نام پژوهشگر: علی حاجی نژاد

نقش فنّاوری اطلاعات در مدیریت روستایی، مطالعه موردی: دهیاریهای شهرستانهای بهشهر و گلوگاه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1389
  زینب فضلعلی   علی حاجی نژاد

امروزه پیشرفت جوامع از ابعاد مختلف علمی و فنّاوری، روندی انفجاری و غیرقابل کنترل به خود گرفته است. انسانها ناگزیرند برای مواجهه با مسایل روزافزون و جدید سازمانی و حل آنها، همواره خود را با دانش و فنّاوری های جدید مجهز کنند. بنابراین ممکن است انسانها درمقطعی از زمان از دانش و مهارت لازم برای مواجهه با پدیده های سازمانی برخوردار باشند، ولی تغییرات و تحولات محسوس و شتابزده علمی به سرعت دانش و مهارت آنان را منسوخ کند. بنابراین بازسازی و نوسازی دانش و تجربیات آن ها برای سازگاری با تغییرات ضروری است. نظر به اهمیتی که مدیریت روستایی،درتحقق اهداف توسعه روستایی دارد و با توجه به اینکه توسعه پایداردرشرایط فعلی جهان براساس دانایی محوری می باشد، مدیریت توسعه پایدارروستایی ایران باید اتکاء به دانایی محوری داشته باشد. سرمایه گذاری دربنیانهای دانایی محوری درروستاها از جمله بسترسازی گسترش فنّاوری اطلاعات می تواند جامعه روستایی را نسبت به آینده و نقش آفرینی درعرصه های ملی و بین المللی یاری رساند. با توجه به اینکه دهیاران به عنوان بازوی اجرایی شوراها و دولت در روستاها می باشند و روستاییان منابع بنیانی تولید و رشد اقتصاد ملی درهر جامعه ای بشمار می روند. بر این اساس هدف این مطالعه، بررسی اهمیت استفاده از فنّاوری اطلاعات درمدیریت روستاهای ایران و بیان میزان دسترسی و استفاده دهیاران از فنّاوری اطلاعات و میزان تأثیر عوامل جغرافیایی و ویژگیهای شخصی دهیاران در میزان دسترسی، استفاده و مهارت آنها است. برای انجام این هدف از روش تحقیق تحلیلی ـ توصیفی استفاده شده است.در این پایان نامه اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و میدانی جمع آوری گردیده است. براساس چارچوب نظری تحقیق از ابزار پرسشنامه ها در جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده شده است. برای این منظور پرسشنامه توسط 16 دهیار روستاهای دارای دهیاری شهرستان گلوگاه و 33 دهیار روستاهای دارای دهیاری شهرستان بهشهر از استان مازندران تکمیل شد. با عنایت به موضوع تحقیق این سوال کلی مطرح شد که وضعیت موجود روستاهای کشور از نظر کاربرد فنّاوری اطلاعات در مدیریت روستایی چگونه است و چه تفاوتهایی از نظر سطح مهارت، دسترسی و استفاده از فنّاوری اطلاعات در بین دهیاران کشور به عنوان مدیران روستایی وجود دارد؟ و در صورت وجود تفاوت، علت این اختلافها در چیست؟ نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بین میزان دسترسی و استفاده و مهارت دهیاران در استفاده از فنّاوری اطلاعات شهرستان بهشهر با شهرستان گلوگاه از نظر آماری تفاوت معناداری وجود نداشت، نتایج آزمون در مورد تفاوت بین ویژگیهای فردی دهیاران و سطح دسترسی آنها به فنّاوری اطلاعات بیانگر این مسأله بود که بین هیچ یک از متغییرهای تحصیلات، سن و درآمد دهیارن و میزان دسترسی آنها به فنّاوری اطلاعات تفاوت معناداری از نظر آماری وجود ندارد. همچنین آزمون فرضیه تحقیق در مورد تفاوت بین ویژگیهای فردی دهیاران و سطح استفاده و مهارت آنها از فنّاوری اطلاعات با استفاده از آزمون کروسکال والیس نشان داد که از نظر آماری تنها بین متغیر تحصیلات دهیارن و میزان استفاده از فنّاوری اطلاعات و مهارت الکترونیکی آنها در سطح اطمینان 95 درصد و با مقدار p به ترتیب برابر با 017/0 و 008/0 تفاوت معناداری وجود داشت. شایان ذکر است که بین دو متغیر دیگر یعنی سن و درآمد و میزان استفاده از فنّاوری اطلاعات و مهارت الکترونیکی دهیاران تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج آزمون ویژگیهای جغرافیایی روستاها و میزان دسترسی دهیاران به فنّاوری اطلاعات نیز نشان داد که از نظر آماری تنها بین متغیر نوع راه ارتباطی و وضعیت توپوگرافی روستاها و سطح دسترسی دهیاران به فنّاوری اطلاعات در سطح اطمینان 95 درصد و در سطح خطای 05/0 با مقدار p به ترتیب برابر با 001/0 و 002/0 تفاوت معناداری وجود دارد. اما بین متغیرهای دیگر شامل فاصله از مرکز شهرستان و استان و میزان دسترسی دهیاران به فنّاوری اطلاعات از لحاظ آماری تفاوت معناداری مشاهده نشد. این در حالی است که تفاوت بین ویژگی های جغرافیایی روستاها و سطح استفاده از فنّاوری اطلاعات و مهارت الکترونیکی دهیاران از نظر آماری معنادار نبود. کلمات کلیدی: فنّاوری اطلاعات ـ مدیریت روستایی ـ دهیاری ـ شهرستان بهشهرـ شهرستان گلوگاه.

شناسایی سکونتگاه های کوچک کوهستانی در معرض ناپایداری(با استفاده از منطق فازی) مطالعه موردی بخش قوشخانه شهرستان شیروان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1389
  محمود محمودی   علی حاجی نژاد

چکیده: برای مدتهای طولانی پایداری موضوع اصلی پژوهشگران علوم مختلف به خصوص علوم محیطی بوده است.در هر شاخه علمی می توان تعریف ویژه ای از پایداری داشت اما پس از توافق بر سر تعریف پایداری،آنچه که مهم است نحوه ارزیابی پایداری است. پایداری روستا به عنوان یک سکونتگاه انسانی به مجموعه ای از فاکتورهای زیست محیطی،اجتماعی و اقتصادی وابسته است.هدف اصلی این پژوهش معرفی نظریه مجموعه های فازی و بسط مدلهای ریاضیات فازی برای ارزیابی پایداری سکونتگاههای روستایی بر پایه شاخصهای مختلف اجتماعی،اقتصادی و زیست محیطی است. این مطالعه با مطرح کردن ناکارآمدی و بخصوص عدم سنخیت روشهای موجود جهت ارزیابی پایداری سکونتگاههای انسانی سعی نمود منطق فازی را به عنوان یک سیستم هوشمند در ارزیابی پایداری سکونتگاههای انسانی آزمون نماید و در واقع سوال اصلی ،اینگونه بیان می شود که آیا ارزیابی میزان پایداری و یا ناپایداری سکونتگاههای انسانی با روش منطق فازی امکان پذیراست؟ نظریه مجموعه های فازی قادر است نظرات انسان در رابطه با پایداری را به یک مدل ریاضی علمی متصل کند.پیاده سازی عملی هر مدل بر مبنای استنباط کارشناس آگاه از موضوع مورد مطالعه و ایجاد یک تابع عضویت برای هر شاخص خواهد بود. در نهایت سکونتگاههای این منطقه به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و آزمون کاربرد منطق فازی در ارزیابی میزان پایداری آنها اعمال گردیده ،روستای زو با 572/0به عنوان پایدارترین سکونتگاه و سرانی با 347/0به عنوان ناپایدارترین سکونتگاه گزینش گردیدند نتایج نشان داد که تفاوت چشمگیری بین سکونتگاههای مختلف این بخش از لحاظ پایداری زیست محیطی و اجتماعی وجود دارد. در صورتی که از لحاظ پایداری اقتصادی سکونتگاهها بسیار همگن تر هستند؛که دلایل آن را باید در تواناییهای اقتصادی،تنگناهای محیطی،ویژگیهای فرهنگی و موقعیت فضایی سکونتگاههای مختلف جستجو کرد. ؟

