بازمانده های باستان شناختی فرهنگ شکار و یا منسوب به دستگرد در ایران باستان که تاکنون کاوش و معرفی شده اند را می توان به دو گروه اشکانی و ساسانی طبقه بندی کرد؛ و در این نوشتار، ایده اصلی نویسنده این است که معماری شکارگاه ها و ساخت دستگرد در ایران باستان، اصالتاً ساسانی است؛ و از دوران اشکانیان و هخامنشیان، هنوز شواهد روشن و تردیدناپذیری ندارد. هرچند شواهد باستان شناختی از رواج سنت شکار در میان طب...

ظروفی را که جانورسان بوده و دارای روزنه ورود و خروج مایع باشند تحت عنوان ریتون طبقه بندی می کنند. ریتون ها ظروف آشامیدنی هستند که در هنر ایران بسیار به چشم می خورند. موجودات مورد استفاده در ساخت این ریتون ها شامل انواع حیوانات واقعی و تخیلی می شود. در دوره اشکانی با توجه به گستردگی قلمرو اشکانیان می توان شیوه ها و سبک های متفاوتی را در ساخت این ریتون ها تأثیرگذار دانست. تنوع سبکی موجود در شکل و...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقة پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطة باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دورة نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دورة اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...

بازمانده‌های باستان‌شناختی فرهنگ شکار و یا منسوب به دستگرد در ایران باستان که تاکنون کاوش و معرفی شده‌اند را می‌توان به دو گروه اشکانی و ساسانی طبقه‌بندی کرد؛ و در این نوشتار، ایدة اصلی نویسنده این است که معماری شکارگاه‌ها و ساخت دستگرد در ایران باستان، اصالتاً ساسانی است؛ و از دوران اشکانیان و هخامنشیان، هنوز شواهد روشن و تردیدناپذیری ندارد. هرچند شواهد باستان‌شناختی از رواج سنت شکار در میان طب...

شاهنشاهی اشکانی یا اشکانیان ۲۴۷ پ.م. ۲۲۴ م که با نام امپراتوری پارت‌ها نیز شناخته می‌شود، یکی از قدرت‌های سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایران‌زمین بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد. اما این دوره طولانی حکومت دارایی شرایط نامطلوب از منابع تاریخی است. از یک سو در منابع فارسی و عربی کمترین اشاره به آنان نشده و یا به طور غیر مستقیم دراین ادبیات بازتاب داده شده است. ازسوی دیگرمنابعی که به شا...

برخی کارشناسان درخصوص دلبستگی اشکانیان به فرهنگ و سنن ایرانی تردیدهایی روا داشته‌اند با این حال در تحقیقات اخیر شواهدی علیه این رویکرد ارائه شده است. گذشته از پیوندهای کهن فرهنگی و هنری ساتراپی پارتیا با سنن و فرهنگ ایرانی باید نمودهای فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی سنن ایرانی، در دوران طولانی اشکانی، را به‌مثابۀ شواهدی علیه این رویکرد تلقی کرد. در این جستار، با بررسی برخی از این شواهد، سعی می‌‌شود خ...

شهرستان فراهان در استان مرکزی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، دارای وضعیتی است که شناخت کم و کیف تطور فرهنگی آن در دوره اشکانی می تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی غرب کشور در دوره اشکانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه در دوره اشکانی انجام گرفته است که نتیجه ی آن شناسایی 30 محوطه مربوط به این دوره می باشد. بیشتر استقرارهای اشکانی شهرستان ف...

اشکانیان در طول حیات سیاسی خود دارای پایتخت های متعددی بودند که به فواصل مختلف از یکدیگر قرار داشتند وشهرهای مختلف، قلمرو وسیع آنان را به هم پیوند می دادند. این اصل، با توجه به خصوصیت کوچ نشینی پارتیان موجب تسهیل در امر تجارت ودفاع در برابر دشمنان داخلی وخارجی می گردید. نسا به عنوان اولین تختگاه اشکانیان، خاستگاه قومی وتکیه گاه ملی آنها و نمایانگر به رسمیت شناختن سرزمین پدری و آرامگاه شاهان پار...

مجموعه معماری دست کند زیرزمینی سامن در فاصله ی 15 کیلومتری شهر ملایر و 100 کیلومتری جنوب شهر همدان واقع است. این مجموعه که در زیر بافت مسکونی شهر سامن است، شامل بیش از 50 فضای معماری دست کند زیرزمینی است که با پوشش های قوسی شکل در بستر سنگ های گرانیتی (گرانیت گل پنبه ای) و در عمق 2 تا 8 متری از سطح زمین ایجاد شده است. مهمترین پرسش مطرح در این مجموعه همانند سایر آثار دست کند ایران، موضوع تاریخ گ...

این مقاله با رویکرد تاریخی ـ توصیفی، به مطالعه نوع پوشش و جامه‌های زنان ایرانی در دوره‌ی اشکانیان خواهد پرداخت. از این‌رو، کوشش می‌شود پس از اشاره‌ای کوتاه به موقعیت سیاسی و اجتماعی زنان در جامعه‌ی اشکانی، با نگاهی تحلیلی به گزارش‌هایی که آگاهی‌هایی را درباره‌ی تاریخ اشکانیان، و نوع جامه زنان اشکانی به‌‌دست می‌دهند، همه‌ی بازنمایی‌های زنان در داده‌های باستان‌شناختی و یادگارهای هُنری اشکانیان مور...