نقد و تحلیل تحقیقات مربوط به سیمای ادبیات فارسی در فرانسه

ادبیات فارسی به سبب داشتن بزرگانی چون حافظ، سعدی، مولوی، خیام، عطار و نظامی در جهان شهرت بسیار کسب کرده است و آثار ادبی آن در سراسر جهان، مشتاقان و خوانندگان فراوان دارد، و همین سبب شده است شاعران و نویسندگان بزرگی در سایر کشورها، در خلق آثار ادبی خود از آثار ادب فارسی الهام بگیرند و بر غنای آثار خویش بیفزایند و حتی بر این اثرپذیری افتخار کنند. یکی از این کشورها، فرانسه است که خود دارای ادبیاتی پربار و غنی و نویسندگان و شاعرانی بزرگ و مشهور است؛ اما بعضی از همین شاعران و نویسندگان، بخصوص در قرن های17و18، شیفته شاهکارهای ادب فارسی بوده اند و میزان اثرپذیری آن ها از ادب فارسی به حدی بوده است که محققان آن را در زمره یکی از عوامل پیدایش جنبش رمانتیک در فرانسه برشمرده اند. نفوذ فرهنگ و ادبیات ایران در میان فرانسویان آن قدر بود که برخی نام فرزندان خود را نیز از آن اقتباس می کردند چنانکه نام یکی از روسای جمهور فرانسه«سعدی کارنو» بود. یکی از اهداف این پایان نامه آن بوده است که ضمن نقد و بررسی تحقیقات مذکور و بیان نقاط قوت و ضعف آنها، با استفاده از تحقیقات موجود، سیمای زبان و ادبیات فارسی را در فرانسه با طبقه بندی جدیدی عرضه و مشخص کند. یافته های این پایان نامه نشان می دهد، در بین آثار ادبی، آثار سعدی و حافظ بیش از سایر شعرای بزرگ فارسی به فرانسه برگردانده شده است، و از سعدی به نسبت سایر شاعران، مضمون بیشتری اخذ شده است. همچنین درباره مولانا تحقیق افزونتری صورت گرفته است، و در مجموع، از میان شعرای بزرگ ایرانی بخصوص از بین فردوسی، خیام، سعدی، حافظ، مولوی، عطار و نیز هزار و یکشب، آثار سعدی بیشترین و آثار عطار به نسبت شعرای مورد اشاره کمترین تأثیر را بر ادبیات فرانسه گذارده است. نتایج تحقیقات این پایان نامه نشان می دهد اکثر تحقیقات فارسی موجود درباره تأثیر ادب فارسی در فرانسه از نوع تحقیقات باواسطه صورت گرفته و تنها سه تحقیق را می توان به معنی دقیق کلمه از نوع تحقیقات بی واسطه به شمار آورد: یکی اثر جواد حدیدی با نام«از سعدی تا آراگون» که با بررسی تطبیقی آثار سی و هشت شاعر و نویسنده فرانسوی و شش شاعر ایرانی، کامل ترین تحقیق در این زمینه به شمار می رود، و دیگر دو اثر از حسن هنرمندی با نام های«آندره ژید و ادبیات فارسی» و «سفری بر رکاب اندیشه». اما بقیه افراد در تألیفات خود، بیشتر از یافته های این دو محقق سود جسته اند. همچنین باید گفت عامل اصلی انجام دادن تحقیقات اصلی و پرمایه تر، حضور محققین آنها در فرانسه به عنوان دانشجوی زبان و ادبیات فرانسه یا گذراندن فرصت مطالعاتی در آن جا بوده است.