تحلیل روابط فضایی میان سکونتگاههای شهرستان نی ریز با استفاده از روش تحلیل شبکه های اجتماعی ( نمونه موردی: بخش آباده طشک )
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  حمید نگهداری   علی حاجی نژاد

چکیده توسعه منطقه ای از طریق رشد ، تنوع کارکردی سکونتگاهها و ایجاد ارتباط قویتر بین آنها به وقوع می پیوندد . بر همین اساس برسی روابط میان سکونتگاهها به منظور رسیدن به یک الگوی مناسب سلسله مراتب سکونتگاهی الزامی است . وجود مشکلات ناشی از رشد شهرهای بزرگ ، تراکم جمعیت و همچنین مهاجرت روستائیان به این شهرها موجب توجه و تأکید برنامه ریزان به تقویت و رشد شهرهای کوچک گردید . این اعتقاد وجود دارد که با تقویت شهرهای کوچک می توان مسیر مهاجرت های روستائیان به شهرهای بزرگتر را تغییر داده و بسیاری از مشکلات موجود در نواحی روستایی را که ناشی از عدم دسترسی مناسب روستائیان به مراکز خدماتی است برطرف نمود . در ایران با اجرای سیاست تبدیل روستاها به شهر ، بسیاری از نقاط روستایی به ویژه در دو دهه ی اخیر به شهر تبدیل شده اند. شهر آباده طشک در شهرستان نی ریز ( استان فارس ) یکی از این شهرهاست که در سال 1374 به شهر تبدیل گشته است . با توجه به اینکه تبدیل یک نقطه روستایی به شهر، سبب دگرگونی در شبکه سلسله مراتب سکونتگاهی و از سویی تغییر و تحول در سمت و سوی جریانات و روابط (اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و اداری ،..) سکونتگاههای موجود در یک منطقه می شود ، در این راستا با انتخاب 7 نوع از روابط در قالب 52 متغیر و با بهره گیری از روش تحلیل شبکه به بررسی و مقایسه جریانات و روابط موجود در سطح بخش آباده طشک در دو مقطع زمانی قبل و بعد از شهر شدن آباده طشک پرداخته شده است . نتایج بررسی نشان می دهد که پس از تبدیل آباده طشک به شهر ، در خصوص روابط آموزشی ،فرهنگی – ورزشی ، بهداشتی – درمانی ، اقتصادی ، ارتباطی و کشاورزی – امور دامی ، الگوی حرکتی سکونتگاههای روستاهای بخش آباده طشک عمدتاً از برون بخشی به درون بخشی تغییر یافته و در خصوص روابط اداری – سیاسی ، روند جریانات به سه نوع بوده است به گونه ای در خصوص آن دسته از ادارات که در مقطع زمانی اول در سطح بخش وجود داشته اند و همچنین اداراتی نظیر ( دادگاه ، ثبت اسناد ، نمایندگی بیمه های درمانی ) که در مقطع زمانی دوم در این شهر دایر شده اند ، الگوی حرکتی روستائیان به صورت درون بخشی بوده و تنها در زمینه آن دسته از ادارات نظیر ( آبفای روستایی و بنیاد مسکن ) که در هردو مقطع زمانی در سطح بخش مذکور وجود نداشته اند ، الگوی حرکتی به سمت نقاط گره گاهی خارج از بخش بوده است .

ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی ازتوسعه فیزیکی زاهدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  محمدامین هونکزهی   زهره هادیانی

امروزهدراکثرکلانشهرهامواردیمثلترافیک،تراکمزمین،آلودگیهوا، تغییرکاربریزمینو بسیاریاز موضوعاتزیستمحیطیدیگر موضوعپایداریشهرهارامطرحمیکنند لذا با توجهبهمسایلو مشکلاتیکهشهرهادارند باید دربرنامهریزیهابهابعادو اصولتوسعهپایدار توجهنمود. توسعهپایدارشهریپدیدهایاستکهدارایابعادپیچیده،اقتصادی،اجتماعیوزیستمحیطیمیباشد.پایاییتوسعهدرجامعهشهرییعنیتامینحدمطلوبیاز رشداقتصادی،نرخاشتغال،رفاهاجتماعیو محیطی. وشهریپایداراستکهدرصددحرکتبهسویکارآییبیشتردراستفادهاز منابع،کیفیتزیستمحیطی،عدالتاجتماعیوسرزندگیبودهو درعینحالتلاشمیکندازوابستگیبهاتومبیل، مصرفمنابعتجدید ناپذیر،تولیدموادزائدخطرناکونابرابریبکاهد. شهر زاهدان به عنوان مرکز استان سیستان وبلوچستان از لحاظ شرایط آب وهوایی سرزمینی گرم وخشک بوده وارتفاع آن از سطح دریا 1370 متر و وسعت آن حدود 6413 هکتار می باشد . روندرشد جمعیت این شهر ازسال 1335 تا1385 به ترتیب عبارت بوده است از:17459 ،39732 ،93740 ،281923، 419518 ،567449 نفر، با توجه به ارقام فوق، در مدت کمتراز 5 دهه جمعیت زاهدان حدوداَ 32 برابر شده است. یک چنین رشدی در مدت کمتراز پنج دهه بیانگر تمرکزبیش از حدظرفیت محیط شهری وگسترش بیش از اندازه مناطق حاشیه ای شهروعدم تناسب بین رشد خدمات وزیربناهای شهری وتبدیل آن به یک فضای کالبدی بامشکلات فراوان بوده که برروی محیط زیست وکیفیت آن تاثیرفراوانی گذارده شده است، هدف از انجام این رساله ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از توسعه فیزیکی شهر زاهدان است . بنا براین براساس آنچه آمد فرضیه های تحقیق عبارتند از: 1- به نظر می رسد بین توسعه ی فیزیکی شهر زاهدان واثرات زیست محیطی ناشی از آن رابطه وجود دارد.2: به نظر می رسد بین توسعه ی فیزیکی شهر زاهدان وکاهش منابع آب رابطه وجود دارد.3: به نظر می رسد بین توسعه ی فیزیکی شهر زاهدان وکاهش سرانه فضای سبز رابطه وجود دارد . 4: به نظرمی رسد بین توسعه فیزیکی شهر زاهدان وافزایش آلاینده ها در هوای آن رابطه وجوددارد. دراینتحقیقابتدابا توجهبهآمارواطلاعاتموجودمهمترینسنجههایزیستمحیطیمانندوضعیتمنابعآب،فضایسبز،آلودگیهوا،زبالهوکیفیتخاکموردبررسیقرارگرفتند. سپس جهت تشریح بهتر و دستیابی به نتایج علمی، طبق اصول توسعه پایدار و مدل ارزیابی زیست محیطی راهبردی ، پرسشنامه ها که درحوزه کارشناسی تکمیل شده اند درقالب تکنیک ahp و با استفاده ازنرم افزار expert choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. معیارهای تحقیق در چهار بعد اقتصادی ، زیست محیطی ،اجتماعی و کالبدی مطرح شدند که در نهایت زیرمعیارهای اشتغالزایی وتوجه به پتانسیل های اقتصادی بومی ،مربوط به معیاراقتصادی درسطح بالای توجه قرار گرفتند که قرارگیری آنها دراین سطح هشداری به مسئولین ذیربط جهت برنامه ریزی اشتغال پایدار برای شهرمی باشد و زیرمعیارهای توجه به معماری وشهرسازی بومی، ارتقای کیفیت سکونتگاههای غیررسمی، تحقق تراکم بهینه و توزیع بهینه کاربری ها درسطح شهر که همه مربوط به معیار کالبدی می باشند درسطح پایین توجه قرارگرفتند. که با توجه به اهمیت معیارکالبدی دردستیابی به توسعه پایدار، قرارگرفتن اکثرزیرمعیارها ی آن دراین سطح جای بسی تامل دارد.

