توجّه به موتیف، به عنوان یکی از عناصر کارا در نقد داستان از مباحث مهم نقد ادبی ‏است. ‏بلقیس سلیمانی از نویسندگان موفّق زن است که از موتیف­های سیاسی، ‏اجتماعی، فرهنگی و عاطفی مطرح معاصر در آثار خود استفاده کرده ­ا­ست. او نویسنده­ای است که عقاید و نگرش فلسفی خاصی به زندگی دارد و با طرح موتیف­های ‏‏اسطوره‌ای در رمان­های خود بر عقاید و اندیشه‌هایش تأکید می‌کند. ‏‏همچنین وی ‏نویسنده‌ای اقلیم­گرا است ک...

مکتبی شیرازی، شاعر قرن نهم هجری، با اثر لیلی و مجنون خود به شهرت رسیده، اثری که در قالب مثنوی و با طرحی داستان­وار سروده شده است. منظومه­هایی نظیر لیلی و مجنون، مرز بین حکایت و داستانِ هنری هستند. به همین دلیل در رد­یابیِ عناصر داستانیِ آنها گاه توجیه یک ادعا یا تخصیصِ یک عنوان، چندان آسان نیست و به خصوص در تقسیم‌بندی‌ها، امکان دوگانگی بعضی انواع در داستانی واحد نیز وجود دارد. با این­همه، هدف اصلی ...

پژوهش و مقایسۀ تطبیقی آثار ادبی، خصوصاً در حوزۀ ادبیّات داستانی، از مهم‌ترین رویکردهای نقد و تحقیق ادبی به شمار می‌آید. هدف مقالۀ حاضر بررسی شباهت‌های پیرنگ داستانی رمان کیمیاگر اثر کوئیلو و داستان «زمزم» اثر رضا امیرخانی است. تشابهات‌ بسیاری در ساختار این دو روایت داستانی وجود دارد که برخی از آن‌ها را می‌توان در آثار دیگری نظیر مثنوی مولوی، دیوان شمس، مقالات شمس، منطق الطّیر عطّار، عجایب نامۀ محمّد...

محمّد رضاکاتب از نویسندگان پر مخاطب معاصراست که آثار فراوانی را درگروه های مختلف سنّی، به رشته ی تحریر در آورده است. وی در سالهای اخیر در عرصه ی ادبیات داستانی و همچنین جنگ و مضامین مشابه آن بسیار درخشیده است. لذا شناخت نویسنده و آثار وی، می تواند دریچه ای برای آگاهی بهتر و فهم ژرف تر در زمینه ی ادبیات داستانی امروز ایران و مخاطبان آن باشد. موضوع مورد مطالعه دراین رساله ی پژوهشی، بررسی و تحلیل عن...

نمایشنامه تراژیک «رومئو و ژولیت» با دقایق و ظرایف ادبی توجه جهانیان را به خود جلب کرده است. خصایص مثبت و منفی انسانی چون عشق، فداکاری، صداقت، پاکبازی، وفاداری، تعصّب، نفرت، خیانت از بن‌مایه‌های این نمایشنامه است. این نمایشنامه نمونة خوبی است از جنبه‌های هنری آثار شکسپیر. با توجه‌ به این‌که وحدت فطری انسانی موجب پدیداری آثاری با بن‌مایه‌های مشابه در بین اقوام مختلف است، این نکته قابل درک است که چ...

چکیدهبازنویسی و بازآفرینی متون کهن نقش بسزایی در انتقال اندیشه های موجود در متون کهن به نسل نو دارند. یکی از متن هایی که بسیار در این زمینه مورد توجه واقع شده است مثنوی معنوی است.در این پژوهش به یکی از شاخص ترین آثار در زمینه ی بازنویسی و بازآفرینی از مثنوی پرداخته شده است تا به پاسخ مناسبی برای این سوال برسیم که چگونه عناصر مهم داستان (پیرنگ، درونمایه، شخصیت و...) به درستی و با موفقیت از یک مت...

در میان عناصر روایت، پیرنگ و پیوند آن با زمان نقشی محوری دارد؛ زیرا نه تنها کنش شخصیت‌ها و زاویۀ دید راوی ـ از دیگر اجزای مهم روایت ـ در زنجیرة پی‌رفت‌های آن ظهور و بروز می‌یابند، بلکه کیفیت پیوستگاری آن دو در بازنمایی سبک شخصی و تکنیک‌های داستانی اهمیتی ویژه دارد، اما باید توجه داشت که ماهیت و زمینة موضوعی روایت نقشی اساسی در کیفیت پردازش زمانی حوادث دارد. از این رو، این جستار به شیوة توصیفی ـ...

یکی ازشاهکارهای ادبیّات فارسی هندوستان دردورۀ جهانگیر- پادشاه مغول- داستان «عصمت نامه» یا «مینا و لورک» اثر عبدالحمید کلانوری است. تبیین چگونگی و تحلیل ساختار عناصر داستانی در این منظومه، از پرسش های محوری پژوهش حاضر است. در این مقاله که با روش توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسید ضمن ارائۀ تعاریف روشن و جامع از عناصر تشکیل دهندۀ ساختار داستان چون پیرنگ و اجزای آن، شخصیّت پردازی، درون مایه، زاویه د...

در روایت های داستانی معاصر، اسطوره سازوکاری ایدئولوژیک گرفته است. اسطوره بنا به کیفیّت تبیینی خود، در پی توضیح و کشف حقایق ناشناخته و ابتدایی، به ویژه امر لایتناهی و مقدّس است. از این رو، به ناچار خاصیّتی متناقض و مبهم به خود می گیرد، امّا روایت بنا به داشتن پیرنگ، انسجام و کلّیّت ، تلاشی برای ساختاربندی و پیکرسازی حوادث پراکنده است. پس وقتی اسطوره وارد روایت (به ویژه روایت های ایدئولوژیک) می شود، نا...

حالبرآنیمکهبهبررسیعناصرداستان هایایناثرارزشمندازجمله؛شیوه هایشخصیت-پردازی؛ابنعربشاهغالبادرمعرفیشخصیت هایمرزبان نامهازشیوه-یتلفیقی؛توصیفمستقیموغیرمستقیمبهرهگرفتهشخصیت های همپویاهستند و هم ایستا و خواننده می تواند از از طریق گفتار و اعمال شخصیت ها به ماهیت آن ها پی ببرد پیرنگ؛غالبداستان هادارایپیرنگوطرحهستندوازرابطه-ایتقریبامنطقیبرخوردارند،گفت وگو؛کهبیشتربهشکلپرسشوپاسخودوطرفهاست.درمبحثصحنه-پردازی...