در زمان ریاست‌جمهوری جرج بوش بحران‌های منطقه خاورمیانه افزایش یافت؛ البته کشورهای خاورمیانه همواره در فضای ژئوپلیتیک تعارض‌آمیزی قرار داشته‌اند. یکی از علت‌های اصلی این افزایش بحران‌ها را می‌توان تأخیر در روند دولت‌سازی و مداخلة قدرت‌های بزرگ در این منطقه دانست. هرچند تنوع منابع اقتصادی خاورمیانه نیز زمینه‌های افزایش تعارض را به وجود آورده است. پس از 11 سپتامبر، ایالات متحده امریکا با به‌کارگیر...

این مقاله می کوشد رویکردهای ترکیه و ایران را درقبال رخداد های خاورمیانه به روش تطبیقی بررسی کند. انقلاب های عربی در خاورمیانه، نه تنها کشورهای منطقه، بلکه روابط بین آن ها را تحت تأثیر قرار داده است. روابط کشورهای ترکیه و ایران باتوجه به همسویی یا تعارض منافع درنتیجۀ رخداد های جدید، از این تأثیر دور نبوده است. ایران و ترکیه به مثابه دو همسایه و دو قدرت تأثیرگذار بر تحولات خاورمیانه، با واکنش به ...

خاورمیانه یکی از مهمترین مناطق ژئوپولیتیکی جهان است که به دلیل وجود منابع سرشار زیر زمینی به ویژه نفت و گاز، دارای زمینه های مناسبی برای همگرایی کشورهای منطقه هنوز نتوانسته است گام های موثری در مسیر همگرایی بردارد. جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری مهم و تاثیر گزار در منطقه خاورمیانه، که دارای تشابهات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با کشورهای منطقه است، سیاست خود را برمحدود ساختن نقش ونفوذ قدرتهای بز...

در بسیاری از کشورهای جهان هر ساله میزان تمرکز بازارها در صنایع و مؤسسات مختلف اندازه گیری می شود که نتایج آن راهنمای دولت ها برای سیاست گذاری های اقتصادی و بقای رقابت است. در این پژوهش تأثیر یکی از مهم ترین عوامل نهادی یعنی ساختار بازار بر کارایی نظام بانکی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در طی سال های 1995-2008 مورد بررسی قرار می گیرد. این بررسی در ابتدا میزان کارایی نظام بانکی کشورها را با اس...

چکیده هدف این پژوهش بررسی نقش انرژی در سیاست خاورمیانه ای کشور چین است. سوال اصلی در آن چنین مطرح شده است که انرژی چگونه بر سیاست خاورمیانه ای چین تاثیر گذاشته است؟ در پاسخ به آن فرضیه پژوهش حاضر چنین طراحی شده که تامین انرژی و امنیت آن به محور سیاست خاورمیانه ای چین تبدیل شده است. به همین دلیل چین در رابطه با کشورهای تولیدکننده نفت و گاز خاورمیانه، سیاست خارجی خود را بر پایه تأمین انرژی و ا...

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

جنبش اخوان المسلمین یکی از مهمترین، قدیمی ترین و تاثیر گذارترین جنبش های اسلامی معاصر است. این جنبش که از ابتدای تاسیس تاکنون بارها توسط دولت های حاکم در مصر و سایر کشورهای عربی سرکوب شده بود، پس از بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا توانسته است موقعیت برتر خود را در میان سایر جریانات سیاسی تثبیت کند. با عنایت به اینکه هرگونه تغییر و تحول ساختاری قدرت در حوزه کشورهای خاورمیانه که دا...

ایران با وجود داشتن ارزش ها و انگاره های فرهنگی مشترک با دیگر کشورهای خاورمیانه، در دیپلماسی فرهنگی در این منطقه ضعف ها و چالش هایی دارد. ایران هراسی و شیعه هراسی تبلیغ شده در کشورهای خاورمیانه، دو چالش مهم کارآمدی دیپلماسی ایران در این منطقه هستند. این مقاله با توجه به گسترش ابزارهای ارتباطی بین مردم و جوامع، همچنین تحول معنا و مفهوم دیپلماسی استدلال می کند که دیپلماسی فرهنگی نیازمند ابزارهای ...

موج عدالت خواهی نسیم آزادی در اواخر سال 2011م سرزمین­های عربی را در نوردید و تعدادی از رژیم­های عرب منطقه را ساقط کرد. این جریان هنوز هم، سایر کشورهای منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا را تهدید می­کند، حال باید منتظر بود و دید که گروه­های سازمان­یافته و متشکل اسلام­گرا در صدد پیاده کردن کدام الگوی سیاسی اند ؟ مقالۀ حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ دادن به این پرسش اصلی است که آیا تر...

از سال 2004 و با آغاز دوره دوم ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین ،روسیه سیاست خارجی متمایز، فعال و ابتکار آمیزی را در منطقه خاورمیانه اعمال کرده است. ماهیت متوازن و چند جانبه سیاست خارجی روسیه در این دوره در خاورمیانه از ویژگی های متمایز آن است. روسیه تحت تاثیر موقعیت آسیب پذیری سرزمینی و برخورداری از تنوع نژادی، قومی و مذهبی ، سیاست خاورمیانه ای فعالی را در این دوره به اجرا گذاشته است و به دنبال احی...