توسعه اکوتوریسم(طبیعت گردی) استان اردبیل با استفاد از روش برنامه ریزی استراتژیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  واحد آقایی   علی حاجی نژاد

صنعت گردشگری به عنوان یکی از بخشهای مهم اقتصادی می باشد که به عنوان بخش چهارم فعالیتهای انسان پس ازکشاورزی، صنعت و خدمات محسوب می گردد و کارشناسان پیش بینی می کنند به عنوان سودآورترین صنعت جهان درآید. در این میان اکوتوریسم گرایش نوین در صنعت جهانگردی است. به طور کلی اکوتوریسم بدلیل پیشوند اکو و واژه توریسم، فعالیتی غیر مخرب و سودآور فرض شده و در دو دهه اخیر بخصوص در کشورهای در حال توسعه مورد استقبال قرار گرفته است. این مساله ضرورت توجه به توسعه اکوتوریسم را در کشور مطرح می نماید. در این بین، یکی از استانهای کشور که دارای مزیت نسبی در حوزه اکوتوریسم بوده و جاذبه های بدیع و منحصر به فرد اکوتوریسمی را در خود جای داده، استان اردبیل است که به نام بهشت چشمه های معدنی معروف شده است. در این پژوهش سعی بر این است تا توسعه اکوتوریسم استان اردبیل را با استفاده از روش برنامه ریزی استراتژیک(swot) بررسی و راهبردهای مناسب را برای توسعه اکوتوریسم در استان ارایه نماید. هدف کلی پژوهش، شناخت امکانات موجود و برآورد نیازهای آتی همراه با شناخت راهکارها و راهبردهای توسعه اکوتوریسم استان در جهت کمک به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. این پژوهش با توجه به نوع هدف، از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی، تحلیلی می باشد که با استفاده از مطالعات میدانی به بررسی موضوع پرداخته و در انتها با استفاده از روش برنامه ریزی استراتژیک(swot) توسعه اکوتوریسم را در استان مورد بررسی قرار داده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل متخصصان گردشگری و گردشگران استان می باشد. برای نمونه گیری از روش کوکران و برای انتخاب نمونه در جامعه آماری گردشگران ، از روش نمونه های در دسترس استفاده شد. اما در جامعه آماری متخصصان گردشگری، تمام جامعه آماری به عنوان نمونه انتحاب شد. با محاسبه حجم نمونه از طریق روش کوکران با خطای 05/0 و با درجه اطمینان 95/0 ، حجم نمونه به 360 افزایش یافت. پرسشنامه تهیه شده مبتنی بر مقیاس لیکرت تهیه و پایای پرسشنامه از طریق روش آلفای کرونباخ سنجیده شد و جهت تجزیه و تحلیل فرضیات پژوهش، از آزمون پیرسون تک متغیره و دومتغیره و آزمون اسپیرمن، تحلیل رگرسیون خطی ساده و قدم به قدم، ضریب تعیین رگرسیون، تحلیل واریانس(anova) و مقایسه میانگین ها با نوع ماتریس استفاده شد. و ترسیم نقشه از طریق نرم افزار arc gis و تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزارهای exel و spss انجام شد و استراتژی های نهایی و مورد نظر از طریق برنامه ریزی کمی استراتژیک اولویت بندی گردیدند. نتایج نشان می دهد که در توسعه اکوتوریسم استان، میزان آگاهی گردشگران، مدیران و مردم محلی تاثیر مستقیمی دارد. از نتایج دیگر این پژوهش می توان به معنادار بودن ایجاد و توسعه اکوتوریسم از طریق بهبود نقاط قوت اشاره کرد و هم چنین می توان بیان داشت که نقاط قوت و فرصت توسعه اکوتوریسم در استان نسبت به نقاط ضعف و تهدید ان برتری دارد. کلمات کلیدی. اکوتوریسم، برنامه ریزی استراتژیک، swot، استان اردبیل

ارزیابی و الویت بندی فضاهای عمومی شهری باتوجه به نیازهای افراد معلول و کم توان (مورد: شهر زاهدان محدوده های بازار، دانشگاه و پارک لاله)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  علی اکبر شهناز   زهره هادیانی

چکیده: بخش قابل توجهی از جامعه ما را معلولین تشکیل می دهند یعنی کسانی که در عین داشتن نقص عضو در جامعه ما زندگی می کنند و در پیشبرد جامعه به سوی پیشرفت آن سهم مهمی را ایفا می کنند. معلولان از هر نوع که باشند، هرگز از حقوق اجتماعی خود، به عنوان شهروندی که نظیر دیگران وظایف اجتماعی خویش را انجام می دهند، برخوردار نیستند. این امر در کلیه عرصه های اجتماعی صادق است. طبعا یکی از عرصه های برنامه ریزی شهری، طراحی برای معلولان در فضای شهری است. مراکز خدمات مختلف درون شهر و ساختمان های عمومی و فضاهای شهری، هیچ یک وجود معلولان و کم توانان را جدی نگرفته اند و این مکان ها تا حد زیادی مناسب حال معلولین نیست. با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به ارزیابی و الویت بندی سه فضای عمومی انتخاب شده شهر زاهدان، یعنی؛ بازار مرکزی، محدوده دانشگاه، و محدوده پارک لاله، با توجه به نیازهای معلولان و کم توانان و با استفاده از سه شاخص، مبلمان، ترافیک، و کاربری های عمومی می پردازیم. روش تحقیق در این پژوهش با توجه به نوع هدف، از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد که با استفاده از مطالعات میدانی مصاحبه و پرسشنامه و تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزارspss به بررسی موضوع پرداخته و در انتها با استفاده از روش topsis به الویت بندی سه محدوده مطالعاتی پرداخته است. نتایج حاصل از بررسی فرضیات پژوهش نشان می دهد که محدوده های مورد مطالعه این تحقیق دارای شرایط بحرانی و مسائل و مشکلات زیادی در حوزه های مختلف ارائه شده می باشند و مجموع این عوامل فضای آشفته، ناسالم و فاقد ایمنی و راحتی را جهت گروه های مختلف اجتماعی بویژه معلولین و کم توانان در این فضاها ایجاد کرده است که این وضعیت نامطلوب نیازمند یک برنامه ریزی دقیق و منسجم به منظور بهبود وضع موجود و افزایش ایمنی و راحتی و در نتیجه ایجاد محیط اجتماعی سرزنده و شاد با حضور معلولین و کم توانان می باشد. همچنین نتایج تحلیل مدل topsis از وضعیت سه شاخص مبلمان شهری، ترافیک شهری، و کاربری های عمومی در سه محدوده انتخابی شهر زاهدان حاکی از این است که محدوده پارک لاله نسبت به دو محدوده دیگر در وضعیت بهتری قرار دارد بعد از پارک لاله به ترتیب محدوده های دانشگاه و بازار در رتبه های بعدی قرار دارند. کلمات کلیدی: معلولین و کم توانان، فضاهای عمومی شهری، طراحی شهری، زاهدان.

