کنایه یکی از شاخه های صور خیال در ادبیات شفاهی و مکتوب است ، لذا از دیرباز در پرداخت آثار ادبی و روایی مورد عنایت ادبا و نویسندگان قرار گرفته است ؛ به جز این در زبان محاوره و روزمره نیز میزان بهره گیری از این آرایه در خور توجه است ، زیرا کنایه هم به عنوان آرایه ای ادبی در آراستن کلام یاری رسان نویسندگان و گویندگان است و هم آن جا که زبان از بیان مستقیم مفاهیم ذهنی قاصر می ماند ، با کمک گرفتن از ...

سید اشرف الدین گیلانی معروف به نسیم شمال از شاعران برجسته عصر مشروطه است که شعر و ‏رسالت شاعری خود را در به تصویر کشیدن مشکلات اجتماعی و جریانهای سیاسی عصرخویش به کار ‏گرفت. با وجود خفقان و استبداد حکام خودکامه قاجار، وی توانست افکار انسانی و اندیشه های آزادی ‏خواهانه‌ی خود را با زبان طنز و با استفاده از فنون بلاغی به ویژه کنایه، به گوش بیداردلان جامعه برساند، ‏کنایه هایی که بیشتر به رنگ سیاست ...

ترجمه ی تاریخ یمینی را بی شک می توان یکی از گرانسنگ ترین نوشتارهای ادبی به شمار آورد که افزون بر ویژگی های برجسته ی ادبی، نمایانگر یک دوره ی تاریخی بسیار مهم و تاثیر گذار بر تاریخ ادبیات ایران نیز است. علت انتخاب این کتاب و بررسی آن، اهمیتی است که در دو زبان فارسی و عربی داراست و همین امر نشان دهنده ی آن است که این کتاب نیاز به بررسی بیشتری توسط فعالان در حوزه ی ادبیات را دارد. با توجه به اهمی...

کنایه از رایج ترین ابزارهای بلاغی است که در متون ادبی و هنری به خصوص در آثاری که دارای سبک تعلیمی هستند کاربرد فراوان دارد. در مقاله حاضر نگارنده کوشیده است که قلمرو و جایگاه کنایه را در مثنوی مولانا جلال الدین رومی مورد مطالعه قرار داده و نکات در خور توجه در این زمینه را بیان نماید. این مقاله صورت اجمالی از یک طرح پژوهشی است، که شامل تمام کنایات دو دفتر مثنوی همراه با توضیح آنهاست.

هنجارگریزی یکی از وجوه رستاخیز واژگان بر مبنای زبان شناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژه ها و نه ساختار عمیق، باعث لذت ادبی مخاطب می شود. در این جستار نگارندگان به روش تحلیلی کنایات هنجارگریخته را در دیوان ابن فارض و کلیات مولوی نقد و بررسی می کنند. پژوهش حاضر نشان می­دهد که کنایه در سروده های این دو شاعر، علاوه بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که به آسانی تن به بیان صر...

کلیله و دمنه از نمونه های برجستۀ نثر فنی فارسی است . کاربرد صنایع لفظی و معنوی و صور خیال از جمله تشبیه ، استعاره، مجاز و کنایه از ویژگی های سبکی این کتاب است . در این بین تشبیه به عنوان موثرترین ابزار تخیل نقش عمده ای در تصویر سازی های این کتاب دارد . در این مقاله تشبیه با انواع گوناگون آن در کلیله و دمنه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است . تشبیه در این کتاب به صورت فشرده و گسترده به کار رفته ...

شعر زبان اسرار دل است ومخلوق عاطفه های حسّاس؛ وشاعری نوعی کیمیاگر ی است در طیف خیال، با واژگان زبان بر تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، ایهام، تناقص (Paradox) اغراق، سجع، جناس وسایر صنایع لفظی ومعنوی است که همه از عوامل زیبایی آن به شمار می رود.  شاعر برای انتقال عواطف خود به دیگران وبرای متأثر ساختن آنان، از زبان یاری همی جوید واین کار گزینش واژه­هایی را از محفظه ی ذخیره­ی الفاظ ایجاب می­کند ونیز ...

اشتقاق یکی از شاخه های اصلی دانش زبان شناسی به شمار می آید. این دانش به بررسی ساختار هر کلمه و اجزای تشکیل دهنده ی آن به دقت توجه دارد. از دیگر شاخه های مهم زبان شناسی، معناشناسی می باشد این دانش شامل مباحثی چون: ترادف، اشتراک لفظی، اضداد، بحث حقیقت و مجاز و... می باشد. دانشمندان کهن و معاصر به شکلی گسترده به این موضوعات توجه نشان داده اند. سیوطی نیز از جمله زبان شناسان کهن عرب می باشد که در عه...

کنایه از رایج ترین ابزارهای بلاغی است که در متون ادبی و هنری به خصوص در آثاری که دارای سبک تعلیمی هستند کاربرد فراوان دارد. در مقاله حاضر نگارنده کوشیده است که قلمرو و جایگاه کنایه را در مثنوی مولانا جلال الدین رومی مورد مطالعه قرار داده و نکات در خور توجه در این زمینه را بیان نماید. این مقاله صورت اجمالی از یک طرح پژوهشی است، که شامل تمام کنایات دو دفتر مثنوی همراه با توضیح آنهاست.

فردوسی در شاهنامه برای بیان افکار و اندیشه‏هایش نیروی تخیّل را به‏کار می‏گیرد و گونه‏های مختلف خیال در تصویرپردازی‏های او بازتابی هنرمندانه می‏یابد. او از کنایه که یکی از طبیعی‏ترین راه‏های بیان و قوی‏ترین راه القای معانی است در مقایسه با دیگر صورخیال بیش‏ترین بهره را می‏گیرد. این مقاله، پژوهشی است در مورد جمع‏آوری و تنظیم کنایه‏های موجود در بخش تاریخی شاهنامه که همراه شاهدمثال ارائه شده است. حا...