واکنش تعدادی از ارقام زراعی برنج به سمیت کادمیم

ده رقم گیاه زراعی برنج که در ایران کشت می گردند از نظر حساسیت به کادمیم مورد بررسی قرار گرفتند. ارقام خزر و قصرالدشتی بر اساس وزن خشک اندام های هوایی و همچنین بر اساس طول و وزن خشک ریشه چه توسط تست دانکن به ترتیب به عنوان رقم حساس و رقم مقاوم شناخته شدند. در مرحله بعد اثر کلرید کادمیم بر برخی فرآیندهای فیزیولوژیکی نظیر میزان تنفی، تولید اسید آمینه پرولین و فعالیت آنزیم پراکسیداز بررسی گردید. در ریشه های رقم حساس ، مقدار پرولین 0/3 میکرومول بر گرم وزن تر بود که در حضور کلرید کادمیم این مقدار یه 2ˆ2 میکرومول بر گرم وزن تر افزایش یافت . در نقایسه با رقم حساس در ریشه و اندام های هوایی رقم مقاوم میزان پرولین افزایش بیشتری نشان داد. با افزایش غلظت کلرید کادمیم، میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز در برگهای رقم حساس افزایش یافت . در مورد برگهای رقم مقاوم فعالیت آنزیم مشاهده گردید. در رابطه با افزایش ph محلول غذایی به عنوان یک مکانیسم مقاومت ، رقم مقاوم در مقایسه با رقم حساس ، ph محلول غذایی را به مقدار بیشتری افزایش داد. جذب اکسیژن که نشان دهنده میزان تنفس است ، در حضور کادمیم افزایش یافت که میزان افزایش در رقم مقاوم از رقم حساس بیشتر بوده است بطوری که میزان مصرف اکسیژن در غلظت 100 میکرومولار کلرید کادمیم در رقم حساس 2 و در رقم مقاوم 5/2 میکرولیتر بر گرم وزن تر بوده است . در رابطه با توزیع cd در گیاه برنج، مقدار کادمیم جذب شده و همچنین مقددار کادمیم موجود در ریشه و اندام های هوایی و مقاوم کادمیم را جذب نموده که با افزایش کلرید کادمیم محلول غذایی، مقدار کادمیم ریشه ها و اندام های هوایی هر دو رقم افزایش بافت . رقم مقاوم در مقایسه با رقم حساس ، مقدار کادمیم بیشتری را در ریشه نگاه داشته بطوری که در رقم مقاوم 90 درصد و در رقم حساس 70 درصد کادمیم در ریشه ها تجمه یافت . در نتیجه رقم مقاوم کادمیم کمتری را به اندام های هوایی انتقال داده است . تراکم فلزات سنگین در ریشه ها و عدم انتقال آنها به اندام های هوایی یکی از مکانیزم های مقاومت به فلزات سنگین به شمار می رود.