تحلیل محتوای کتاب های علوم اجتماعی دوره متوسطه و رورش تدریس معلمین علوم اجتماعی دوره متوسطه از نظر پرورش مهارت تفکرانتقادی

مهمترین وجه تمایز بشر از دیگر مخلوقات قدرت و شیوه تفکر اوست . زیرا تفکر شکل پیچیده رفتار انسان و عالی ترین شکل فعالیت عقلی و ذهنی است که در قالب یک فرایند شناختی به کمک نمادها مشخص می شود . تفکر زمانی ارزشمند است که عمیق ، مستدل و روشمند باشد ، این چیزی است که در تفکر انتقادی خلاصه می شود . به نظر می رسد مهمترین نقطه شروع آموزش تفکر انتقادی ، نظام آموزش و پرورش هر جامعه می باشد . بنابراین این پرسش مطرح می شود که آیا اصولا در نظام آموزش و پرورش جامعه ما آموزش مهارت تفکر انتقادی مورد توجه می باشد ؟ در پژوهش حاضر به منظور پاسخگویی به پژوهش فوق تحلیل محتوای کتابهای درسی و بررسی روش تدریس معلمین مورد توجه قرار گرفته است . با توجه به ماهیت محتوایی موضوعی علوم اجتماعی در پرورش نقد و تفکر ، کتابهای درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه رشته علوم انسانی و روش تدریس معلمین علوم اجتماعی دوره متوسطه تحلیل و بررسی شد . روش پژوهش توصیفی بوده است . داده ها با استفاده از تحلیل محتوای کتابهای درسی و مصاحبه معلمین جمع آوری گردید . لذا پژوهش از نوع کیفی می باشد . جامعه آماری، کتابهای درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه رشته علوم انسانی و معلمین علوم اجتماعی دوره متوسطه شهرستان بابلسر بوده است . با توجه به هدف پژوهش همه کتابهای درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه رشته علوم انسانی به عنوان نمونه پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند و همچنین با توجه به محدود بودن تعداد معلمین علوم اجتماعی دوره متوسطه شهرستان بابلسربا کل جامعه آماری مورد نظر به عنوان نمونه پزوهش مصاحبه صورت گرفت . تحلیل کتابهای درسی علوم اجتماعی بر اساس شاخص های تفکر انتقادی ( تحلیل ، استنباط و ارزشیابی ) نشان داد که توجه بسیار اندکی نسبت به پرورش تفکرانتقادی در کتاب ها صورت گرفته است و تحلیل یافته های حاصل از مصاحبه با معلمین نیز مشاهده شد اکثر معلمین از معنای تفکرانتقادی آگاه نیستند و روش تدریسشان پرورش دهنده تفکرانتقادی نمی باشد.