تأثیر آبیاری با آب شور و تیمار پاکلوبوترازول بر برخی صفات رویشی و فیزیولوژیکی نعناع فلفلی(mentha piperita)

شوری خاک و آب یکی از عوامل تنش زای محیطی است که رشد و تولید محصول را محدود می کند و بنابراین یافتن روش ها و استراتژی هایی برای القاء مقاومت به تنش یا اصلاح اثرات زیانبار شوری بر گیاهان مورد توجه زیادی قرار گرفته است. یکی از راهکارها برای غلبه بر اثرات نامطلوب شوری، کاربرد تنظیم کننده های رشد گیاهی است. پاکلوبوترازول یک کندکننده رشد گیاهی از گروه ترکیبات تریازولی است که اثرات مثبت آن در کاهش اثرات نامطلوب تنش های غیرزنده بر گیاهان گزارش گردیده است. به منظور بررسی تأثیر آبیاری با آب شور و تیمار پاکلوبوترازول بر خصوصیات رشدی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه نعناع فلفلی، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری با چهار سطح شوری آب دریا (6/0، 2، 4 و 8 دسی زیمنس بر متر) و محلولپاشی با چهار غلظت هورمون پاکلوبوترازول (صفر، 15، 30 و 60 میلی گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری، پارامترهای رشدی گیاه (ارتفاع بوته، قطر ساقه، طول میانگره، تعداد و سطح برگ، عملکرد ماده تر و خشک در گلدان)، مقادیر کلروفیل، میزان نسبی آب برگ (rwc)، غلظت یون های پتاسیم و کلسیم در برگ و عملکرد اسانس کاهش یافت. در حالی که مقادیر قندهای محلول کل، پروتئین، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، فنول، غلظت یون های سدیم و کلر در برگ و محتوی اسانس (تا شوری 4 دسی زیمنس بر متر) افزایش یافت. محتوی پرولین برگ ها بطور معنی داری تحت تأثیر شوری قرار نگرفت. کاربرد پاکلوبوترازول باعث کاهش ارتفاع بوته، طول میانگره و سطح برگ در تمام سطوح شوری گردید در حالی که در شوری های بیشتر از 6/0 دسی زیمنس بر متر افزایش عملکرد ماده تر و خشک را بدنبال داشت. همچنین پاکلوبوترازول باعث افزایش مقادیر کلروفیل، میزان نسبی آب برگ، پرولین، قندهای محلول کل، پروتئین، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل، فنول و غلظت یون های پتاسیم و منیزیوم و کاهش غلظت یون های سدیم و کلر گردید. تیمار پاکلوبوترازول تأثیر معنی داری بر محتوی اسانس نداشت اما باعث افزایش عملکرد اسانس در شوری های بیشتر از 6/0 دسی زیمنس بر متر گردید. نتایج آنالیز اسانس نشان داد که منتول، منتون، 8،1- سینئول و منتوفوران اجزاء غالب اسانس بودند. در شرایط بدون کاربرد پاکلوبوترازول، شوری باعث افزایش منتون و کاهش 8،1- سینئول و منتوفوران گردید و در مورد منتول هم تغییرات زیادی مشاهده نشد. کاربرد پاکلوبوترازول در شرایط شوری باعث کاهش منتون و افزایش منتول گردید. در مجموع یافته های این تحقیق نشان داد که اثرات زیان آور تنش شوری بر رشد نعناع فلفلی می تواند با محلول پاشی پاکلوبوترازول کاهش داده شود.