پهنه بندی عرصه های اکوتوریسمی شهرستان تنکابن با استفاده از gis و ahp
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1390
  محمد خدابخش علیایی   علی حاجی نژاد

اکوتوریسم یکی از شاخه های پرطرفدار توریسم است و هر روزه به طرفداران آن افزوده می شود و ابزاری برای توسعه پایدار محسوب می شود. اکوتوریسم مسافرت مسئولانه به نواحی نسبتاً بکر طبیعی به منظور لذت بردن از طبیعت به نحوی که اثرات منفی کمی بر طبیعت دارد و زمینه مشارکت اقتصادی، اجتماعی جمعیت بومی را فراهم می کند. با افزایش آگاهی مردم از فواید واثرات مثبت تجربه مستقیم طبیعت، اهمیت اکوتوریسم بیشتر می شود. اکوتوریسم به تنوع زیستی ارزش اقتصادی می دهد، چنانچه در آمد حاصل از اکوتوریسم بدرستی مورد استفاده قرار گیرد، زمینه لازم را برای حفظ محیط زیست و بسط مناطق حفاظت شده فراهم می آید. شهرستان تنکابن با مساحت 2/2043 کیلومتر مربع در غرب مازندران واقع شده است. مرتفع ترین نقطه این شهرستان کوه سیالان با ارتفاع 4175 متر و پست ترین نقطه با ارتفاع 28- متر از سطح آبهای آزاد در کنار دریای خزر قرار دارد. این شهرستان دارای مناطق ساحلی، جلگه ای، جنگلی، کوهستانی و تنوع اکولوژیکی منحصر به فردی است در این تحقیق به پهنه بندی عرصه های اکوتوریسمی (طبیعت گردی) درمحیط gis با استفاده از لایه های dem (digital elevation model)، با مقیاس 1:250000، لایه رقومی خطی( آبراهه ها، جاده های و لایه های نقطه ای(غارها، آبشار ها، چشمه های معدنی، آبگرم) و با استفاده از این لایه ها، پهنه های کوهنوردی، کوهپیمایی، اسکی و ورزش های زمستانی، ساحلی و ورزش های آبی، غار، آبشار و ژئوتوریسم شناسایی و با منطق بولین نمایش داده شده اند و به کمک تابع overlay sum نقشه توان اکوتوریستی منطقه رسم گردید و مساحت توان یک برای توسعه اکوتوریسم54/553 کیلومتر مربع، توان دو17/969، توان سه13/488، توان چهار54/110 و مساحت توان پنج38/6 در محیط gisمحاسبه شده است و در نهایت با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ahp و نه شاخص و وزن دهی به روش delphi پهنه ها اولویت بندی شدند.

تحلیل فضایی_ زمانی سرقت مسکونی در شهر زاهدان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1389
  عیسی برتاو   علی عسگری

هدف از این مطالعه تحلیل فضایی _ زمانی الگوهای سرقت مسکونی شهر زاهدان در دوره زمانی 1/1/86 تا 1/1/87 می باشد. تحلیل ها با استفاده از دو مقیاس کانون های جرم خیز و حوزه های سرشماری و با الهام از قانون اول توبلر در جغرافیا، "هرعارضه ای به عارضه دیگر وابسته است و عوارضی که به هم نزدیک ترند بیشترین تأثیر را نسبت به عوارض دورتر بر همدیگر دارند " انجام گرفت. در این راستا از نقشه سازی جرم و آمارهای فضایی به عنوان ابزاری برای تحلیل این الگوها استفاده شد. ابتدا با بکارگیری نقشه سازی نمایش الگوهای نقطه ای جرم و بیضی انحراف معیار آنها انجام شد. تعامل فضا و زمان نقاط جرم نیز با استفاده از تحلیل نوکس بر حسب فصل نشان داد که تعامل فضا و زمان وجود ندارد اما بر حسب ساعت وقوع جرم، تابستان و زمستان دارای تعامل فضایی و زمانی هستند. همچنین مطالعه حاضر ارتباط فضایی بین سرقت مسکونی و شاخص های اقتصادی و اجتماعی (مهاجرت، مجرد، بیکاری، جمعیت و بعد خانوار) را بررسی کرد. اما جهت کشف ابعاد فضایی از تکنیک های تحلیل اکتشافی داده های فضایی و مدل سازی رگرسیون فضایی جهت پی بردن به روند تغییرات esdaاستفاده شد. سپس، موران کلی(global morans i)، شاخص محلی خودهمبستگی فضایی (lisa) ، نقشه های خوشه ای و معنی داری آنها بررسی شد. یافته های تحقیق برای رویکردهای کلی و محلی نشان داد که بین مهاجرت و سرقت مسکونی خودهمبستگی بالایی وجود دارد. همچنین از حداقل مربعات معمولی(ols)، رگرسیون وزن جغرافیایی (gwr) و وقفه فضایی بهره گیری شد. رگرسیون کلاسیک نتوانست بر اساس فرض مستقل بودن باقی مانده معتبر باشد بطوریکه باقی مانده ها دارای خودهبستگی فضایی بودند بنابراین از مدل وقفه فضایی استفاده شد که توانست تأثیر واحدهای همسایه را بر همدیگر و به عبارتی تأثیرات فضایی را به خوبی ارائه کند. چنانچه مقدار و میزان aic نسبت به ols افزایش داشت. سپس جهت مقایسه با مدل های رگرسیون فضایی از رگرسیون وزن جغرافیایی استفاده شد که این مدل توانست برتری خود را نسبت به مدل های رگرسیون فضایی و کلاسیک نشان دهد. لازم بذکر است جهت تحلیل های مذکور نرم افزارهای فضایی مانند – gwr3.0 crimestat iii - geoda0.9.5i (beta) و arcgis9.2 را بکار بردیم.

نقش گردشگری خانه های دوم در ارتقاء و پایداری شاخص های توسعه اجتماعی- اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی نواحی روستایی (نمونه موردی: بخش سامان در شهرستان شهرکرد)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1391
  مریم تاج الدینی چالشتری   علی حاجی نژاد

امروزه ساکنان نواحی شهری برای فرار ازانواع آلودگی های زیست محیطی که آنهارا تهدیدمی کند، می کوشندتاپاره ای ازوقت خودرادرنواحی آرام وبکرودست نخورده طبیعی سپری کنند، بنابراین گردشگری درشکل خانه های دوم روستایی ازپدیده هایی است که نواحی روستایی وبه ویژه روستاهای بخش سامان شهرشهرکردرا تحت تأثیرقرارداده است. هدف ازاین تحقیق نقش گردشگری خانه های دوم درارتقاء وپایداری شاخص های توسعه اجتماعی- اقتصادی، زیست محیطی وکالبدی نواحی روستایی (بخش سامان درشهرستان شهرکرد) می باشد. روش شناسی این تحقیق مبتنی برروش تحلیلی – توصیفی می باشدکه اطلاعات برمبنای روشهای اسنادی ومیدانی(پرسشنامه) گردآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش اهالی روستا، مدیران ومالکان هستند. به منظورجمع آوری اطلاعات موردنیازمیدانی تعداد350پرسشنامه ازاهالی روستاونیزبرای هرکدام ازمالکان ومدیران 50 پرسشنامه به صورت تصادفی ساده تکمیل گردیده وبابهره مندی ازنرم افزار 17spss وازطریق آزمون آماری(t- test - one-sample statistics) اطلاعات بدست آمده پردازش وموردتجزیه وتحلیل قرارگرفته است. گردشگری خانه های دوم بخش سامان که عمدتاًازدهه ی 1370 به بعدرواج یافته است به صورت فعالیت مکمل بخش کشاورزی باافزایش درآمدخانوار روستایی، بهبودوضعیت آموزشی وبهداشت فردی وعمومی، ایجاد اشتغال وکاهش مهاجرت روستا شهری پیآمدهای مثبتی رادربرداشته است بااین حال توسعه گردشگری پایداری زیست محیطی وویژگی های کالبدی نواحی روستایی رابا بحران مواجه ساخته است. آلودگی آب وهوا، تخریب چشم اندازاراضی زراعی وباغات وفاصله گرفتن ازفرهنگ روستایی مشکلات ساختاری رادربرابرمدیران قرارداده است. آزمون های انجام گرفته درنواحی روستایی بخش سامان نشان می دهدکه میان افزایش شمارگردشگران خانه های دوم وبهبودشاخص های اجتماعی ، زیست محیطی وکالبدی نواحی روستایی رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد. ازآنجاکه ایجادوگسترش خانه های دوم بخش بدون برنامه ونظارت وغالباًبه صورت خودجوش می باشددرشاخص اقتصادی موجب اثرتورمی وافزایش قیمت زمین، کالاهاوخدمات مختلف درمنطقه شده وامکان بهره مندی روستاییان ازمعیشت پایدارکه بهبودکیفیت زندگی ورضایتمندی روستاییان رابه همراه داردفراهم نشده است.

