با پایان جنگ سرد، شاخص قدرت راهبردی، دیگر قدرت نظامی نیست زیرا در حال ورود به عصری هستیم که نزاع مستقیم و رودرو که نیازمند پشتیبانی نیروهای نظامی است، فرصت بروز پیدا نخواهد کرد. اندیشمندان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل قدرت اقتصادی را تعیین کننده قدرت ملی کشورها می‌دانند؛ بنابراین امروزه قدرت ملی ارتباط مستقیمی با درک مفاهیم اقتصاد ملی دارد. منطقه خاورمیانه نیز در این دوران شاهد منازعات و چالش ه...

اصولاً کشورها از همان ابتدا با تهدیدات امنیتی مختلفی روبرو بوده اند که این تهدیدات ناشی از محیط راهبردی و سیستم بین المللی آنها می باشد. در این میان یکی از ویژگی های سیستم بین الملل که بر شکل گیری چنین تهدیداتی تأثیرگذار بوده و در نتیجه بر نوع سیستم دفاع آن موثر گردیده است چرخه راهبردی موجود در آن می باشد که این چرخه با ویژگی های خاص خود عملاً نوع سیستم دفاع راهبردی کشورها را تعیین می نماید در ای...

بندر اقیانوسی چابهار به­ لحاظ ژئوپلیتیکی عرصه­ رقابت­هایی است که می­توان آنرا در دو مقیاس بررسی کرد. در مقیاس اول، پاکستان با توجه به تداخل حوزه­ سرزمینی جنوب شرق ایران، به دنبال بهره­برداری حداکثری از توانش­ها و امکانات دو ایالت سند و بلوچستان است. در مقیاس دوم، پاکستان بنابر رقابت­ها و تنش­های خود با هندوستان، بندرهای اقیانوسی هند از خط مرزی جنوب شرق تا جنوب که شامل ایالت­های گجرات تا کرالا ا...

با تحول گفتمان ژئواستراتژیک به گفتمان ژئواکونومیک در دهه های اخیر و ایفای نقش برتر اقتصاد در عرصه جهانی، ژئوپلیتیک انرژی،خطوط انتقال انرژیو امنیت آن از جایگاه بالایی در مناسبات بین المللی برخوردار گردیده است. این مقاله تلاش می کند تا به این سؤال که «موقعیت ژئواکونومیک دریای خزر و خطوط لوله انتقال انرژی آن چه تأثیراتی بر منافع و امنیت جمهوری اسلامی ایران دارد؟» پاسخ دهد. فرضیه مقاله این است که ج...

جنوب و جنوب غربی آسیا دو منطقه ای که قدرت های جهان بیش از پنج قرن است که در تقسیمات فضای جغرافیایی آنها نقش مهمی داشته اند و در دوران های مختلف با تغییر در اهداف استراتژیک قدرت های جهان دچار تحولات و دگرگون های مهمی گردیده اند. زمانی این مناطق صرفاً  تحت تأثیر اهداف نظامی قرار داشتند و در مقاطعی جنبه های اقتصادی بر سرنوشت سیاسی آنها سایه افکنده است. ولی در قرن بیست ویکم به دلیل تحول در الگوهای ا...

وجه غالب استراتژی هایی که در قرن بیستم طرح ریزی و پیاده سازی می شد بر ژئواستراتژی مبتنی بود، که یکی از ویژگی های بارز آن حرکت نظام بین الملل بر مسیر ایدئولوژی و ظهور گرایش های مختلفی نظیر کمونیست ها، سوسیالیست ها، فاشیست ها، نازیست ها، کاپیتالیست ها و ... بود. پهنه جهانی به قسمت هایی تقسیم بندی شده بود و هر یک از قدرت های برتر جهانی، در یک گستره سرزمینی نفوذ کرده و درصدد افزایش قدرت خویش بودند....

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از سویی منافع منطقه ای آمریکا و از سویی منافع حیاتی اش در ایران به چالش کشیده شد، زیرا رشد اسلام و اندیشه انقلاب اسلامی، رژیم های وابسته به غرب را متزلزل ساخت، بنابراین آمریکا ایران را به مثابه دشمن بزرگ خود در منطقه و جهان تلقی کرد و درصدد مهار و کنترل آن بر آمد، در این میان آمریکا پس از ناکامی در به کار-گیری ابزارهای سخت افزاری و دخالت های سیاسی و نظامی علیه...

با فروپاشی شوروی و پدیدآمدن نظم بین الملل جدید، ماهیت قدرت  از نظامی محض به نظامی، سیاسی و اقتصادی تغییر کرد و دراین دوره گفتمان ژئو اکونومیک در کنار ژئوپلیتیک مطرح شد. به عبارت دیگر پس از این کشورهای مختلف برای حداکثر ساختن قدرت خود در نظام بین الملل  به توسعه اقتصادی و کسب منافع اقتصادی بیشتر روی آوردند. در این راستا نقش انرژی به عنوان مهم ترین عنصر در توسعه بیش از پیش اهمیت یافت و مناطق نفت ...

با تحول گفتمان ‍ژئوپلیتیک به ژئواکونومیک در دهه های آخر قرن بیستم نقش اقتصاد در عرصه مناسبات جهانی مطرح شده است درحال حاضر نقش جمهوری اسلامی ایران با عامل اقتصادی (ژئواکونومیک) منطبق شده است. از این حیث استان گیلان بلحاظ توانمندیهای اقتصادی یکی از استان هایی است که در کشور مطرح است ،استان گیلان از لحاظ ژئواکونومی از اهمیت خاصی برخوردار است .مرکز این استان شهرستان رشت است این شهرستان مهمترین منط...

تعاملات منطقه خزر در قلب ژئوپلیتیک جهان با مناطق پیرامونی خود تاثیر بلافصل بر معادلات راهبردی جهانی دارد ولی این منطقه به‌صورت تاریخی در معادلات جهانی "حاضر غائب" تلقی می‌گردد. فرامنطقه با تشخیص ظرفیت‌های بی‌بدیل خزر در انتظار تفسیری منطقه‌ای از جایگاه منطقه خزر در آینده نظام بین‌الملل است، اما منطقه هنوز روایتی راهبردی از خود ارایه ننموده است. چگونه می‌ت...