بررسی و مقایسه نظرات سیاحان شاخص غیرایرانی دوره صفوی و قاجار درباره صنایع دستی ایران

سفرنامه ها از منابع مهم تاریخ نگاری هستند، که حاوی اطلاعات مفیدی از زندگی اجتماعی مردم هر دوره می باشند. تعدادی از سفرنامه ها توسط سیاحان اروپایی نوشته شده، که با عناوین و مقاصد گوناگونی به ایران مسافرت کرده اند و اوضاع سیاسی، اجتماعی، آداب و رسوم ، هنر و وضع دربارهای صفوی و قاجار را در آثار خود منعکس نموده اند. در میان این سفرنامه ها برخی از سیاحان به میزان قابل توجهی به هنر و صنعت ایران در دوره صفوی و قاجار پرداخته و برخی دیگر تنها اشاره ناچیزی کرده اند. دوره صفوی یکی از دوره های درخشان تمدن ایرانی – اسلامی است. با روی کار آمدن خاندان صفوی باب تازه ای در مکتب هنری ایران گشوده شد، محصولات هنری در دوره صفوی ویژگی و مشخصه ایرانی داشت. از زمان افول صفوی تا ظهور قاجار هیچ تمدن درخشانی به وجود نیامده و هنر قاجار آگاهانه از هنر دوره صفوی تاثیر پذیرفت، علاوه بر این تاثیر عوامل دیگری از جمله هنر غرب، هنر قاجار را دگرگون کرد. با توجه به این که سیاحان اروپایی نظرات بسیاری درباره آثار هنری دوره صفوی و قاجار از خود بر جای گذاشته اند، این پژوهش قصد دارد به بررسی نظرات و دیدگاه های سیاحان غیر ایرانی، در خصوص صنایع دستی ایران در دوره صفوی و قاجار بپردازد. به این منظور ابتدا سیاحانی که در دوره صفوی و قاجار به ایران آمده اند، معرفی شده اند، سپس صنایع دستی و حرفه های مربوطه که در سفرنامه ها ذکر شده است، طبقه بندی شده و در پایان نظرات و دیدگاه های سیاحان با یکدیگر مقایسه شده است. نتایج حاصل از این بررسی، شناخت و معرفی هنرها و دست ساخته های شاخص ایران در هر دو دوره است، این پژوهش بازگو کننده ی صنایع دستی رایج هر شهر در دو دوره و صادرات و واردات صنایع دستی و مواد اولیه آن می باشد، همچنین هنرمندان ایرانی و تولیدات آن ها و هنرمندان غیرایرانی معرفی گردیده اند. روش تحقیق این پایان نامه روش توصیفی است و شیوه گردآوری مطالب کتابخانه ایی می باشد.