برنامه ریزی و طراحی جغرافیایی محیط های جاذب گردشگری در شهر کرمانشاه

شهرها کامل ترین و پیچیده ترین شکل از سکونتگاه های انسانی اند که در بر گیرنده مراکز مهم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و غیره هستند. شهرها همواره مراکز عمده تمدن بشری بوده اند، امروزه نیز با تمرکز و تنوع فعالیت های مکانی ـ فضایی، در شهرها، این واقعیت نمود بیشتری یافته است و این مراکز، کانون های عمده تحولات تأثیر گذار جهانی، ملی و منطقه ای، به ویژه در سطح کلان شهرها و مادر شهرها هستند؛ و از سویی حوزه های نفوذ خود، شهرهای منطقه ای، شهرهای متوسط و کوچک و دیگر سکونتگاه ها را تحت تأثیر دارند. صنعت گردشگری یکی از عرصه های نو و زمینه های جدید مورد مطالعه علوم مختلف بوده و از جهات گوناگون، مورد توجه و عنایت کشورها واقع شده است. توجه به گردشگری از یک سو به علت ارزش های اقتصادی آن است و امروزه گردشگری به عنوان بعد چهارمی از فعالیت های اقتصادی، شهرها را به عنوان یکی از جولانگاه های مهم خود درآورده است، و از سوی دیگر، گردشگری به دلیل اثرات فرهنگی و اجتماعی که بر جوامع دارد، مورد توجه است. گردشگری از دیر باز با اشکال خاص خود، در جوامع بشری بر اساس انگیزه، اصل سفر و جابجایی وجود داشته و طی مراحل مختلف، سیر تکاملی خود را پیموده است. تحول اساسی در گردشگری را می توان با انقلاب صنعتی، که تحول شگرفی در زندگی و بخصوص حمل و نقل به وجود آورد، شناخت. گردشگری به عنوان یکی از فرایندهای تولیدکننده فضا، از مختصات بنیادین جوامع شهری است که در شهرهای پر ازدحام و پر تراکم، با فعالیت های سخت و کسالت آور، انسان شهری را قادر به تحمل و تداوم زندگی می کند. محیط های شهری به دلیل تمرکز جمعیت و فشارها و خستگی های ناشی از کار، از یک سو به عنوان مبدأ مسافرت، و از سویی به دلیل برخورداری از امکانات رفاهی، فرهنگی، بهداشتی، ارتباطات، جاذبه های تاریخی ـ توریستی به عنوان مقصد گردشگران به شمار می رود. رو به رشد بودن صنعت توریسم، با توجه به امکانات، تأسیسات و خدماتی که به خدمت می گیرد، زمینه های جذب گرشگران به شهرها را بیشتر مهیا می کند و همچنین زمینه های اشتغال و کسب درآمد بیشتر برای ساکنان محلی را به دنبال دارد. مسافرت و رفت و آمد گردشگران، ساختارهای فضایی و اجتماعی و اقتصادی شهرها را به اشکال مثبت و منفی به چالش کشانده است که لازم است برنامه ریزان و مسئولین امر، جهت بهینه کردن فواید سفر گردشگران از یک سو، و کاهش اثرات منفی گردشگری در شهرها از سوی دیگر، به تدوین برنامه های جامع و اصولی جهت ایجاد فضاهای مناسب گردشگری، توسعه و گسترش فضاهای گردشگری و طراحی محیط های مناسب با توجه به سلیقه گردشگران و متناسب با مکان های مورد نظر، اقدام نموده و زمینه های بهره مندی هرچه بیشتر گردشگران و مراجعه کنندگان به مکان های گردشگری را فراهم نمایند. و همچنین باعث کاهش اثرات زیانبار گردشگری بر محیط های جاذب تاریخی، طبیعی و غیره در شهرها شوند. تمرکز بر جنبه های رفتاری گردشگری همراه با برنامه ریزی و اخیراً الزامات مدیریتی این فعالیت ها، در محیط، حوزه مفیدی برای تحقیقات جغرافیایی ایجاد کرده است. پایان نامه حاضر با عنوان برنامه ریزی و طراحی جغرافیایی محیط های جاذب گردشگری در شهر کرمانشاه، در شش فصل تنظیم شده است. فصل اول شامل کلیات طرح تحقیق، شرح و بیان مسأله پژوهش، پیشینه پژوهش، اهداف پژوهش، فرضیه های پژوهش، روش شناسی و شیوه پژوهش، اهمیت و ارزش پژوهش، کاربرد نتایج پژوهش، موانع و محدودیت ها است. فصل دوم به بررسی تعاریف و مفاهیم مطرحه در گردشگری، به خصوص از دید جغرافیایی از جمله مطالبی همچون فضا، توریسم، توریسم شهری و ... پرداخته، و همچنین به بیان دیدگاه های مطرحه در بحث گردشگری از جمله دیدگاه مکاتب مختلف در این زمینه پرداخته است، و در ضمن بعضی از مدل های مطرحه در گردشگری نیز معرفی شده است. فصل سوم به شناخت وضعیت محدوده مورد مطالعه، از حیث پتانسیل های طبیعی و انسانی جهت گسترش فعالیت های گردشگری، پرداخته است. فصل چهارم به بررسی و معرفی جاذبه های گردشگری شهر کرمانشاه پرداخته است؛ فصل پنجم و فصل ششم، شامل آزمون فرضیات و نتیجه گیری کلی از مباحث مطرح شده در فصول قبلی است.