وقفه ای که در گاهنگاری هزاره دوم در شمال ایران وجود دارد، همیشه یکی از بزرگترین پرسش های باستان شناسان است. بسیاری از مطالعات سعی و علاقه خود را معطوف به پیدا کردن گسترش یک گونه سفالی جدید (سفال خاکستری) در شمال غرب تحت غالب «فرهنگی یکپارچه» کرده اند. بنظر می رسد که یک پیوستگی نزدیگی بین مواد فرهنگی که از شمال شرق و فلات مرکزی بدست آمده، وجود دارد. نیاز به یک بازنگری مجدد در میان شواهد و مدارک ...

حوزه فرهنگی فارس دارای چشم­انداز­های گوناگونی شامل مناطق کوهستانی و سرد، مناطق معتدل مرکزی و مناطق گرم و خشک جنوبی است که به سواحل شمالی خلیج­فارس محدود می­شود، جهت تحلیل بهتر فرهنگ­های پیش­ازتاریخ فارس فرهنگی می­بایست هر منطقه بررسی و مطالعه شود. با توجه به اهمیت موضوع، حوضه رودخانه بوانات باهدف شناسایی تمامی آثار تاریخی- فرهنگی، ارائه توالی گاهنگاری نسبی منطقه بر اساس یافته­های سطحی، بررسی و ...

سنگ نگاره ها یا هنر صخره ای، یکی از کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده از بشر هستند. این نقوش از جمله هنرهایی هستند که در نقاط مختلف ایران پراکنده اند و هر یک نشانی از دنیای باستان دارند. این پژوهش، به بررسی و مطالعه سنگ نگاره های آسو پرداخته است. سنگ نگاره های نویافته آسو در ناحیه ای کوهستانی به فاصله 300 متری در جنوب روستای آسو در شهرستان بیرجند، در استان خراسان جنوبی قرار دارد. روش برر...

بیش از 30 سال است که دانشگاه تهران دشت قزوین را برای انجام امور پژوهشی در زمینه باستان شناسی انتخاب نموده است. این پژوهش ها گرچه با فراز و نشیب های فراوانی همراه بوده است ولی پژوهشگران دانشگاه تهران توانسته اند سهمی کوچک ولی بس مهم در شناسایی و معرفی فرهنگهای پیش از تاریخ منطقه داشته باشند. این توفیق نیز نصیب نگارنده شد که بتواند در سال 1380 تپه زاغه را مورد کاوش قرار دهد. اهداف عمده کاوش عبارت...

سنگ نگاره ها یا هنر صخره ای، یکی از کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده از بشر هستند. این نقوش از جمله هنرهایی هستند که در نقاط مختلف ایران پراکنده اند و هر یک نشانی از دنیای باستان دارند. این پژوهش، به بررسی و مطالعه سنگ نگاره های آسو پرداخته است. سنگ نگاره های نویافته آسو در ناحیه ای کوهستانی به فاصله 300 متری در جنوب روستای آسو در شهرستان بیرجند، در استان خراسان جنوبی قرار دارد. روش برر...

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می نمایند. به همی...

صورت بندی ادوار فرهنگی پیش از تاریخ شمال مرکزی ایران به عنوان منطقه محوری در پیکره فلات بزرگ ایران در حدکمال،تبیین نگردیده است.مهم ترین اطلاعات باستان شناختی که درصورت بندی های انجام شده استفاده شده،مجموعه سفالهای رایج در جوامع پیش از تاریخ این منطقه است.بر اساس زمینه های لایه نگاری،گاهنگاری و دیگر یافته های باستان شناختی محوطه های باستانی که در منطقه مورد کاوش قرار گرفته اند،به روشنی می توان ا...

سفال همواره یکی از مهم ترین داده های فرهنگی در علم باستان شناسی بوده است. باستان شناسان بیش تر، سفال را برای تأسیس گاهنگاری های نسبی و مطالعات تاریخ هنری و گاه به منزله ی اسنادی دخیل در تفسیر روابط میان فرهنگی استفاده می کنند. دشت فارسان در شمال مرکزی استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است، این دشت از منظر طبیعی و جغرافیایی در بین کوه های سربه فلک کشیده ی زاگرس و به طور کلی در یک منطقه ی کاملاً...

بررسی منطقه ی طسوج کوار با مجوز شماره 8554/133-912 مورخ 23/11/1391 با هدف گونه شناسی سفال های این منطقه در طول دوران ساسانی و دوره های اسلامی انجام شد. مطالعه ی آن ها با اهداف شناخت و طبقه بندی سفال منطقه بر اساس شکل، رنگ، تزیینات و تکنیک ساخت؛ توصیف، و تفکیک سفال های دوره ی تاریخی و دوره ی اسلامی انجام شده است. در این راستا سفال دوره های مختلف با سفال های مناطق همجوار و هم دوره مورد گاهنگاری...

تسلسل فرهنگی، گاهنگاری و الگوی استقراری فرهنگ های پیش ازتاریخ نواحی جنوبی قره داغ آذربایجان تاکنون چشم انداز باستان شناختی نداشته است؛ در حالی که ناحیه اهر و جنوب قره داغ به عنوان کانون پیوند و نقطه اتصال فرهنگ های پیش ازتاریخ منطقه شمال غرب فلات ایران هم اکنون مد نظر است. در این پژوهش، مسئله الگوی استقراری و سالیابی نسبی قره داغ جنوبی برپایه بررسی های میدانی مورد توجه و تأکید قرار گرفته است تا...