بررسی نقش شرکت های سهامی زراعی در توانمندسازی کشاورزان عضو مورد: استان خراسان جنوبی

شرکت های سهامی زراعی با هدف یکپارچه سازی اراضی کشاورزی، بهبود وضعیت زندگی کشاورزان، توسعه روستایی و توسعه کشاورزی پس از اصلاحات ارضی دهه 40 ایجاد شد و پس از طی فراز و نشیب های زیاد، اکنون به عنوان یکی از نظام های بهره برداری تقریباً موفق در سطح کشور مطرح شده است. هدف از این تحقیق که به صورت پیمایشی صورت گرفته است بررسی نقش شرکت های سهامی زراعی در توانمندسازی کشاورزان عضو این شرکت ها می باشد. متغیر توانمندسازی در این تحقیق در چهار بخش توانمندی اقتصادی، توانمندی فنی و حرفه ای، توانمندی اجتماعی و توانمندی روانی می باشد. این تحقیق از نوع هدف کاربردی و از لحاظ تحلیل داده ها از نوع توصیفی و همبستگی می باشد. داده ها در این تحقیق از طریق پرسشنامه محقق ساخته با ضریب آلفای کرونباخ 79/0 جمع آوری گردید و مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه شرکت های سهامی زراعی استان خراسان جنوبی می باشد که با استفاه از روش نمونه گیری خوشه ای دو شرکت سهامی زراعی با جمعیت 599 نفر انتخاب شدند، حجم نمونه بر طبق جدول کرجسی و مورگان 234 نفر مشخص شد. در نهایت 300 پرسشنامه در مناطق تحت پوشش شرکت های سهامی زراعی توزیع و در مجموع 186 پرسشنامه جمع آوری شد. اطلاعات در هفت بخش ویژگی های شخصی، آگاهی از شرکت، مورد مشورت گرفتن از طرف مسوولین شرکت، انجام امورعام المنفعه از طرف شرکت، نگرش، مقایسه با سایر کشاورزان و توانمندی جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. نتایج نشان می دهد که شرکت های سهامی زراعی در توانمندسازی کشاورزان نقش داشته اند به نحوی که شرکت های سهامی زراعی به ترتیب در زمینه توانمندی فنی و حرفه ای با میانگین 59/3، توانمندی اجتماعی و روانی با میانگین 3/3 و توانمندی اقتصادی کشاورزان با میانگین 97/2 از 5 در حد متوسط به بالا عمل کرده و در توانمندسازی کشاورزان نقش داشته اند. نتایج حاصل از تحقیق، همبستگی مثبت و معناداری بین متغیرهای سابقه کار کشاورزی، رضایت از شرکت، میزان زمین واگذار شده به شرکت، آگاهی از شرکت سهامی زراعی، مورد مشورت قرار گرفتن از طرف مسوولین شرکت، انجام امورعام المنفعه و نگرش نسبت به شرکت سهامی زراعی با متغیر وابسته تحقیق را نشان می دهد. نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد متغیرهای رضایت از شرکت، مورد مشورت قرار گرفتن از طرف مسولین شرکت و نگرش نسبت به شرکت سهامی زراعی بیشترین درصد تبیین متغیر وابسته را دارا هستند. بر اساس یافته های تحقیق تفاوت معنی داری در توانمندی افراد بر حسب چگونگی عضویت در شرکت و همچنین رابطه کاری با شرکت وجود دارد. به نحوی که کشاورزانی که سهامدار و جزء کارگران کشاورزی هستند از توانمندی بیشتری نسبت به کشاورزانی که فقط سهامدار بوده اند، برخوردارند. همچنین، کشاورزانی که به اختیار خود عضو شرکت شده اند توانمندتر از افرادی هستند که به اجبار و به درخواست سایر کشاورزان عضو شرکت سهامی زراعی شده ند.