بررسی و تحلیل اقلیم کشاورزی کلزا در استان کرمانشاه

چکیده: کلزا از جمله دانه های روغنی است که در سالهای اخیر در مناطق مختلف کشور، کشت می شود. وزارت جهاد کشاورزی افزایش سطح زیر کشت و عملکرد این گیاه روغنی را به منظور خودکفایی و تأمین روغن مورد نیاز مملکت را در دستور کار خود قرار داده است. از آنجایی که کلزا یکی از گیاهان روغنی است که در سال های اخیر در استان کرمانشاه کشت می شود و با توجه به حمایت های گسترده دولت در زمینه کشت دانه های روغنی، بخصوص کلزا، به منظور کاهش وابستگی به واردات روغن نباتی و نزدیکی مجتمع کشت و صنعت ماهیدشت به منطقه به عنوان بازار خرید تضمینی این محصول، گسترش کشت کلزا در منطقه، برای جامعه کشاورز و مشاغل وابسته به آن مفید و موثر خواهد بود. در این تحقیق سعی بر این است که شرایط آب وهوایی استان کرمانشاه برای کشت این محصول مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا عناصر اقلیمی (دما، بارش، رطوبت نسبی و باد) در طی دوره رویشی و هر یک از مراحل رویشی رشد کلزا مورد بررسی قرار گرفته شده است و پس از آن با استفاده نرم افزار gis مناطق کاملاً مناسب، مناسب، ضعیف و نامناسب کشت کلزا در استان کرمانشاه مشخص شده است. و در نهایت با استفاده از نرم افزارهای آماری مهمترین عوامل اقلیمی تاثیر گذار در رشد و عملکرد بهینه محصول در هر کدام از ایستگاه های مورد مطالعه مشخص شدند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در استان کرمانشاه پهنه کاملاً مناسب بیشترین مساحت استان و پهنه نامناسب کمترین مساحت استان را به خود اختصاص داده است. پهنه های مناسب و کاملاً مناسب در مجموع حدود 70 درصد از منطقه مورد مطالعه را پوشش می دهند. و همچنین نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان داد که در ایستگاه کرمانشاه مجموع بارندگی طی دوره ساقه دهی، در ایستگاه اسلام آباد سرعت باد در دوره رسیدگی، در ایستگاه روانسر رطوبت نسبی دوره جوانه زنی، در ایستگاه سرپل زهاب میانگین رطوبت نسبی دوره گلدهی، در ایستگاه کنگاور سرعت باد در دوره روزت بیشترین تأثیر را بر عملکرد کلزا داشته است.