مقایسه نفوذپذیری، تولید روان آب و رسوب، پستی و بلندی خرد و پوشش گیاهی در مراتع ییلاقی چرا و قرق شده نوشهر

تخریب خاک مراتع یک مشکل جدّی در کشور¬های در حال توسعه و اراضی کوهستانی می¬باشد که توسط فرسایش تسریع می¬گردد. یکی از عوامل تخریب خاک چرای بی¬رویّه است که افزایش میزان فرسایش و روان¬آب را در پی دارد. از طرفی مدیریّت خاک و پوشش گیاهی عامل مهمّی در کنترل شدّت روان¬آب و فرسایش محسوب می¬گردد. حال آن¬که بررسی کمّی نقش مدیریّت بر مؤلّفه¬های مختلف زیست¬بوم¬های مرتعی کم¬تر مورد توجّه محقّقین و مدیران قرار گرفته است. بدین منظور تحقیق فعلی با هدف مقایسه نقش مدیریّت در مراتع تحت چرای آزاد و قرق کوتاه مدّت از نظر پوشش گیاهی، نفوذپذیری، تولید روان¬آب و رسوب و پستی و بلندی خرد بخشی از مراتع ییلاقی کدیر واقع در جنوب شرقی شهرستان نوشهر انجام شد. در این تحقیق تولید به-روش قطع و توزین و درصد پوشش، سنگ و سنگ¬ریزه، لاش¬برگ و خاک لخت به ¬روش پلات یک مترمربّعی برآورد گردید. هم¬چنین به¬منظور برآورد میزان روان¬آب و رسوب از پلات¬های با ابعاد 0/5*0/5 متر باران¬ساز با شدّت بارش 1/6 میلی¬متر در دقیقه استفاده شد. هم¬چنین میزان نفوذ از بررسی بیلان آبی ورودی، روان¬آب و آب جمع¬آوری شده از لبه¬های فلوم طراحی شده، به¬دست آمد. وزن مخصوص ظاهری خاک، تخلخل و محتوی آبی نیز با استفاده از سیلندرهای 112 سانتی¬متر مکعّبی اندازه¬گیری شد. مقایسه درصد پوشش تاجی و تراکم و میزان تولید در هر یک از تیمارها به¬ترتیب از آزمون duncan و آزمون t جفتی استفاده گردید. مقایسه میزان نفوذپذیری و هم¬چنین مقایسه بین روان¬آب و رسوب خروجی از پلات¬های استقرار یافته و پستی و بلندی خرد در هر تیمار با استفاده از آنالیز واریانس و مقایسه عمل¬کرد تیمارها با آزمون tukey انجام پذیرفت. نتایج حاصل نشان داد که درصد پوشش تاجی، تراکم و تولید دو تیمار در سطح اعتماد بیش از 95 درصد اختلاف معنی¬دار با هم داشتند. نتایج مقایسه مقادیر نفوذ، روان-آب و رسوب خروجی از پلات¬های دو تیمار و نیز پستی و بلندی خرد در سطح اعتماد بیش از 95 درصد با یک¬دیگر اختلاف معنی¬دار داشتند. مقادیر درصد پوشش تاجی، تولید گیاهی، تراکم گیاهی، نفوذ، تولید روان¬آب و رسوب و پستی و بلندی خرد در تیمار چرای آزاد به ترتیب 0/84، 0/77، 0/91، 0/97، 1/48 و 1/62 و 1/5 برابر مقادیر حاصل از مطالعات به¬عمل آمده در تیمار قرق کوتاه مدّت بوده است