مطالعه ساز و کار تاثیر دو ترکیب فلوئورن و فنانترن بر روی گندم، یونجه، آفتابگردان

هیدرو کربن های آروماتیک چند حلقه ای(pahs) نظیر فلوئورن و فنانترن، گروهی از آلاینده های سمی هستند که به صورت طبیعی و نیز در نتیجه فعالیت انسانی به محیط آزاد می شوند و حاوی حلقه های بنزنی به تعداد دو تا شش می باشند. گیاهان گندم، یونجه و آفتابگردان به عنوان گیاهان مهم زراعی در رژیم غذایی انسان و دام محسوب می شوند و حضور ترکیبات آلاینده سمی در بافتهای آنها می تواند باعث آلودگی زنجیره های غذائی گردد. در این پژوهش میزان جذب، انتقال و انباشتگی دو ترکیب فلوئورن و فنانترن و اثر آن ها بر رشد، فعالیت برخی از آنزیم های آنتی اکسیدانت و غلظت مالون دی آلدهید، پروتئین و کلروفیل در گیاهان فوق مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات با غلظت های 50 و ppm100 به خاک اضافه گردید و گیاهان در سه تکرار در شرایط گلخانه ای کشت شدند. استخراج ترکیبات از نمونه های اندام هوایی و ریشه بوسیله حلال های آلی صورت گرفته و آنالیز بوسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد ترکیبات فلوئورن و فنانترن دارای اثر کاهشی بر روی صفات رویشی شامل درصد جوانه زنی، ارتفاع اندام هوایی، وزن تر و خشک گیاهان می گردد و این موضوع در گونه های گیاهی می تواند متفاوت باشد. گیاه یونجه مقاومت بیشتری را در مقابل تیمار های اعمال شده نشان داد در حالی که آفتابگردان حساسیت زیادی داشت. عدم افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز و افزایش جزئی در فعالیت آنزیم پراکسیداز در ریشه و اندام هوایی در اثر تیمار ترکیبات فوق مشاهده شد آنالیز غلظت فلوئورن و فنانترن در اندام هوایی و ریشه گیاهان، حضور این ترکیبات را در ریشه و نیز در اندام هوایی نشان داد که رابطه مستقیمی با گذشت زمان داشت. آنالیز نمونه های خاک نیز افزایش در غلظت ترکیبات افزوده شده به خاک را با گذشت زمان نشان داد که می تواند به دلیل آزاد شدن این ترکیبات از کمپلکس های موجود در خاک و بالا رفتن فراهمی آن ها و در نهایت جذب توسط گیاهان باشد. رابطه معنی داری بین غلظت این ترکیبات در خاک، ریشه و اندام هوائی وجود داشت که می تواند بیانگر جذب و انتقال این ترکیبات از خاک باشد.