تبیین و تحلیل نقش عوامل اقتصادی، اجتماعی وکالبدی در بهسازی بافت فرسوده (مطالعه موردی محله شاهزاده شاهرخ شهر کرمان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1391
  الهام السادات هاشمی آهویی   علی حاجی نژاد

در سالهای اخیر به تبع دگرگونی در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهرها و نیز مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت بهسازی و نوسازی مناطق قدیمی دو چندان شده است. هر چند که در چند دهه اخیر معضل نواحی قدیمی شهر و موضوع بهسازی و نوسازی و احیاء زندگی در آنها، مورد توجه برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گرفته و اقداماتی در این زمینه انجام گرفته است اما این اقدامات در اکثر موارد کالبد محور، بوروکراتیک و فن سالار بوده است. به عبارتی دیگر در بسیاری از این اقدامات نوسازی کالبد بر احیای محتوا برتری داشته است. امروزه این مسأله آشکار شده است که اقدام مهم در احیاء این گونه مناطق باید به صورت دمیدن و احیاء دوباره زندگی اجتماعی و وضعیت اقتصادی ساکنین به همراه مرمت و احیاء کالبدی آنها باشد. بنابراین حفظ مناطق قدیمی شهرها، نیازمند احیاء تمامی جنبه های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی به صورت همزمان و هماهنگ است. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت بافت فرسوده محله شاهزاده شاهرخ شهر کرمان و راهکار مناسب جهت بهسازی آن می باشد. بدین منظور در راستای مسئله تحقیق و بررسی فرضیات آن با رویکردی توصیفی- تحلیلی، از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی پس از معرفی منطقه و بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و کالبدی محله و با بهره گیری از نرم افزار spss به تاثیر این سه عامل در فرسودگی بافت محله شاهزاده شاهرخ شهر کرمان بررسی شده است. تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشانگر وضعیت اقتصادی، اجتماعی ضعیف و به تبع آن وضعیت کالبدی و نابسامان محله می باشد به طوری که سیمای کنونی محله نشان دهنده خصوصیاتی به این صورت است: درآمد کم ساکنین، تراکم بالای خانوار، سطح پایین سواد، کمبود امکانات خدماتی، قدمت بالای ساختمانها و عدم استاندارد مصالح به کار رفته در آنها می باشد. با توجه به شرایط ذکر شده، در راهکارهای پیشنهادی بهسازی محله سعی شده است تا تمام خصوصیات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی محله به صورت سیستم یکپارچه در نظر گرفته شوند که در این راستا مشارکت مردم محله در بهسازی محله امری ضروریست. کلمات کلیدی : بافت فرسوده، بهسازی، شهرکرمان، محله شاهزاده شاهرخ

سنجش میزان رضایت مندی روستاییان از اسکان در مجتمع های زیستی روستایی احداث شده پس از رویداد زلزله.مطالعه موردی : شهرستان زیرکوه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1391
  ملیحه نوروزی   علی حاجی نژاد

کیفیت زندگی مفهومی است که برای ترسیم توسعه رفاه جامعه به کار می رود. کشور ما در منطقه ای زلزله خیز واقع شده است. از آنجا که بخش عمده ای از جمعیت کشور در مناطق روستایی ساکن هستند، وقوع سوانح طبیعی در مناطق روستایی با توجه به آسیب پذیری بسیار بالای این مناطق، همواره یکی از مهم ترین دغدغه های برنامه ریزان روستایی می باشد. گاهی حوادث طبیعی خود به تنهایی یک بحران محسوب نمی شود، بلکه بحران زمانی رخ می دهد که جامعه ای بالاجبار در محلی ساکن شوند که برنامه ریزان بدون توجه به علایق و خواسته های آنان، در نظر گرفته اند. بنابراین ارزیابی شاخص کیفیت زندگی در نواحی روستایی آسیب دیده ای که به دلایل مختلف تجمیع گردیده اند دارای اهمیت است. با توجه به این موضوع، اهمیت بحث و کمبود تحقیقات علمی در ناحیه ی مورد مطالعه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر مطالعات اسنادی، این پژوهش به دنبال ارزیابی نقش مجتمع های زیستی روستایی بنا شده پس از رویداد زلزله در بهبود کیفیت زندگی مردم در مقایسه با قبل از زلزله با استفاده از شاخص های ذهنی کیفیت زندگی می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید. همچنین جهت بررسی پایایی پرسشنامه از آزمون آماری آلفای کرونباخ استفاده شد. پرسشنامه مورد استفاده از سوالات بسته با پاسخ های در طیف لیکرت پنج مقیاسی متناسب با قلمروهای عمده ی زندگی تشکیل شد؛ سپس یافته های حاصل از پرسشنامه ی میدانی با استفاده از آزمون های t و ویلکاکسون به کمک نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که تجمیع روستاها توانسته بهبود چشمگیری در کیفیت زندگی ساکنان روستایی ایجاد کند. در 4 مجتمع مورد مطالعه به جز در قلمرو درآمد و ثروت در 9 قلمرو دیگر روند مثبتی مشاهده می شود.

زمان‏‏بندی در سیستم تولید سلولی مجازی با در نظر گرفتن هزینه‏های موجودی، آماده‏سازی وابسته به توالی و سیستم حمل و نقل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده صنایع و سیستمها 1392
  علی حاجی نژاد   سید حسام الدین ذگردی

آنچه در فضای کنونی کسب و کار بیش از همه مورد توجه تولیدکنندگان است، افزایش توانمندی رقابت در بازار جهانی است. اکنون که دنیا با روند رو به رشد اطلاعات مواجه است و بازارهای جهانی رو به گسترش هستند، رقابت در این بازارها سخت تر و به مراتب نیازمند برنامه‏ریزی دقیق تر و بهبود در روش‏ها می‏باشد. امروزه تولید کنندگان با استفاده از روش‏های تولید متفاوت و بهبود در زمان‏‏ تحویل محصولات و همچنین کاهش در قیمت تمام شده آن، سعی در افزایش توان رقابتی خود نسبت به دیگر رقبا را دارند. از آنجا که تولید کنندگان داخلی نیز از این رقابت مستثنی نیستند لازم می‏باشد که در راستای بهبود فرایندها و زمان‏‏بندی تولید تحقیقات وسیع تری صورت پذیرد. در این تحقیق روش تولیدی مبتنی بر روش تولید سلولی مجازی بیان، مدل سازی ریاضی و حل عددی شده است. در این روش علاه بر یکپارچه سازی تصمیمات تولید سلولی، تصمیم موجودی نیز به عنوان یکی از تصمیمات اصلی ارایه شده است. همچنین برای مدل سازی واقعی تر، سیستم حمل و نقل (agv) و محدودیت های آن در تعریف و بیان مساله در نظر گرفته شده است. در این تحقیق همچنین فرض شده است یک محصول می تواند به دفعات توسط یک ماشین پردازش شود. زمان آماده سازی وابسته به توالی نیز در نظر گرفته شده است. پس از بیان مساله و مدل سازی ریاضی آن روش حل مناسبی برای مسایل با ابعاد واقعی، مبتنی بر الگوریتم nsgaii ارایه شده است. نتایج این الگوریتم برای مسایل در ابعاد کوچک و متوسط با نتایج به دست آمده از حل کننده cplex12.2 مقایسه شده است.

