بررسی برهمکنش دو نوع کود آلی همراه با عناصر بر و روی بر برخی خصوصیات خاک، رشد و ترکیب شیمیایی ارزن (panicum miliaceum)

در خاک های زراعی ایران، شرایط آهکی و سطوح پایین ماده آلی خاک از عوامل عمده محدود کننده جذب عناصر کم مصرف به وسیله گیاهان می باشند. در بین عناصر کم مصرف، دو عنصر بر و روی با تاثیر فراوان بر جذب عناصر پرمصرف و بهبود خواص کمی و کیفی محصول از اهمیت ویژه ای برخوردارند. پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر دو نوع کود آلی (کود گاوی و کمپوست زباله شهری) همراه با عناصر بر و روی بر برخی خصوصیات خاک، غلظت و جذب عناصر غذایی و خصوصیات رشدی گیاه ارزن به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط مزرعه در منطقه نیمبلوک قاین انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل کود گاوی و کمپوست زباله شهری (هر کدام به مقدار 25 تن در هکتار)، روی (صفر و 50 کیلوگرم در هکتار) و بر (صفر و 10 کیلوگرم ) با 3 تکرار بودند. نتایج آزمایش نشان داد که با کاربرد هر دو نوع کود آلی، مقادیر ph، ec، درصد کربن آلی و غلظت فراهم عناصر کم مصرف آهن، روی، مس و بر خاک نسبت به شاهد آنها افزایش یافت. در این رابطه کمپوست زباله شهری در مقایسه با کود گاوی برتری داشت. با افزایش مقدار روی مصرفی در خاک، جذب عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، روی، کل وزن خشک شاخساره و عملکرد دانه افزایش و جذب عناصر مس و بر به وسیله گیاه کاهش داشت. با کاربرد بر، جذب عناصر آهن، مس، بر و وزن خشک شاخساره دارای روندی افزایشی و عملکرد دانه و وزن هزار دانه روند کاهشی داشتند. برهمکنش عناصر روی و بر تا حد زیادی جذب بر به وسیله گیاه را کاهش داده و اثر محدود کنندگی عنصر بر روی عملکرد دانه و وزن هزار دانه گیاه را کاهش داد. کاربرد هر دو نوع کود آلی منجر به افزایش مقادیر جذب عناصر و همچنین پارامترهای بررسی شده در گیاه ارزن گردید. در این خصوص کود گاوی تاثیر بیشتری در مقایسه با کمپوست زباله شهری داشت. براساس نتایج، مصرف توام کود های آلی، بر و روی کارایی خوبی در افزایش حاصلخیزی و کیفیت گیاه ارزن نشان داد، اما در خصوص روش و مقادیر مصرف این عناصر نیاز به پژوهش های بیشتری می باشد.