بررسی رابطه پوشش گیاهی با خاک در اراضی شور استان قم

در این تحقیق رابطه پوشش گیاهی و خاک در استان قم مورد مطالعه قرار گرفت .این منطقه که در مرکز ایران قرار دارد دارای مساحت 14631 کیلومتر مربع با احتساب سطح دریاچه نمک می باشد. در این تحقیق ابتدا کلیاتی از وضعیت منطقه شامل موقعیت جغرافیایی ، تاریخچه زمین شناسی ، خاک شناسی و اقلیم مورد بررسی واقع شد. چون هدف ، بررسی جوامع گیاهی منطقه و روابط این جوامع با خاک آنها می باشد. لذا تفکیک اولیه جوامع و تیپ های گیاهی با روش فیزیونومیک – فلوریستیک- اکولوژیک انجام شد. برای مطالعه پوشش گیاهی منطقه از روش کوادرات گذاری استفاده شد. در این مطالعه تعداد 10 کوادرات برای هر یک از تیپ های گیاهی اجرا شد برای مستقر کردن کوادرات ها در یک تیپ گیاهی یا جامعه از روش نمونه برداری تصادفی طبقه بندی شده استفاده شده است.برای تعیین اثر خاک منطقه ریشه در عمق0 تا 50 سانتی متری از روش میانگین گیری وزنی استفاده گردید. در این مطالعه 11 فاکتور مربوط به خاک در 48 تیپ مرتعی مورد بررسی قرار گرفت. این فاکتور ها شامل درصد شن ، رس وسیلت خاک ، اسیدیته خاک ، هدایت الکتریکی مقادیر سدیم، پتاسیم، کلسیم،منیزیم و مقادیر گچ و آهک ، می باشندبا استفاده از روش آنالیز خوشه ای 13 جامعه گیاهی در منطقه تفکیک شدند که شامل جامع: aeluropus litoralis ، alhagi spp، halanthium rariflorum ،halochnemum strobilaceum ، halostachys caspica ،limonium iranicum ، salsola praecox ، salsola tomento ،salsola niraria ،seidlitzia rosmarinus ، suaeda aegyptiaca ، suaeda sp و tamarix sp . سپس برای تعیین اثر عوامل محیطی با استقرار پوشش گیاهی با استفاده از برنامه رایانه ای (canonical correspondence analysis ) cca رسته بندی ویژگی های گونه ای جوامع در ارتباط با عوامل محیطی انجام شد. نتایج آنالیز رسته بندی نشان داد عوامل محیطی هدایت الکتریکی ، آهک ، گچ، پتاسیم ، سدیم و کلسیم بیشترین نقش را در استقرار و گسترش جوامع گیاهی منطقه مورد مطالعه دارند. اختلاف در بافت ، املاح و درصد آهک و گچ خاک نقش مهمی در پراکنش واحد های گیاهی دارند . شناخت عوامل محیطی موثر بر استقرار و گسترش گیاهان می تواند ما را به سازگاری گونه های بومی هر منطقه آشنا سازد و بر اساس سرشت این گونه های بومی ، نسبت به مدیریت بوم شناختی آنها اقدام نمود. نتایج حاصل از بوم شناختی منطقه ما را در شناخت زیستگاه های طبیعی مشابه کمک نموده که از گیاهان با سرشت اکولوژیکی مشابه جهت اصلاح مراتع منطقه استفاده نماییم.