بررسی نقش گوگرد و کود دامی بر میزان ph خاک و قابلیت جذب عناصر غذایی در خاک آهکی تحت کشت کلزا

به منظور بررسی تأثیر کاربرد گوگرد و کود دامی بر میزان ph خاک و قابلیت جذب عناصر غذایی در خاک آهکی تحت کشت کلزا (رقم hayola- 401)، آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 89-1388 در گلخانه پژوهشی گروه علوم خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. فاکتور اصلی در این پژوهش، دو نوع بافت خاک، لوم (t1) و لوم رسی (t2) و فاکتورهای فرعی شامل 3 سطح کود گوسفندی، صفر (m0)، 25 (m1) و 50 (m2) تن در هکتار و 4 سطح گوگرد عنصری، صفر (s0)، 1500 (s1)، 3000 (s2) و 4500 (s3) کیلوگرم در هکتار همراه با 2% مایه تلقیح تیوباسیلوس بوده است. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد کود دامی و کود گوگرد عنصری همراه با باکتری تیوباسیلوس در هر دو بافت خاک اثر معنی داری بر ph و غلظت عناصر غذایی (mn ,cu ,zn ,fe ,k ,p ,n) خاک و میزان تجمع این عناصر در برگ و دانه کلزا داشت. بطوریکه افزایش مقادیر کاربرد کود دامی و کود گوگردی موجب کاهش ph خاک و افزایش غلظت عناصر فوق در خاک و برداشت آنها از خاک توسط گیاه گردید، ولی درصد کاهش ph خاک و افزایش غلظت عناصر غذایی در خاک با بافت لوم بیشتر از خاک با بافت لوم رسی بوده است. اثر برهمکنش بین کود دامی و کود گوگرد عنصری همراه با باکتری تیوباسیلوس بر میزان ph خاک و غلظت فسفر، پتاسیم قابل جذب خاک (دو ماه بعد از کشت و در مرحله برداشت گیاه) و غلظت آهن، روی، مس و منگنز قابل جذب خاک (دو ماه بعد از کشت گیاه) و فسفر، پتاسیم برگ، فسفر، مس و منگنز دانه از لحاظ آماری معنی دار بود. بطوریکه کمترین میزان ph و بیشترین میزان پتاسیم قابل جذب خاک، بیشترین فسفر تجمع یافته در برگ و دانه مربوط به کاربرد 50 تن کود دامی + 4500 کیلوگرم گوگرد عنصری در هکتار همراه با تیوباسیلوس و بیشترین میزان فسفر، آهن، روی، مس و منگنز قابل جذب خاک و بیشترین غلظت مس دانه مربوط به کاربرد 50 تن کود دامی+ 3000 کیلوگرم گوگرد عنصری در هکتار همراه با تیوباسیلوس بود. همچنین، مصرف توأم گوگرد عنصری همراه با کود دامی موجب کاهش ph خاک و افزایش غلظت عناصر غذایی در گیاه کلزا گردید و بیشترین تأثیر نیز در تیمارهای 50 تن کود دامی + 4500 کیلوگرم گوگرد عنصری در هکتار همراه با تیوباسیلوس و 50 تن کود دامی + 3000 کیلوگرم گوگرد عنصری در هکتار همراه با تیوباسیلوس مشاهده شد که این دو تیمار در یک سطح آماری قرار داشتند. بنابراین کاربرد 50 تن کود دامی + 3000 کیلوگرم گوگرد عنصری در هکتار همراه با تیوباسیلوس با در نظر گرفتن کاهش هزینه مصرف کود گوگردی به منظور کاهش ph خاک و افزایش غلظت عناصر غذایی قابل توصیه می باشد.