بررسی تأثیر گونه های haloxylon persicum وatriplex lentiformis بر خصوصیات خاک و گونه های بومی عرصه بیابانی شهرستان نیریز

کشف روابط بین پوشش گیاهی و خاک، از موارد اساسی در مدیریت و برنامه ریزی مراتع محسوب می شود. با توجه به اهمیت کشت گونه های گیاهی به منظور جلوگیری از فرسایش خاک و احداث بادشکن و هزینه زیاد کشت، لازم است پژوهشی با هدف شناخت تأثیرات مثبت یا منفی گونه های کشت شده بر منطقه کشت انجام گیرد، تا نسبت به انتخاب یا عدم انتخاب گونه های مطالعه شده برای سایر مناطق مشابه اقدام شود. هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر دو گونه (haloxylon persicum) و (atriplex lentiformis) دست کاشت 20 ساله که به صورت مخلوط کشت شده اند برخصوصیات خاک و گونه های گیاهی بومی در عرصه بیابانی شهرستان نیریز است. ابتدا در منطقه اقدام به تفکیک چهار سایت مطالعاتی زیر اشکوب گونه زرد تاغ، زیر اشکوب گونه آتریپلکس لنتی-فورمیس، سایت فضای بین درختچه ها و سایت شاهد شد. در دو سایت زیر اشکوب گونه ها در فواصل مختلف از تنه درختچه به ترتیب 50، 100 و150 سانتیمتر و در دو عمق (15-0) سانتیمتر و (30-15) سانتیمتر، و در دو سایت فضای بین درختچه ها و سایت شاهد علاوه بر دو عمق فوق الذکر از اعماق (70-30) سانتیمتر و بیش از 70 سانتیمتر نیز نمونه خاک برداشت و اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد رس، سیلت، شن، غلظت یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم و ماده آلی اندازه گیری شد. نمونه برداری گیاهی به روش سیستماتیک- تصادفی انجام و پارامترهای تراکم، فراوانی، قطر تاج پوشش و ارتفاع گونه ها با استفاده از پلات های 5*5 اندازه گیری شد. آنالیزهای آماری شامل نمودارهای ستونی، تجزیه واریانس و رج بندی بود که با استفاده از نرم افزارهای spss 16.0، excell و canoco انجام شد. نتایج نشان داد که هر دو گونه باعث افزایش معنی دار اسیدیته، هدایت الکتریکی، غلظت یون های سدیم، پتاسیم، کلسیم و ماده آلی در زیر اشکوب خود و همچنین فضای بین درختچه ها شده اند به طوری که با افزایش فاصله از تنه اصلی درختچه ها و همچنین با افزایش عمق از مقادیر این پارامترها در خاک کاسته می گردد .قابل ذکر است که گونه زرد تاغ تأثیری بیشتری در افزایش مقادیر این پارامترها داشته است اما هر دو گونه هیچ تأثیری بر بافت خاک نداشته اند.هر دو گونه باعث حذف تمامی گونه های چند ساله و برخی گونه های یکساله از سایت های زیر اشکوب و فضای بین درختچه ها و همچنین کاهش اندازه ارتفاع، تراکم و قطر تاج پوشش گونه های مشترک در چهار سایت شده اند.