده است . در نگرش پیشینیان آسمان منشاء اصلی سرنوشت آدمیان و توزیع کننده بخت است . به تبع این اعتقاد جبرگرایی به نیرومندی در حیات فکری ایرانیان رخ می نماید و همین اندیشه سایه خود را بر متون حماسی و غنایی اولیه نظیر شاهنامه و ویس و رامین ... گسترده ا...

دانش نشانه شناسی در برخورد با متون ادبی به دنبال کشف ژرف ساخت هایی است که در زیر جنبه های به ظاهر متفاوت قرار دارند. بنابراین داستان های گوناگون از آنجا که موقعیت های کهن و ساده را توصیف می کنند توجه بسیاری از نشانه شناسان را برای دست یافتن به ساختارهای روشن و منسجم جلب کرده است. در این پایان نامه نیز، که در 5 فصل تدوین شده، سعی شده است تا بر اساس مفاهیم اصلی نشانه شناسی به بررسی نظام نشانه ای ...

در متون کهن، «کاوکیل»، «کاکیل»، «کالیل» و«کاکثل» بر یکی از جشن­های ایران باستان و نژاد خاصی از گاو اطلاق شده است. هدف این مقاله، بررسی این نشانه­ها و بیان مدلول آن­هاست. به ­این منظور، نخست، با استناد به رسم­الخط فارسی قدیم، نشان داده می­شود که شکل­های مذکور، املاهای دیگری از »گاوکیل»­اند؛ سپس این پیشنهاد مطرح می­شود که «کیل» در این کاربرد، معادل کج است که از طریق ترکیبِ «کج و کول»، به فارسی امر...

متن داستانی جامع الحکایات از نویسنده ای ناشناس به خط نستعلیقِ تحریری ساده است و از جملۀ نسخ خطّی نفیس سدۀ دوازدهم هجری است. این کتاب شامل داستان هایی جذاب و شگفت انگیز است که در سبک و سیاق با داراب نامه های طرسوسی و بیغمی مانندگی دارد؛ نویسنده در طرح هر یک از حکایت ها با بهره گیری از اصول ساده نویسی و استفاده از توصیفات زیبا و دلکش، در جمله هایی کوتاه به بیان مضامین گوناگون پرداخته است و با بهره ...