هویت دینی زنان و عوامل اجتماعی مرتبط با آن

هویت دینی و تغییرات آن، از جمله حوزه های مطالعاتی است که در عین ضرورت و احساس نیاز، کمتر بدان پرداخته شده است و لذا زمینه بکر و مناسبی جهت انجام پژوهش و دستیابی به نتایج بدیع و قابل توجه است. براین اساس، درتحقیق حاضر، عوامل جامعه شناختی مرتبط با هویت دینی زنان،که از مهم ترین عناصر فرهنگ ساز هر جامعه هستند، مورد بررسی قرارگرفته است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نگرش زنان نسبت به خویشتن دینی خویش و تعریف آنان از هویت دینی شان و همچنین شناسایی بخشی از عوامل جامعه شناختی موثر بر فرایند شکل گیری هویت دینی زنان است. چارچوب نظری تحقیق نیز، ترکیبی از آرای «پی یر بوردیو» و برآیند نظرات اندیشمندان مکتب کنش متقابل نمادین است که ضمن آن رابطه میان هویت و انواع سرمایه های نمادین اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نقش این سرمایه ها در شکل گیری هویت فردی و اجتماعی را تشریح نموده و هویت دینی زنان در ابعاد چهارگانه فردی(دینداری)، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی مورد مطالعه قرارگرفت. اصلی ترین فرضیه برآمده از چارچوب نظری تحقیق مذکور عبارت است ازاینکه بین سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی زنان و هویت دینی آنان همبستگی وجود داردکه مورد آزمون قرارگرفت. تحقیق حاضر از روش تحقیق پیمایشی (survey)، پیروی می کند و جامعه آماری آن، شامل زنان 20 ساله به بالای ساکن شهر تهران می باشدکه از این میان به روش نمونه گیری قضاوتی- تصادفی، نهایتاً از سه منطقه شهر تهران، 400 نفر نمونه برای پاسخگویی به پرسشنامه های تحقیق انتخاب شدند. بر این اساس، نتایج توصیفی پژوهش حاکی از آن است که میانگین سنی پاسخگویان 34 سال بوده است و از این میان، درمجموع92 درصد از پاسخگویان از هویت دینی درسطح قوی و متوسط برخوردار بوده اند. در بخش نتایج تبیینی، بررسی فرضیه اصلی نشان دادکه با افزایش سرمایه فرهنگی زنان، هویت دینی آنها تضعیف می شود. ازسوی دیگر، با افزایش سرمایه اجتماعی زنان، هویت دینی آنها نیز قوی تر می شود. از ترکیب این دو شاخص، متغیر انواع سرمایه های نمادین زنان پاسخگوساخته شد و بررسی رابطه این متغیر با هویت دینی، حاکی ازآن بود که با افزایش میزان سرمایه کلی زنان، هویت دینی آنها افزایش می یابد. در پایان پژوهش نیز پیشنهادات مطالعاتی و کاربردی ارائه شده است. نهایتاً به نظر می رسد بررسی هویت دینی در صورت بهره گیری از روش های کیفی هم می تواند شناخت و بصیرت بیشتری نسبت به این موضوع حاصل نماید.