پیش تینی تحولات آتی تغییرات کاربری اراضی کشاورزی شهرستان شهریار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  زهره داوودی منظم   علی حاجی نژاد

به طور کلی تبدیل اراضی زراعی و جنگلی به کاربری های شهری به دلیل اثرات زیانبار زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی آن، شکل بسیار مهمی از الگوی تغییر کاربری اراضی است. شهرستان شهریار در طی ده-های 66 تا 88 به علت توسعه فیزیکی تحولات زیادی در کاربری اراضی خود داشته است. این تحقیق با بررسی روند تغییرات کاربری اراضی کشاورزی شهرستان شهریار طی سال های 1366 تا 1388 تلاش دارد به تحلیل جغرافیایی روند تغییرات کاربری اراضی شهرستان شهریار و ارزیابی رابطه آن با شبکه های ارتباطی و نیز پیش بینی روند تغییرات در آینده بپردازد. به همین منظور اقدام به تهیه ی نقشه های مختلف کاربری اراضی محدوده ی مورد مطالعه در سه دوره ی زمانی و مقایسه ی آن به کمک تکنیک های سنجش از دور و بررسی های میدانی گردید. نقشه های کاربری اراضی توزیع جغرافیایی نحوه ی استفاده از زمین را در فعالیت هایی چون کشاورزی، جنگل داری، مرتع داری و ... در دوره های زمانی مختلف نشان می دهند. برای دست یابی به این هدف با استفاده از سه روش سنجش از دور در تهیه نقشه های کاربری اراضی در دوره های زمانی مزبور، شامل روش حداکثر احتمال، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان و همچنین مقایسه ی داده های خروجی آن ها از نظر درصد تغییرات و مساحت سطوح تغییر یافته، در کنار مطالعات میدانی به عنوان عامل مکمل روند تغییر کاربری اراضی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد اولاً اراضی زراعی شهرستان شهریار طی سال های مورد مطالعه تغییرات محسوسی داشته است به طوری که حدود 7 هزار هکتار از وسعت آن کاسته شده است. از سوی دیگر کاربری شهری حدود 2 هزار هکتار افزایش سطح داشته است. همچنین راه های ارتباطی شهرستان با رشد فزاینده تغییرات محسوسی بر اراضی زراعی پیرامون خود داشته اند. بر اساس نتایج تحقیق دو روش ماشین بردار پشتیبان و حداکثر احتمال، تعداد پیکسل های افزوده شده ی دقیق تری را در سال 1388 نسبت به سال های 1366 و 1379 نشان داده است. در مطالعات میدانی نیز میزان تأثیرگذاری عوامل مختلف بر تغییر کاربری اراضی از جمله نزدیکی به تهران، رواج بورس بازی زمین، نزدیکی به بزرگ راه ها و مسیرهای بین شهری بویژه تهران و ... بررسی شد و میزان اثر آنها با آزمون t تک نمونه ای و جدول توافقی محاسبه گردید.

تدوین برنامه توسعه استراتژیک گردشگری شهرستان کنارک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  واحد بخش حوت   علی حاجی نژاد

گردشگری یکی از بخش های مهم اقتصادی است که توانسته است به عنوان یک صنعت پاک مطرح شود و ضمن افزایش درآمدهای ارزی برای اقتصاد ملی، کمک شایسته ای به رونق اشتغال و ایجاد درآمدها نیز نماید. شهرستان کنارک به عنوان یکی از شهرستان های کمتر توسعه یافته کشور و همچنین سیستان و بلوچستان، علیرغم دارا بودن جذابیت های متنوع گردشگری، به لحاظ کسب درآمد هنوز نتوانسته است به طور مطلوب از آنها استفاده نماید و قطعاً برای شناسایی و بهبود وضعیت گردشگری شهرستان کنارک باید کلیه عوامل از نقاط مثبت، منفی، ظرفیت ها و پتانسیل ها شناسایی گردد و بر اساس آن به تدوین استراتژی مناسب توسعه گردشگری کنارک اقدام نمود. تحقیق حاضر بر اساس روشی تحلیلی-توصیفی و بهره گیری از داده های حاصل از پرسش نامه و استفاده از منابع موجود در این زمینه و در چارچوب مدل swot به تدوین استراتژی توسعه گردشگری شهرستان کنارک اقدام شده است. مهم ترین نقطه قوت این شهرستان نیز داشتن جذابیت های گردشگری آن تشخیص داده شده است و مهم ترین راهبرد نیز می تواند بهره برداری و برنامه ریزی بخش خصوصی و دولتی از جذابیت های متنوع گردشگری شهرستان در راستای ایجاد اشتغال و توسعه هر چه بیشتر در شهرستان باشد که می تواند زمینه ساز توسعه محلی و ملی را سبب گردد. در پایان پیشنهاداتی ارائه گردیده است.

بررسی آسیب پذیری، مدیریت ریسک و مخاطرات طبیعی در نواحی اکوتوریسمی کوهستان (مطالعه موردی شهرستان شمیران)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  اشکان ممقانی نسب   علی عسگری

شهرستان شمیران به دلیل ویژگی های طبیعی و جغرافیایی مانند ساختار زمین شناسی و قرار گیری بر روی گسل های فعال و اصلی، وجود رودخانه های سیلابی، ویژگی کوهستانی با اقلیم متغیر پتانسیل بالایی در بروز مخاطرات طبیعی چون سیل، زلزله، بهمن، رانش و لغزش را دارا می باشد. این منطقه به عنوان یک تفرجگاه کوهستانی از جاذبه های کم نظیر اکوتوریسمی در خود برخوردار است. با توجه به گردشگر پذیری این منطقه و وجود مخاطرات طبیعی موجود در کوهستان توجه به امر کنترل و مدیریت ریسک ناشی از آن، ضروری می نماید که جهت تحقق این مهم شناخت مخاطرات طبیعی موجود و الویت بندی آن ها بر اساس میزان اهمیت اولین گام در این زمینه می باشد. در این تحقیق با استفاده از معیارها (مخاطرات: سیل، زمین لرزه، حرکات دامنه ای، بهمن) و زیر معیارها (شیب، جهت شیب، بارش، فاصله از گسل، تاسیسات و امکانات توریستی و ...) و لایه های مرتبط محیطی که با استفاده از پرسش نامه دلفی تعیین وزن شد، در روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و رسم نمودار درختی و مقایسه دوبه دویی در نرم افزار (expert choice) اولویت بندی گردید. سپس با ترکیب لایه های مخاطرات موجود و اوزان حاصل از فازی سازی لایه امکانات و اماکن گردشگری شهرستان، میزان آسیب پذیری مخاطرات طبیعی منطقه در قالب نقشه پهنه بندی ارائه شده است. نتایج نشان دهنده آن است که در روند تحلیل آسیب پذیری منطقه مخاطره سیل، ریزش بهمن، زلزله و حرکات دامنه ای به ترتیب از بیشترین و کمترین میزان اهمیت برخوردار می باشند. همچنان نتایج پهنه بندی که41 درصد از شهرستان شمیران دارای میزان آسیب پذیری زیاد و بسیار زیاد می باشد، که به طور عمده در مسیرهای تفریحی و کوه پیمایی در جنوب قله توچال، مسیر های منتهی به امامه، میگون، شمشک و دیزین را شامل می شود. نوع پراکنش آسیب پذیری در منطقه شمیران نشان دهنده افزایش چشمگیر تأثیرات مخاطرات طبیعی با افزایش ارتفاع می باشد.

