بررسی رابطه مکان نمایی و باردهی شاخه با تمایزیابی جوانه اصلی در انگور

تیره ویتاسه (vitaceae) یکی از مهمترین تیره های مورد استفاده در میوه کاری می باشد که جنس ویتیس (vitis) را در بر می گیرد. اهمیت انگور در میوه کاری به پی ریزی پژوهش ها و بررسی های فراوانی در زمینه گلدهی و باردهی انجامیده است. هر چند باردهی در انگور برآیندی از شمار گل آذین به ازای شاخه های پدید آمده، شمار گل به ازای گل آذین های روی هر گیاه و شمار میوه به ازای گل های باز شده می باشد، با اینحال نخستین و مهمترین گام در بهبود باردهی، فاکتور نخست و یا روند پیدایش گل آذین است. بررسی ها نشان داده اند که با افزایش ردیف جوانه، باردهی نیز افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر، جوانه ای که در گره بدون اندام های روبروی برگی (پیچک و گل آذین) جای گرفته است، رفتار نموی متفاوتی نسبت به جوانه های دیگر از خود نشان می دهند. به منظور بررسی اثر خوشه بر روی اندام زایی جوانه های اصلی (جوانه اولیه) در رقم سلطانین، آزمایشی با 2 تیمار و 6 تکرار در پنج توالی زمانی در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. در این راستا، جوانه های روبروی نخستین خوشه (تیمار اول) و پیچک (تیمار دوم) ظاهر شده بر روی شاخه سبز، در پنج توالی زمانی با فاصله ده روز، برداشت گردیده و در فیکساتور تثبیت شد. نمونه های برداشت شده از تیمارهای دوگانه، با میکروسکوپ نور بازتابشی بررسی و تصویربرداری و شمار گل آذین و یا پیچک به ازای هر جوانه تعیین گردید. میزان اندام زایی آغازنده پیچک و یا گل آذین بر پایه میزان انشعاب زایی مشخص و ضریب باردهی درون جوانه ای برای هر تیمار بدست آمد. در آزمایشی دیگر، به منظور بررسی اثر وجود خوشه در شاخه بر روی بازگلدهی رقم سلطانین، آزمایشی با 14 تیمار در قالب طرح کامل تصادفی انجام گرفت. برای این منظور، جوانه های ردیف دوم تا هشتم شاخه های کامل شده (مرحله فنولوژیکی تغییر رنگ برگ) دارای خوشه و بدون خوشه برداشت شد و شمار خوشه و یا پیچک به ازای هر تیمار و تکرار آن، با روش های میکروسکوپی محاسبه گردید. با جمع بندی آزمایش های دوگانه انجام یافته، اثر ردیف جوانه و بود یا نبود خوشه بر روی تمایزیابی گل آذین روشن گردید. میوه بر روی روند تمایزیابی، اثر بازدارنده ای داشت. همچنین ردیف پایین جوانه موجب کاهش در روند تمایزیابی و باردهی جوانه گردید. وجود میوه در روی شاخه، نه تنها موجب کاهش ضریب باردهی جوانه ها شد، بلکه زمان تمایزیابی و فرایند گل آغازی را با تاخیر مواجه نمود