با گسترش زبان و ادب پارسی و آشنایی دیگر کشورها با آثار شعرا و نویسندگان ایرانی و اشتیاق به درک و دریافت مفاهیم آن، از ابتدای قرن هفتم، برخی بزرگان در داخل و عدّه ای بیرون از مرزها، به شرح و تفسیر آثار مشهور ادبی ایران پرداختند.یکی از شارحان مشهور دیوان انوری، محمد بن داوود علوی شادی آبادی از فضلای هند است، وی در نیمه دوم قرن نهم و ابتدای قرن دهم می زیسته، به امر ناصرالدّین خلجی جهت فهم و دریافت آ...

رساله هوسنامه، نسخه خطی ارزشمند و در خور توجه در عرصه ادبیات غنایی است که از خمول و گمنامی به در آمد. این اثر توانسته است گوشه ای از گستره ادب غنایی پیش از خود را نشان دهد. و همچنین یکی از نمونه های غنایی زیبا در قرن 9 محسوب می شود. نکته مهم دیگر این است که هوسنامه دارای اطلاعاتی از شعرایی است که ناشناخته یا کمتر شناخته شده اند. و مجموعه ای از شعر این شاعران بی دیوان را شامل می شود. نسخه های...

جُنگ یا مجموعه اشعار نفیسی به خطّ پیر حسین کاتب شیرازی به شماره ی3667 با تاریخ کتابت (942.ه‍) در کتابخانه ملّی ملک، نگهداری می شود، که حاوی اشعار برگزیده، از حدود یکصد شاعر زبان فارسی است، از شاعران مشهور نظیر حافظ و سعدی گرفته تا برخی شاعران گمنام که دیوان شعری از آنان برجای نمانده است. در این رساله، نسخه ی مذکور را ضمن بازخوانی با برخی نسخه-های خطّی و چاپی موجود مقابله کرده ایم. حاصل مقابله و تصح...

خواجوی کرمانی، از شعرای بزرگ قرن هشتم هجری، منظومة گل و نوروز را، که به گفتۀ خود به لفظ هندی بوده است و داستان‌پردازان بابل آن را ترتیب داده‌اند، به درخواست معشوقی می‌سراید و به حامی خود تقدیم می‌کند. با وجود اینکه این منظومه شباهت‌های بسیاری به خسرو و شیرین نظامی دارد، به دلیل وجود چند داستان فرعی عاشقانه، آرایه‌های ادبی بسیار و مضامین حماسی، رزمی و عرفانی به اثری منحصربه‌فرد...

شمس‌الدین محمد بن عبدالکریم طبسی، متخلّص به شمس، از شاعران قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری است. از آن جا که نسخه‌ای مستقل از دیوان شمس در دست نیست، تا کنون، این دیوان به صورت کامل و منقح، تصحیح نشده است. در سال 1343 تقی بینش با استفاده از دو نسخۀ قدیمی و مقابلۀ آنها با چند نسخه دیگر، تصحیحی از آن ارائه داد و مقدّمه‌ای مفصّل و ارزشمند، به همراه تعلیقاتی سودمند بدان افزود؛ اما با وجود تلاشهای انکارناپ...

نظام استرآبادی از شعرای قرون 9 و 10 ه.ق و متولّد استرآباد است. وی شاعری است که مداح اهل بیت بوده و قصاید غرّایی در وصف امام علی (ع) و اهل بیت دارد. نیز قصایدی در مدح امرا و حکمای عهد تیموری در دیوانش وجود دارد. زبان شعری قوی، خلق تصاویر بدیع و خلاقانه و عشق و علاقه به اهل بیت علیهم السلام از دلایل انتخاب این دیوان برای تصحیح بود. این تصحیح با پنج نسخه انجام شده است. این نسخ از کتابخانه ها ی مجلس ...

در بیت دومِ غزلی از حافظ به مطلعِ ای همه شکل تو مطبوع و همه جای تو خوش... واژه بود در مصراعِ همچو گلبرگ طری بود وجود تو لطیف، همواره بحث برانگیز بوده است. از آنجا که این واژه در معنی فعل ماضی با حال و هوای غزل مورد بحث مناسبتی ندارد؛ بعضی از مصحّحان دیوان حافظ، به جای آن واژه هست را که ضبط برخی از نسخه ها است، گذاشته اند و بعضی به دلیل اینکه بود از پشتوانه نسخه های قدیمی تر و ‌بیشتری برخوردار است آ...

دیوان حکیم سنایی غزنوی که مجموعا قصاید، غزلیات و رباعیات او را شامل می شود، از جمله دیوانهایی است که تاکنون بیش از یک تصحیح از آن صورت نگرفته است...

طب پیشگیری مهمترین راه برای حفظ سلامتی محسوب می شود و رساله ذهبیه کهنترین متن طبی و اولین کتابی است که در طب پیشگیری و حفظ سلامتی، در عالم اسلام و توسط یک مسلمان نوشته شده است. رساله ذهبیه از نظر محتوا دارای ویژگیهای منحصر به فردی است. این رساله بسیار موجز، اکثر مباحث مهم حفظ الصحه را در خود جای داده است. لکن تغذیه را می توان نقطه ثقل این رساله دانست. تغذیه یکی از اصول شش گانه حفظ سلامتی (سته ض...

در این پایان نامه به توصیف و تصویرپردازی از شب در شعر فرخی و ناصرخسرو از سبک خراسانی وعراقی و خواجو از سبک عراقی پرداخته شده است.