ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی ازتوسعه فیزیکی زاهدان

امروزهدراکثرکلانشهرهامواردیمثلترافیک،تراکمزمین،آلودگیهوا، تغییرکاربریزمینو بسیاریاز موضوعاتزیستمحیطیدیگر موضوعپایداریشهرهارامطرحمیکنند لذا با توجهبهمسایلو مشکلاتیکهشهرهادارند باید دربرنامهریزیهابهابعادو اصولتوسعهپایدار توجهنمود. توسعهپایدارشهریپدیدهایاستکهدارایابعادپیچیده،اقتصادی،اجتماعیوزیستمحیطیمیباشد.پایاییتوسعهدرجامعهشهرییعنیتامینحدمطلوبیاز رشداقتصادی،نرخاشتغال،رفاهاجتماعیو محیطی. وشهریپایداراستکهدرصددحرکتبهسویکارآییبیشتردراستفادهاز منابع،کیفیتزیستمحیطی،عدالتاجتماعیوسرزندگیبودهو درعینحالتلاشمیکندازوابستگیبهاتومبیل، مصرفمنابعتجدید ناپذیر،تولیدموادزائدخطرناکونابرابریبکاهد. شهر زاهدان به عنوان مرکز استان سیستان وبلوچستان از لحاظ شرایط آب وهوایی سرزمینی گرم وخشک بوده وارتفاع آن از سطح دریا 1370 متر و وسعت آن حدود 6413 هکتار می باشد . روندرشد جمعیت این شهر ازسال 1335 تا1385 به ترتیب عبارت بوده است از:17459 ،39732 ،93740 ،281923، 419518 ،567449 نفر، با توجه به ارقام فوق، در مدت کمتراز 5 دهه جمعیت زاهدان حدوداَ 32 برابر شده است. یک چنین رشدی در مدت کمتراز پنج دهه بیانگر تمرکزبیش از حدظرفیت محیط شهری وگسترش بیش از اندازه مناطق حاشیه ای شهروعدم تناسب بین رشد خدمات وزیربناهای شهری وتبدیل آن به یک فضای کالبدی بامشکلات فراوان بوده که برروی محیط زیست وکیفیت آن تاثیرفراوانی گذارده شده است، هدف از انجام این رساله ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از توسعه فیزیکی شهر زاهدان است . بنا براین براساس آنچه آمد فرضیه های تحقیق عبارتند از: 1- به نظر می رسد بین توسعه ی فیزیکی شهر زاهدان واثرات زیست محیطی ناشی از آن رابطه وجود دارد.2: به نظر می رسد بین توسعه ی فیزیکی شهر زاهدان وکاهش منابع آب رابطه وجود دارد.3: به نظر می رسد بین توسعه ی فیزیکی شهر زاهدان وکاهش سرانه فضای سبز رابطه وجود دارد . 4: به نظرمی رسد بین توسعه فیزیکی شهر زاهدان وافزایش آلاینده ها در هوای آن رابطه وجوددارد. دراینتحقیقابتدابا توجهبهآمارواطلاعاتموجودمهمترینسنجههایزیستمحیطیمانندوضعیتمنابعآب،فضایسبز،آلودگیهوا،زبالهوکیفیتخاکموردبررسیقرارگرفتند. سپس جهت تشریح بهتر و دستیابی به نتایج علمی، طبق اصول توسعه پایدار و مدل ارزیابی زیست محیطی راهبردی ، پرسشنامه ها که درحوزه کارشناسی تکمیل شده اند درقالب تکنیک ahp و با استفاده ازنرم افزار expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. معیارهای تحقیق در چهار بعد اقتصادی ، زیست محیطی ،اجتماعی و کالبدی مطرح شدند که در نهایت زیرمعیارهای اشتغالزایی وتوجه به پتانسیل های اقتصادی بومی ،مربوط به معیاراقتصادی درسطح بالای توجه قرار گرفتند که قرارگیری آنها دراین سطح هشداری به مسئولین ذیربط جهت برنامه ریزی اشتغال پایدار برای شهرمی باشد و زیرمعیارهای توجه به معماری وشهرسازی بومی، ارتقای کیفیت سکونتگاههای غیررسمی، تحقق تراکم بهینه و توزیع بهینه کاربری ها درسطح شهر که همه مربوط به معیار کالبدی می باشند درسطح پایین توجه قرارگرفتند. که با توجه به اهمیت معیارکالبدی دردستیابی به توسعه پایدار، قرارگرفتن اکثرزیرمعیارها ی آن دراین سطح جای بسی تامل دارد.