طراحی و پیاده سازی میان افزاری مبتنی بر سامانه های چندکارگزاره برای پشتیبانی از پرسش و پاسخ در محیط یادگیری همکارانه

با ظهور اینترنت و گسترش روز افزون فناوری های جدید در تمام زمینه های کاربردی، سبک زندگی بشر و تعاملات میان آن ها دستخوش تغییرات وسیع و جدی شده است. ظهور سیستم های یادگیری مجازی و محیط های یادگیری همکارانه نیز در راستای همین تغییرات بوده است. منظور از محیط یادگیری همکارانه، فضای آموزشی است که در آن افراد، فارغ از محدودیت های زمانی و مکانی می توانند با یکدیگر تعامل و همفکری داشته و از خدمات آموزشی بهره ببرند. علوم، روش ها و فناوری های مختلفی در حوزه سیستم های یادگیری همکارانه به کار گرفته شده اند که سعی در بهبود هر چه بیشتر کیفیت آموزش، توسعه امکانات آموزشی و سهولت ارتباطات و تعاملات بین کاربران دارند. یکی از مهمترین نیازمندی یادگیرنده ها در محیط یادگیری همکارانه، امکان پرسش سوالاتی است که در یادگیری درس با آن مواجه می شوند. به دلیل ساختار و خصوصیات طبیعی این قبیل سیستم های مجازی و عدم حضور فیزیکی استاد درس، پاسخ گویی به این نیاز کاربران مسئله ای خطیر بوده که دارای پیچیدگی و موانعی نیز می باشد. هدف از این پژوهش، ارائه روشی جامع برای پشتیبانی از فرایند پرسش و پاسخ در سیستم های یادگیری همکارانه و طراحی و پیاده سازی سیستمی مبتنی بر آنست که قابل یکپارچه شدن با انواع سیستم های مدیریت یادگیری باشد. در این روش، پس از اطمینان از اعتبار سوال با توجه به مفاهیم درس، ضمن بهره مندی از اطلاعات سایر یادگیرنده های درس و دریافت پاسخ از طریق تعاملات بین یادگیرنده ها، از منابع اطلاعاتی موجود مانند مستندات درس یا بخش سوالات رایج استفاده می شود و مجموعه ای از پاسخ های محتمل نتیجه می شوند که بهترین این پاسخ ها از طریق بکارگیری یک سیستم توصیه گر، با توجه به عواملی از قبیل میزان ارتباط پاسخ با سوال مطرح شده، شناسایی شده و به عنوان پاسخ سوال به او ارائه می شود. برای تبادل و مدیریت پرسش و پاسخ های رد و بدل شده بین یادگیرنده های درس، از یک میان افزار مبتنی بر پیغام استفاده می شود و معماری پیشنهادی این سیستم به صورت یک سامانه چند کارگزاره ارائه خواهد شد و از مکانیزم های داده کاوی و پردازش متن برای تشخیص اعتبار سوال و تشخیص پاسخ های نامزد استفاده می شود. در نهایت روش پیشنهادی به صورت یک سیستم نمونه ساده شده پیاده سازی می شود و برای اثبات کارایی و ارزیابی آن، این سیستم در sakai که یک سیستم مدیریت یادگیری معروف می باشد به صورت یک ابزار اضافه می شود و عملکرد آن مورد بررسی قرار می گیرد. سپس با شبیه سازی سناریوهای کاری و ارزیابی نتایج، نشان داده می شود که روش پیشنهادی و سیستم نمونه پیاده سازی شده در این چارچوب، قابلیت آن را دارد که زیر بنای ساخت سیستم های پیشرفته مدیریت پرسش و پاسخ قرار بگیرد و به خوبی بتواند پاسخگوی نیاز کاربران باشد.