یکی از موضوعات شعری در ادب فارسی، ساقی‌نامه‌سرایی است. این موضوع ادبی که با نظامی گنجوی و چه‌بسا با الهام گرفتن وی از اشعار موسوم به خمریّات ـ که البتّه پیش‌تر سابقه‌ای هم داشته است ـ پدید آمد، پس از نظامی مورد توجّه گویندگان مختلف در اعصار گوناگون قرار گرفت و در عین حال دچار تغییرات و تحوّلاتی شد. بررسی و مطالعه دربارۀ این تحوّلات که آن را می‌توان به سه بخشِ تحوّل در قالب (استفاده از بعضی قالب‌های دی...

در متون دینی و ارتباط آن با استعاره و « ید » مقالۀ حاضر به بررسی چند معناییِ واژه مجازشناختی پرداخته است. بدین منظور عبارات استعاری موجود در زبان قرآن و ادعیه، بویژه صحیفه سجادیه که بر این واژه و کنش های آن دلالت داشتند، جمع آوری و بررسی شده است تا مشخص شود که چگونه می توان با اتکا به نظریۀ استعاره مفهومی و مجاز مفهومی، استعاره های را تبیین کرد، و نیز اینکه تحلیل شناختیِ « دست » زبانی مذکور و...

این مقاله به بررسی نقش معنایی پسوند-ی در چارچوب نظریة نمود معنایی واژی لیبر می پردازد. این نظریه با استفاده از هفت مشخّصة معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی، نقش معنایی عناصر واژی و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می کند. این نظریه برای هر عنصر واژی حتّی وندها هم یک اسکلت معنایی و یک بدنة معنایی در نظر می گیرد. نتیجة حاصل از این بررسی این است که پسوند -ی دو وند هم ...

پژوهش حاضر پژوهشی معنی شناختی است که به منظور بررسیِ معناییِ فعل های ساده زبان فارسی و متناظرهای مرکب صوری ـ معنایی آن ها صورت گرفته است، تا مشخص شود از میان انواعِ گوناگون هم معنایی، کدام انواع میان فعل های یادشده برقرار است و کدام انواع میان آن ها برقرار نیست. در این بررسی، نخست، طرز تلقی نگارنده از فعل ساده و مرکب بیان شده و سپس، اشاره ای کلی به روش های ساخت افعال مرکب از متناظر ساده آن ها شده ...

در طی چند دهه ی اخیر و هم زمان با گسترش و پیشرفت زبان شناسی رایانه ای، در بسیاری از کشورهای جهان، تلاش های همه جانبه در جهت ترجمه ی متون از طریق کامپیوتر انجام گرفته است. یکی از اولین مشکلاتی که هر سیستم ترجمه کامپیوتری و پردازش زبان طبیعی با آن درگیر است، مسئله ابهام معنایی و ساختاری کلمات است. ابهام ساختاری را می توان با تعیین نقش واژه ها از بین برد اما تشخیص ابهام معنایی کلمه خیلی پیچیده تر ...

موضوع صفات در زبانهای روسی و فارسی در برابر زبان شناسان و متخصصان علم فیلولوژی طیف وسیع و متنوعی را باز مینماید.مهمترین وظیفه در این کار پیش رو، مطلعه این بخش از زبان از لحاظ گرامری بصورت کلی و از لحاظ معناشناسی بصورت جزئی و بخصوص در ارتباط با صفات دارای چند معنا، صفات متشابه و صفات هم ریشه به تفصیل میباشد. با مطالعه این موضوع میتوان ویژگیهای ذیل را مشخص کرد: 1) تنوع در استفاده از کلمات چند مع...

باوجود تحقیقات بسیار و نتایج مثبت به دست آمده در زمینه سیستم های تدریس هوشمند، فرآیند توسعه این سیستم ها هنوز هم بسیار پیچیده و زمان بر است. بیشتر تلاش های انجام شده در این زمینه، منجر به تولید سیستم هایی گسسته و منزوی شده است. از سوی دیگر، وب معنایی با ارائه روش هایی رسمی برای بیان دانش، امکان فهم، تسهیم، استفاده مجدد و استدلال دانش، توسط ماشین ها را فراهم آورده است. انتظار می رود استفاده از ا...

امروزه به واسطه توسعه فناوری، استفاده از سیستم‌های تعیین موقعیت افزایش چشمگیری داشته است. این ابزار داده‌های موقعیت را به صورت رشته‌ای از نقاط مکانی-زمانی به نام خط سیر تولید می‌کنند. در سال‌های اخیر تحقیقات مربوط به مدیریت داده‌های خط سیر، اغلب با تمرکز بر تکنیک‌های ذخیره‌سازی/بازیابی، مدلسازی، داده کاوی و کشف دانش از داده‌های خط سیر بوده است. این مطالعات عمدتاً بر جنبه‌های هندسی داده‌های خام ت...