مطالعه فرآیند جوانه زنی بذور عدس و نخود تحت تنش شوری با استفاده از سیستم آنالیز تصویری

به منظور بررسی فرآیند جوانه زنی و رشد گیاهچه در بذور عدس و نخود تحت شرایط شوری از سیستم آنالیز تصویری استفاده شد. در این آزمایش دو ژنوتیپ عدس 16-12-12-237ill و 17-17-17-330ill و دو ژنوتیپ نخود 533 –ilc41 از تیپ دسی و هاشم از تیپ کابلی مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. برای ایجاد تنش شوری، از چهار محلول با سطوح شوری صفر، 50، 100 و 150 میلی مولار نمک طعام (nacl) استفاده شد. عکسبرداری از مراحل جذب آب، جوانه زنی و رشد گیاهچه به وسیله دوربین متصل به کامپیوتر تا 78 ساعت پس از شروع آزمایش هر دو ساعت یکبار انجام گرفت. بعد از انتقال تصاویر به محیط فتوشاپ و مرتب کردن عکس ها، آنالیز تصاویر توسط نرم افزار image j انجام شد و تغییرات رنگ، مساحت و محیط طی زمان جذب آب ، زمان ظهور ریشه چه و ساقه چه و میزان رشد گیاهچه، اندازه گیری گردید و تغییرات آنها در طول زمان به صورت منحنی های رگرسیونی رسم شد. مشاهده شد که با افزایش سطوح شوری مرحله دوم جذب آب طولانی تر از مرحله اول گردید و جوانه زنی و ظهور ریشه چه و ساقه چه در این بذور به تعویق افتاد. با افزایش غلظت نمک، مقدار تغییرات رنگ بذر کمتر می شود ولی در بذور واقع در شرایط بدون تنش تغییرات رنگ بیشتر و رنگ بذر روشنتر می باشد. دو ژنوتیپ مورد بررسی گیاه عدس به شوری 150 میلی مولار حساس می باشند به طوری که در این دو ژنوتیپ در این سطح شوری ساقه چه ظاهر نشد. در بین دو ژنوتیپ نخود نیز رقم هاشم حساس تر بود. اندازه گیری مقادیر سدیم و پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم بذور تحت سطوح مختلف شوری در سه زمان 12، 24 و 48 ساعت نشان داد که با افزایش مدت زمان مواجهه با تنش شوری، تجمع یون سدیم در بذر بیشترمی شود. میزان پتاسیم نیز همگام با افزایش غلظت نمک در محیط، افزایش می یابد و نسبت پایین na+/k+ ملاک برتری آن رقم در محیط مورد آزمایش تعیین گردید