ارتباط بین ظرفیت جذب فسفر و خصوصیات فیزیکی- شیمیایی رسوبات در انتقال و حرکت فسفر به اکوسیستم های آبی

فسفر جزء عناصر ضروری برای رشد و محصول دهی گیاهان به حساب می آید. در اکوسیستم های آبی نیز فسفر محدود کننده ترین عنصر برای رشد و شکوفایی جلبک ها شناخته شده است. فرسایش خاک ها در اثر بارندگی ها و رواناب ها، باعث انتقال فسفر به اکوسیستم های آبی گشته و غنی شدن آب های سطحی را تشدید کرده است. بین فسفر پیوند شده به رسوبات و آب، در اکوسیستم های آبی روابط پویایی وجود دارد. یعنی امکان جذب فسفر از آب و یا دفع آن از رسوبات به آب وجود دارد. برای بررسی نقش خصوصیات فیزیکی- شیمیایی رسوبات در جذب و دفع فسفر و همچنین اشکال فسفر در رسوبات و تأثیر آن ها بر کیفیت آب، یک صد نمونه رسوب از عمق 5-0 سانتی متری رسوبات سد اکباتان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج جزء بندی نشان داد که جزء باقی مانده در بین سایر جزء های فسفر بیشترین درصد را به خود اختصاص داد. این در حالیست که فسفر پیوند شده به آهن و آلومینیوم کمترین جزء بود. این امر می تواند به خاطر آزاد شدن فسفر این بخش به آب در اثر دوره های اکسید و احیای حاکم بر رسوبات باشد. مقدار متوسط فسفر کل در رسوبات پشت سد 18/1250 میلی گرم در کیلوگرم رسوب خشک به دست آمد. بین خصوصیات فیزیکی - شیمیایی رسوبات و ظرفیت جذب فسفر (در غلظت اعمال شده) همبستگی های معنی داری به دست آمد. غلظت فسفر در نقطه ی تعادل (epc0) از غلظت فسفر محلول واکنش پذیر آب (wsp) به شکل معنی داری بیشتر است. این بدان معنی است که تا رسیدن به نقطه ی تعادل، ممکن است فسفر از رسوبات به آب دریاچه ی پشت سد اکباتان آزاد شود. بین انرژی جذب فسفر (k) و آهن آمورف و کریستالی ضعیف همبستگی خطی مثبت بسیار معنی داری به دست آمد. این امر نشان می دهد که در رسوبات پشت سد اکباتان، آهن آمورف و کریستالی ضعیف مهم ترین جاذب فسفر به شمار می آید.