بررسی نحوه توزیع دارو، تداخلات دارو - دارو و تعداد متوسط اقلام دارویی در نسخ پزشکان متخصصین قلب و عروق، گوارش ، کلیه و مجاری ادرار در تهران از ابتدای سال 1376 تا اواسط سال 1377

میزان موفقیت در دارو درمانی بیماران و رسیدن به سلامتی مطلوب ، فرایند پیچیده ای است که مستلزم شناخت بیماری و تجویز داروی مناسب مب باشد و در این میان نقش پزشک و داروساز اهمیت اساسی دارد. شناخت داروها، اثرات آنها، سرنوشت آنها در بدن و تاثیرات متقابل آنها بر یکدیگر در هدف رسیدن فرایند درمان لازم می باشد. از طرفی آگاهی از آخرین دستاوردهای علوم پزشکی که پیشرفت روزافزونی دارد، نیز در راستا ضرورت دارد. در سیر درمان بیماری های یک بیمار احتمال نیاز به مصرف همزمان چند دارو وجود دارد (polypharmacy)، لذا مساله تاثیرات متقابل داروها بر یکدیگر یا تداخلات دارویی اهمیت بالینی قابل توجهی چه در درمان بیماران بستری و چه در بستری شدن بیماران دارند. از آنجایی که اثرات فارماکولوژیکی حاصل از مصرف توام داروها می تواند متفاوت با اثرات منفرد آنها باشد و از آنجایی که مصرف توام داروها در گروههای سنی خاص مانند کودکان و سالمندان می توانند نتایج متفاوتی را در بر داشته باشد، مدنظر قرار دادن اثرات تداخلات دارویی اهمیت بالینی بسزائی را می یابد. گذشته از مسائل یاد شده، تجویز دارو و دارو درمانی رایج در جامعه کنونی ما معمولا بصورت پلی فارماسی می باشد که بروز تداخلات و واکنش های ناخواسته دارویی را افزایش می دهد. همچنین مصرف خودسرانه دارو توسط بیماران، چه داروهای otc و چه داروهایی که بدون نسخه از طرف داروخانه در اختیار بیماران قرار داده می شود، احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا می برد که نتیجه این عوامل می تواند جامعه ای با ضریب سلامتی پایین بوجود آورد. در ارتباط با تداخلات دارویی آمار جامعی در کشور موجود نمی باشد، هر چند در این ارتباط چندین پایان نامه در دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده که تعداد تداخلات دارویی بسیار بالایی را گزارش می نمایند. در بررسی تداخلات دارویی به چند نکته اساسی بایستی توجه شود، این نکات عبارتند از: -1 مصرف همزمان دو دارو که منجر به تغییر روند سرنوشت طبیعی یک یا هر دو دارو یا تغییر مکانیسم عمل آنها در بدن می گردد. -2 شدت تداخل دارویی از نظر بالینی: تداخلات دارویی از نظر بالینی دارای درجات مختلفی می باشند. -3 وجود تداخلات مفید سبب موفقیت بیشتر دارو درمانی و یا بروز کمتر عوارض نامطلوب داروها می گردد. -4 بررسی نسخ گوناگون پزشکان می تواند در یاری رساندن به پزشک و داروساز جهت جلوگیری بروز خطرات ناشی از تداخلات موثر باشد. با توجه به اینکه در جلوگیری از بروز تداخلات دارویی، داروساز و داروخانه به عنوان نقطه پایانی زنجیره پزشکی نقش غیر قابل انکاری را دارا می باشند، لذا بررسی تداخلات دارویی در نسخ پزشکان و تفسیر نتایج حاصله به عنوان یک ضرورت تحقیقاتی با ابعاد گوناگون حرفه ای، اجتماعی و اقتصادی خودنمایی می نماید. در این رساله دو موضوع مورد بررسی قرار خواهند گرفت : -1 بررسی تداخلات دارویی در نسخ پزشکان متخصص قلب و عروق، گوارش ، کلیه و مجاری اداری در تهران می باشد. -2 هدف دیگر در انجام این رساله، ارزیابی سیستم توزیع دارو در داروخانه های تهران می باشد که نتایج آن می تواند کمک موثری به مسولین داروئی در جهت بهینه سازی سیستم توزیع دارو در کشور باشد تا عدم دسترسی به داروها به حداقل برساند. نظام توزیع دارو و در سطح کشور، امری پیچیده بوده که در این مطالعه بررسی نواقص و کمبودهای نظام توزیع و ارائه فرض ها و پیشنهادات جهت بهینه نمودن سیستم را در بر دارد.