اثر کودهای نیتروژن و روی، بر خصوصیات فیزیولوژیک دو رقم جو (hordeum vulgare) پاییزه، تحت شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و روی، تحت تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات فیزیولوژیک دو رقم جو پاییزه، آزمایشی به صورت گلدانی در پاییز سال 1387 در فضای آزاد محوطه گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش خشکی در دو سطح شاهد (آبیاری گلدان ها در صورت کاهش پتانسیل آب خاک به 3- بار) و تنش (اعمال تنش خشکی از مرحله گلدهی به بعد، به صورت عدم آبیاری تا رسیدن پتانسیل آب خاک گلدان به 13- بار و سپس آبیاری گلدان ها)، کود نیتروژن در سه سطح شاهد (بدون مصرف کود نیتروژن)، سطح دوم (35/0 گرم در هر گلدان در مرحله ساقه رفتن) و سطح سوم (7/0 گرم در هر گلدان در مرحله ساقه رفتن)، کود روی در دو سطح شاهد (بدون مصرف کود روی) وسطح دوم (23/0 گرم روی خالص در هر گلدان در مرحله ساقه رفتن) و ارقامجو شامل آبیدر و cb-74-2 بودند. تنش خشکی باعث کاهش تعداد دانه در هر سنبله و تعداد پنجه بارور در هربوته گردید، اما وزن هزار دانه را افزایش داد. تنش خشکی با تاثیر بر تبادلات گازی باعث کاهش میزان فتوسنتز، تعرق، هدایت مزوفیلی وکارایی مصرف آب فتوسنتزی گردید اما میزان دی اکسید کربن زیر روزنه ای را افزایش داد. در طول دوره مورد بررسی پس از رفع تنش، با آبیاری مجدد میزان فتوسنتز و تعرق مجدداً افزایش پیدا کرد و در حالی که میزان تعرق به حالت قبل از تنش بازگشت، اما اعمال تنش خشکی منجر به تغییرات غیر قابل برگشت در میزان فتوسنتز گردید. در ضمن طی دوره مورد بررسی اعمال سطح سوم کود نیتروژن میزان فتوسنتز را خصوصاً بعد از اعمال آبیاری افزایش داد. تنش خشکی همچنین باعث کاهش محتوای نسبی آب برگ (rwc) شد و در کل اعمال کود نیتروژن نیز محتوای نسبی آب برگ را افزایش داد. تنش خشکی بر تعداد روزنه و میزان spad کلروفیل برگ نیز تاثیر گذار بود و در رقم cb-74-2 تعداد روزنه و میزانspad کلروفیل افزایش پیدا کرد. از لحاظ پایداری غشای سلولی در برابر گرما، رقم آبیدر پایداری بالاتری از خود نشان داد و در کل این رقم در واکنش به صفات مورد بررسی، مقاوم تر بود.ارزیابی فعالیت آنزیم پراکسیداز و کاتالاز تحت تیمارهای مورد بررسی نشان داد که در رقم cb-74-2 میزان فعالیت این دو آنزیم بیشتر از رقم آبیدر بود. نتایج نشان داد که در شرایط تنش خشکی میزان فعالیت این دو آنزیم نسبت به شرایط آبیاری مطلوب، افزایش پیدا کرد. همچنین مشخص شد که اعمال کود روی، فعالیت آنزیم کاتالاز را افزایش داد.