مطالعه اثر سطوح مختلف رطوبت و اکوتیپ بر خواص فیزیکی، مکانیکی و آیرودینامیکی دانه و مغز کوشیا (kochia scoparia)

با توجه به وجود بحران آب در کشور کاربرد روش های به زراعی نظیر روش های کم آبیاری، استفاده از گیاهان شورزیست و خشک زیست در تولید محصولات از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. کوشیا گیاهی است که علاوه بر امکان کشت در این شرایط از نظر میزان تولید ماده خشک، کیفیت علوفه، روغن استحصالی و تولید انرژی زیستی نتایج رضایت بخشی داشته است و نظر پژوهشگران از سراسر دنیا را به خود جلب نموده است. با عنایت به اینکه تا کنون از منظر فنی روی این گیاه آزمایشاتی صورت نگرفته است، برای اولین بار این تحقیق که شامل بررسی و تعیین خواص فیزیکی، مکانیکی و آیرودینامیکی دانه و مغز کوشیا است به منظور فراهم نمودن اطلاعات مهندسی مورد نیاز برای طراحی تجهیزات برداشت، پوست کنی، بوجاری، حمل و نقل، روغن کشی و انبارداری انجام پذیرفت. خواص مذکور در سه سطح رطوبتی 8%، 14% و 20% بر پایه خشک و در سه گونه سبزوار، بروجرد و بیرجند اندازه گیری شد. بر مبنای نتایج بدست آمده، از لحاظ خصوصیات هندسی، بروجرد درشت ترین و سبزوار ریزترین گونه می باشد. رطوبت بر روی بسیاری از خصوصیات تاثیر داشت به گونه ای که با افزایش رطوبت مقادیر قطری، سطح مقطع تصویر شده، وزن هزاردانه و چگالی توده افزایش خطی و ضریب کرویت افزایش غیرخطی نشان داد. در حالیکه چگالی حقیقی و تخلخل کاهش خطی داشت. علاوه براین کرویت دانه نسبت به مغز بیشتر بود. با افزایش رطوبت ضریب اصطکاک بر روی سطوح افزایش خطی داشت. در مجموع سطح mdf (43/0) نسبت به سایر سطوح و مغز نسبت به دانه اصطکاک بیشتری داشت. ضریب اصطکاک داخلی نیز با رطوبت رابطه مستقیم و خطی داشت، ولی اصطکاک داخلی مغز بیشتر از دانه بود. گونه سبزوار بیشترین و گونه بروجرد کمترین ضریب اصطکاک داخلی را داشتند. زاویه انباشت تخلیه (°64/44) بیشتر از زاویه پر کردن (°10/31) بود و هر دو با افزایش رطوبت افزایش خطی یافتند. نیروی شکست مغز با افزایش رطوبت کاهش داشت ولی این نیرو برای دانه در اکثر مواقع مشاهده نگردید. اثر رطوبت بر نیروی شکست در بین گونه ها در سطح 1% معنادار بود. بیشترین نیروی شکست مغز بروجرد در رطوبت 14% با مقدار 08/3 نیوتن بود. تغییر شکل شکست با افزایش رطوبت افزایش داشت. این متغیر نیز در رطوبت ها و گونه های مختلف در سطح 1% اختلاف معناداری داشت. انرژی شکست دانه و مغز گونه های مورد مطالعه در سطوح رطوبتی به دلیل کوچک بودن مقادیر قابل اندازه گیری نبود. سرعت حد کوشیا در محدوده 86/0 تا 02/1 متر بر ثانیه بود ولی رطوبت و گونه تاثیر معناداری در سطح 5% روی این فاکتور نداشتند.