فکر و اندیشه بشری درباره مسئله جاودانگی و کیفیت آن همواره حساس و فعال بوده است و دعوت انبیای الهی به سوی ایمان به جاودانگی بر این حساسیت بسیار افزوده است . خصوصیات این تفکر و نتایج آن در فلسفه و کلام به طور عام و فلسفه و کلام اسلامی به طور خاص جلوه کر شده است در این مقاله تلاش می شود تا نخست آرای مختلف فیلسوفان و متکلمان مسلمان در ارتباط جاودانگی با مسئله هویت شناسی گزارش شود ودر مرحله بعد کیفی...

پژوهش حاضر به بررسی علل عدم تحقق کامل اهداف انقلاب اسلامی در منظومه فکری آیت الله خامنه ای پرداخته است . پرسش اصلی این است که آیت الله خامنه ای مانع پیش روی تحقق کامل اهداف انقلاب اسلامی را چگونه دلیل یابی، و برای برون رفت از آن چه راه حلی ارائه می دهد؟ مقاله بر اساس الگوی جستاری توماس اسپریگنز  و روش مفهوم شناسی و تفسیر کلام به کلام بیانات رهبری صورت بندی شده است. نظریه بحران اسپریگنز دارای چه...

در این مقاله ابعاد توجه حاکم به حقوق مردم در کلام حضرت علی(ع) با توجه به عهدنامه مالک اشتر مورد توجه قرار گرفته است. نقش مردم در نظام اسلامی به عنوان عنصر مقبولیت و پشتوانه نظام مورد تأکید مولی قرا گرفته است و این امر نشان می دهد که بحث مردم سالاری در چاچوب احکام اسلامی همیشه مورد تأکید بوده واسلام در این راستا پیشتازترین مدعی حقوق بشر بوده و هست.

سعدی یکی از معدود شاعران زبان فارسی است که به واسطه نفوذ آثارش، حضوری دائمی، عمیق و اثربخش در فرهنگ ایرانی داشته است. در این مقاله تلاش شده تا رابطه میان بخشی از اشعار این شاعر یعنی قصاید وی، که عموماً لحن و محتوایی وعظ‌آمیز، خطابی و دینی و اخلاقی دارد، با اصول و مبانی مکتب کلام اشعری به‌طور دقیق و مستند بررسی شود. بدین منظور پس از ارائه تعریف؛ ویژگی‌ها، و دلایل پیدایش علم کلام، به بحثی تاریخی د...

چکیده یکی از پرمخاطره ترین مسائل در تاریخ اندیشه های کلامی، مسئله کلام خداوند است. متکلّمان مسلمان، نخست تحت تأثیر آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) و آنگاه در مواجهه با اندیشه های مسیحی دربارة تثلیث و فلسفة یونان، مسئلة صفات را ارائه داده اند. پس از آن بر مبنای تلقی های متفاوت از صفات الهی، اختلاف ها و مشاجره هایی دربارة متکلّم بودن خدا به وجود آمد. با توجّه به دیدگاه های متکلّمان مسلمان دربارة کلام خ...

چکیده: در پایان نامه حاضر، با تأکید بر آراء فخررازی و ملاصدرا به بررسی ماهیت کلام الهی و مسائل مربوط به آن پرداخته ایم. فخررازی، کلام الهی را از مقوله ی کلام نفسانی می داند و قائل است که این کلام ذاتی خداوند و وصفی قدیم است و همانطور که خدا عالم و مرید است، متکلم نیز هست. از نظر فخر، بحث نزول کلام الهی از چند جهت ضرورت دارد: 1) به دلیل نیاز انسان به قوانین و مقررات برای حفظ خود و اجتماع 2) ضعف...

کلام اجتماعی از حوزه‌های مطالعاتی اندیشه اجتماعی اسلام و شاخه‌ای از الهیات اجتماعی اسلامی است که به تبیین و دفاع از آموزه‌های ایمانی و دیدگاه‌های دینی درباب مسائل اجتماعی می‌پردازد. مهم‌ترین اصول روش‌شناختیِ کلام اجتماعی عبارتند از: سنجش اعتبار تاریخی، واقع‌گرایی و معناداری، اعتبار هرمونیتیکی، روشمندی اجتهاد و استنباط معارف. در مقابل، اصول روش‌شناختی جامعه‌شناسی دین در فهم موضوع و دستیابی به غای...

برهان حدوث و قدم در کلام اسلامی همواره یکی از استدلال‌های اصلی و مهم برای اثبات وجود خداوند بوده است. در نوشتار حاضر با استفاده از روش مطالعۀ تاریخی ـ تطبیقی تحوّلات حادث شده در نحوۀ تقریر برهان حدوث و قدم در کلام متقدّم امامیه و کلام اشاعره بررسی و مقایسه شده است. این پژوهش نشان می‌دهد که استدلال های متکلّمان امامی و اشعری برای اثبات حدوث عالم در قرن چهارم و پنجم هجری شاهد چند تحوّل اساسی بوده است...

ادیان الهی که همه بر صراط واحد استوارند و هدایت انسان را جستجو میکنند همواره به زبان عامه مردم بیان شده اند‘اما در ورای این ظاهر‘باطنی دارندکه خواص را نیز درهردرجه ای که هستند از زلال معرفت و حقیقت بهره مند می سازند. این ویژگی باعث شده تا در سراسر تاریخ ادیان مباحثات و منازعات فکری گوناگون را به ارائه راههای مختلف برای دستیابی به حقیقت رهنمون سازد. علم کلام در چنین شرایطی پابه عرصه دانش گذارد ...