کاربرد روش کیو در تبیین دلایل اختلاف دیدگاه مردم و مسئولان در میزان موفقیت طرح های کالبدی روستایی (مطالعه موردی: فعالیت های بنیاد مسکن شهرستان رشتخوار)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  خدیجه صادقی زرقری   علی حاجی نژاد

امروزه طرح¬های هادی با هدف ساماندهی و بهسازی بافت کالبدی نواحی روستایی انجام می¬شود و از جمله طرح¬هایی است که با رویکرد ایجاد تحولات کالبدی و بسترسازی زمینه¬ی توسعه و عمران روستایی در ایران تهیه می¬شود. میزان موفقیت طرح¬های هادی اجرا شده و میزان رضایت¬مندی مردم از آنها، یکی از مهمترین موضوعات مورد مطالعه در علم جغرافیای روستایی می¬باشد. همسو با چنین امری، تحقیق حاضر هدف دارد دیدگاه روستاییان و مسئولین را در زمینه میزان موفقیت طرح¬های هادی روستایی و میزان رضایت¬مندی از آن، و دلایل اختلاف دیدگاه مردم و مسئولان در میزان موفقیت طرح¬های کالبدی روستایی تبیین و تحلیل کند. جامعه آماری شامل روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشتخوار می¬باشد و جامعه نمونه شامل 5 روستایی است که طرح هادی آن اجرا شده است. روش تحقیق کمی و کیفی بوده و از روش¬شناسی کیو، و آزمون¬های آماری در محیط spss استفاده شده است. برای گردآوری داده¬ها از روش¬های کتابخانه¬ای، و میدانی با ابزار پرسشنامه و مشاهده استفاده شده است. برای تحلیل نوع ادراک مردم و مسئولان از روش کیو و برای تعیین مطلوبیت شاخص¬های موفقیت طرح هادی از آزمون¬های تحلیل واریانس فیشر و t تک نمونه¬ای استفاده شده است. یافته¬های حاصل از تحلیل روش¬شناسی کیو نشان داد که ادراکات مردم و مسئولان در 4 دسته اصلی قرار می¬گیرند که شامل: موافقین اصلاح طرح¬های هادی؛ موافقین شدید با اجرای طرح¬های هادی با روند فعلی؛ موافقین متعادل با اجرای طرح هادی؛ مخالفین اجرای طرح¬های هادی. لذا مردم و مسئولان دارای ادراکات متفاوتی می¬باشند. بر این اساس نتیجه می¬گیریم فرضیه اول تحقیق تأیید می¬شود. همچنین یافته¬های حاصل از تحلیل واریانس فیشر نشان می¬دهد که؛ تأثیرگذاری طرح¬های هادی در اکثر زمینه¬ها منفی می¬باشد و تنها در دو زمینه تسهیل حمل و نقل و کیفیت¬بخشی به ظاهر معابر روستایی مثبت بوده¬است. همچنین یافته¬های حاصل از آزمون on sample t-test برای آزمون فرضیات دوم تا پنجم نشان داد؛ شیوه و نوع ادراک محیطی مردم و مسئولان مهمترین عامل موثر بر وجود اختلاف نظر بین مردم و مسئولان در مورد تأثیربخشی و کارایی طرح¬های هادی اجرا شده در نواحی روستایی می¬باشد.

تدوین برنامه استراتژیک توسعه فعالیت های غیرکشاورزی به منظور توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: معادن فیروزه، شهرستان فیروزه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  زهرا مظفری   علی حاجی نژاد

توسعه کشور¬ها منوط به توسعه در همه جوانب اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی، روستایی، فرهنگی، سیاسی و ... می-باشد. باید در نظر داشت که در کشور¬ها، روستاها به عنوان منابع تولید مواد اوّلیه و تولیدات کشاورزی بسیار حائز اهمّیت می¬باشند. همچنیتن، جمعیّت فراوانی از فعالان اقتصادی کشور در مناطق روستایی زندگی می¬کنند اما متأسفانه همیشه روستاها به عنوان تولید کننده محصولات کشاورزی در کشور مطرح می¬شوند. این موضوع را باید مد نظر داشت که همه روستا¬های کشور با توجه به شرایط اقلیمی، نوع خاک و آب و¬ هوا، شرایط مناسبی را برای کشاورزی نداشته حتی ادامه فعالیّت¬های کشاورزی در این مناطق منجر به تخریب زیان¬بار محیط زیست می¬گردد. بنابراین؛ آنچه برای توسعه روستاهای کشور باید به آن توجه نمود، فعالیّت¬های اقتصادی روستایی غیرزراعی می-باشد. اقتصاد روستایی غیرزراعی تمامی فعالیّت¬های اقتصادی مناطق روستایی که خارج از بخش کشاورزی صورت می¬گیرد، را شامل می¬شود. هدف این پژوهش تدوین یک برنامه استراتژیک به منظور گسترش فعالیّت¬های غیر¬کشاورزی است تا از این طریق توسعه روستا¬ها تحقق یابد. برای این منظور یک نمونه 250 نفری از بین جمعیّت دهستان فیروزه شهرستان فیروزه در سال 92 بررسی شد، که این تعداد با استفاده از روش نمونه¬گیری طبقه بندی سهمی انتخاب شدند. داده¬های مورد استفاده حاصل کار میدانی می¬باشد که با تکمیل پرسشنامه از کارگران شاغل در معدن و سایر بخش¬های اقتصادی جمع¬آوری شده و سپس به کمک آزمون¬های آماری نظیر t تک نمونه¬ای، آزمون تحلیل واریانس فیشر، آزمونtukey تجزیه و تحلیل شده است و در پایان از روش swot بهره گرفته شده است. نتایج بدست آمده از آزمون¬های آماری و روش سوات بیانگر إرتقا کلی شاخص¬های اقتصادی – اجتماعی منطقه پس از ایجاد ناحیه معدنی بوده و آثار مثبتی در زمینه های اشتغال و درآمد، مشارکت، توسعه مسکن و رفاه اجتماعی و ... به همراه داشته است.

