موتیف و کاربردهای آن در آثار داستانی صادق هدایت

موتیف با معانی چندگانه آن در نقد ادبی امروز دنیا جایگاه قابل توجّهی را به خود اختصاص داده است. بررسی تعامل این عنصر ادبی با سایر عناصر داستان در نقد و تحلیل ساختار و درونمایه داستان کارایی بسیاری دارد. در این پایان نامه پس از ریشه شناسی واژه موتیف و تعاریف آن به کاربرد آن در داستان نویسی پرداخته شده است و سپس کارکردهای آن به عنوان شگرد ادبی در داستان نویسی صادق هدایت مورد بررسی قرار گرفته است. هدایت از موتیف به عنوان عنصری برای انسجام اثر (به ویژه در شیوه های مدرن روایت) و تقویت پیرنگ داستانهای خود استفاده کرده است. موتیفها در شخصیّت پردازی و فضاسازیهای داستانهای هدایت نیز نقشی موثّر دارند. از جمله موتیفهای مشخّص در آثار هدایت می توان به موتیف سلطه سرنوشت و پوچ گرایی اشاره کرد که دورنمایی از جهان بینی هدایت و دیدگاه او به زندگی و انسان را ترسیم می کند. علاوه بر این ، در بیان اشارات و رموز داستانی موتیفهای رنگ سرخ، لبخند، گل نیلوفر، زنبور طلایی و... نیز به نویسنده برای دستیابی به کیفیّت هنری برتر کمک کرده است.