بررسی برنامه درسی رشته مهندسی معماری در مقطع کارشناسی: یک مطالعه کیفی

پژوهش حاضر با هدف کلی بازنگری در برنامه ی درسی رشته ی مهندسی معماری برای انطباق بیشتر با نیازهای بازار کار و نیاز توسعه ی علمی این رشته صورت گرفته است. در این پژوهش از روش کیفی استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه ی نیمه ساختاریافته و عمیق با فارغ التحصیلان این رشته استفاده شده است و با تحلیل پدیدارشناختی نتایج پژوهش استخراج شده است. جامعه ی آماری این پژوهش، فارغ التحصیلان رشته ی مهندسی معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز بوده است. روش نمونه گیری این پژوهش از نوع اشباع شده بوده است و در هر مرحله ای که محقق به غنای داده ها دست یافته، کار نمونه گیری متوقف شده است. سئوال اول پژوهشی، به میزان اثربخشی برنامه ی درسی رشته ی مهندسی معماری در سه حیطه ی دانش، مهارت و نگرش با توجه به نیاز بازار پرداخته است، سئوال دوم پژوهشی، وضعیت برنامه ی درسی این رشته را از نظر توسعه ی علمی مورد بررسی قرار داده است و در سئوال پژوهشی سوم به بررسی پیشنهادات و نظرات مصاحبه شوندگان در راستای اعمال تغییرات احتمالی لازم برای اصلاح و بهبود برنامه ی درسی،پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که: 1- وضعیت فارغ التحصیلان رشته ی مهندسی معماری با توجه به نیازهای بازار کار، در حیطه ی دانشی مطلوب، در حیطه ی مهارتی در حد نامطلوب و در حیطه ی نگرشی نسبتاً مطلوب ارزیابی می شود. 2- رشته ی مهندسی معماری از پتانسیل های کافی برای رشد و توسعه ی علمی رشته برخوردار است و با فراهم نمودن شرایط مناسب و عدم تخطّی مدرسین از سرفصل های تنظیم شده، می شود شاهد رشد علمی این رشته بود. 3- مهمترین نتایج به دست آمده و پیشنهادات مطرح شده در پاسخ سئوال سوم به این شرح است: 1) 10 عنوان واحد درسی جدید از سوی فارغ التحصیلان پیشنهاد شده است. 2) مصاحبه شوندگان اعمال تغییرات در سرفصل برخی دروس را پیشنهاد کرده اند. 3) مصاحبه شوندگان خواستار حذف یکی از دروس روستا 1 و روستا 2 می باشند و کاهش تعداد واحد درسی را در 12 درس برنامه ی درسی پیشنهادکرده اند. 4) مصاحبه شوندگان افزایش تعداد واحد را در 18 درس پیشنهاد کرده اند. 5) انتقال 9 درس از دروس اختیاری به مجموعه ی دروس اصلی پیشنهاد دیگری است که فارغ التحصیلان این رشته داشته اند. 6) مصاحبه شوندگان افزودن واحد عملی به 7 درس را توصیه کرده اند. 7) طرح های معماری باید نمود عملی دروس نظری باشند و به صورت هدفمند و برنامه ریزی شده آنچه را که دانشجویان در سایر دروس آموخته اند پوشش دهند. 8) مصاحبه شوندگان پیشنهاد کرده اند تعداد ترم ها به 10 تا 12 ترم افزایش یابد، یا رشته ی معماری گرایش بندی شود. 9) اصلاح و بازنگری مستمر در برنامه ی درسی این رشته صورت گیرد.10) به پذیرش دانشجویان رشته ی مهندسی معماری، چه از نظر کمیت و چه از نظر نحوه ی گزینش، توجه ویژه ای از سوی مسئولین صورت گیرد.