تبیین میزان اثربخشی پرداخت های نقدی یارانه ای در ارتقای شاخص های اقتصادی و اجتماعی خانوار روستایی از دیدگاه مردم و مسئولان، با استفاده از روش شناسی عامل مبنا q (مطالعه موردی: دهستان گلیان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  طلعت دادوند   علی حاجی نژاد

یارانه، یکی از انواع سیاست¬های حمایتی و ابزار اقتصادی¬ است که در کشورهای مختلف برای حمایت از اقشار کم¬درآمد و همچنین بهبود توزیع درآمد، به¬کار می¬رود. مقصود از هدفمند نمودن یارانه¬ها، تثبیت قیمت¬ها، توزیع بهتر درآمد، هدفمند نمودن به¬کارگیری منابع کمیاب و کاهش شکاف دهک¬های درآمدی است. طی دهه¬های 1970 و 1980 میلادی، پرداخت یارانه از سوی بعضی از کشورها انجام گرفت. در ایران، هدفمندی یارانه¬ها، از سال 89 در دولت نهم انجام گرفت؛ ولی مطالعات زیادی در مورد اثرات اقتصادی و اجتماعی آن انجام نشده است. در پاسخ به این نیاز، پژوهش حاضر به بررسی اثرات پرداخت¬های نقدی یارانه¬ها بر شاخص-های اقتصادی و اجتماعی خانوار روستایی از دیدگاه مردم و مسئولان پرداخته است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات یارانه¬ها و تبیین دیدگاه¬های مردم و مسئولان در دهستان گلیان از توابع شهرستان شیروان می-باشد. جامعه مورد مطالعه با توجه به سرشماری 90 از میان 6309 نفر؛ با استفاده از فرمول کوکران 308 نفر از میان مردم عادی و 40 نفر مردم عادی، مسئولان و متخصصان روستایی، برای پرسشنامه کیو و 50 نفر مسئولان روستایی انتخاب شد. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است؛ همچنین از روش q و آزمون¬ آماری¬ t تک نمونه¬ای در محیط نرم¬افزار spss برای تحلیل داده¬ها استفاده شده است. نتایج تحقیق در رابطه با فرضیه اول، نشان داد طرح هدفمندی یارانه¬ها توانسته است بعضی شاخص¬های اقتصادی را ارتقا بخشد. در رابطه با فرضیه دوم نتایج نشان داد طرح هدفمندی یارانه¬ها نتوانسته است زمینه¬های ارتقای شاخص¬های اجتماعی را فراهم سازد. براساس نتایج بدست آمده از بکارگیری روش کیو- که ادراکات جامعه نمونه را بررسی می¬کند- میان ادراکات مردم و مسئولان در مورد چگونگی اثرات طرح هدفمندی یارانه¬ها تفاوت¬هایی وجود دارد که پاسخگویان در 4 گروه قرار گرفتند. ادراک غالب مربوط به ادراک نوع c یا موافقین اصلاح طلب می¬باشد که موافق تداوم اجرای طرح هدفمندی یارانه¬ها هستند زیرا در گذر زمان تغییرات و اصلاحاتی صورت می¬گیرد که بین طرح هدفمندی یارانه¬ها و زندگی مردم روستایی سازگاری ایجاد می¬شود.

تدوین برنامه استراتژیک توسعه گردشگری تاریخی؛ مطالعه موردی: شهرستان دره شهر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1392
  یزدان کریم بیگی   علی حاجی نژاد

امروزه گردشگری و اقتصاد گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است، در این میان گردشگری تاریخی می¬تواند فرصتها و امکاناتی را بویژه برای اشتغال و درآمد مردم بومی فراهم سازد و نقش موثری در احیاء و نوسازی بافت تاریخی و جدید شهرها ایفا نماید. اما مسلماً این کار بدون شناسایی عوامل تاثیر گذار بر برنامه ریزی و مدیریت استراتژیک امکان پذیر نخواهد بود. این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی، کتابخانه ای و پرسشنامه استفاده شده است. در این پژوهش به شناسایی عوامل داخلی(نقاط قوت و ضعف)، عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدها) و تدوین راهکارهای توسعه گردشگری تاریخی شهرستان دره شهر پرداخته شده است. در این راستا جهت انجام پژوهش 39 نفر از کارشناسان به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند، سپس پرسشنامه های طراحی شده بین آن ها توزیع شد و با نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از ماتریس swot عوامل رتبه بندی و وزن دهی شده و سپس عوامل داخلی و خارجی با هم تلاقی یافته و استراتژ یهای مناسب توسعه گردشگری منطقه در چهار دسته wt و wo ،st ، so تعیین گردیدند. و در گام آخر تعیین کردیم راهبردهای منطقه دره شهر به راهبردهای تهاجمی نزدیک می باشد و مسئولین سعی کنند از نقاط قوت و فرصت نهایت استفاده را برده و به سمت این راهبردها گام بردارند. طبق این دسته استراتژیها با توسعه حمل و نقل درون استانی، توسعه امکانات تبلیغاتی و تجهیز زیرساخت ها... زمینه های جذب گردشگر به این منطقه تاریخی را فراهم آورد.

تبیین نقش ریزگردها بر تغییر الگوی کشت و کیفیت زندگی روستایی (مطالعه موردی : بخش عقیلی، شهرستان گتوند)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده جغرافیا 1393
  فهیمه عسکری   علی حاجی نژاد

گرد و غبار یکی از پدیده¬های جوی است که آثار و پیامدهای نامطلوبی بر همه ابعاد زندگی انسان برجای می-گذارد. گرد و غبار اثرات منفی را بر سلامت، اقتصاد و محیط¬زیست داشته و منجر به خسارت های زیادی بر منابع انسانی، بخش¬های بهداشت، صنعت، ترابری، نظامی و خصوصا کشاورزی می¬شود. با توجه به اینکه ایران یکی از مناطق متأثر از ریزگردها است و خسارات زیست محیطی و انسانی ناشی از این پدیده هر ساله گریبان-گیر کشور می¬شود. اثرات منفی این پدیده در نواحی روستایی نیز بر سکونت، بهداشت و دیگر ابعاد زندگی انسان چشمگیر است. لذا بررسی تأثیرات این پدیده و راهکارهای مقابله با آن و یا کاهش تأثیرات آن موضوعی مهم و ضروری است. با توجه به مطالب فوق هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر ریزگردها بر تغییر الگوی کشت و کیفیت زندگی مردم روستایی ساکن بخش عقیلی از توابع شهرستان گتوند می¬باشد نوع پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و به لحاظ هدف کاربردی است. داده¬ها با استفاده از روش کتابخانه¬ای و میدانی با ابزار پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری شده است .جامعه آماری تحقیق تعداد 20 روستای واقع در بخش عقیلی (با 12156 نفرجمعیت) می¬باشد که به کمک فرمول کوکران314 خانوار روستایی به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده¬اند. همچنین از میان ایستگاههای هواشناسی استان تعداد ده ایستگاه انتخاب و دوره¬ی آماری هفده ساله (2012-1996) تعیین و در تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون¬های آماری cross table، one sample t test، t دو جمله¬ای در محیط spss انجام شد و همچنین در تهیه نقشه و نمودارها از نرم افزار arc gis excel, استفاده شده است. نتایج نشان داد وقوع روزهای گرد و غباری با منشأ فرا محلی در استان خوزستان در سالهای اخیر روند افزایشی داشته است در حالی که وقوع روزهای گرد و غباری با منشأ محلی روند کاهشی دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول نشان داد که پدیده¬ی گرد و غبار بر تمام شاخص¬های الگوی کشت تأثیر داشته است و باعث تغییر الگوی کشت در منطقه مورد مطالعه شده است. همچنین نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم نشان داد پدیده گرد و غبار بر تمام شاخص¬های کیفیت زندگی در منطقه تأثیر داشته است و باعث کاهش کیفیت زندگی در منطقه شده است. در مجموع در روستاهایی که گرد و غبار شدت بیشتری داشته است کیفیت زندگی پایین¬تر بوده است و تغییرات بیشتری در الگوی کشت نیز ایجاد شده است.

شناسایی و ارزیابی فرصتهای توسعه ناشی از زلزله با تاکید بر ابعاد کالبدی شهر مورد: شهر بم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان 1387
  سمیه محمدی آباده   علی حاجی نژاد

چکیده ندارد.