تبیین عقلی آیات حق و باطل

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
  • نویسنده محدثه هوشنگ
  • استاد راهنما زهره برقعی
  • سال انتشار 1391
چکیده

مهم ترین زمین? معنایی واژه حق در قرآن، مربوط به مفاهیم وجود و هستی است. در این معنا "حق" دقیقا برابر با مفهوم وجود است که بیانگر ماهیت و حقیقت حق نیز هست، زیرا هر موجودی از آن جهت که موجود است و عینیّت دارد حقّ می باشد، در این جا حقّ به معنای "ثابت" است. تفسیر این حوزه معنایی حق، در آثار مفسران، عموماً صبغه ی فلسفی دارد، چنان که ایشان، حق را در آیاتی که خداوند را به وصف حق توصیف کرده اند، به معنای موجود ثابتی دانسته اند که نمی توان در وجود او تردید کرد و هیچ گونه باطلی، از نقص، تغییر و فنا، در او راه ندارد. از دیدگاه قرآن کریم ، خداوند متعال که از ثبوت و وجوب مطلق برخوردار است ، " حق " است . همچنین عالم هستی که وجود خود را وامدار از اوست به اعتبار وجود و ثبات ، حق و از جنبه ناثابت و عدم ، باطل است . نظامات و سنن حاکم بر مخلوقات که فعل خداوند متعال است نیز " حق " است ، پس حق اوست « أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ » و از اوست : « الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ » . پیدایش باطل نتیجه قهری نقص و محدودیت موجودات است و امتزاج آن با حق، ابزار تحقق یکی از بزرگترین سنن الهی یعنی ابتلا و آزمایش انسان را فراهم کرده است. گرایش به باطل (=ضلال) ثمره ادراک ناقص انسانی است و شکل گیری اندیشه ضلالت بار که عمل گمراهانه را در پی خواهد داشت ، معلول عوامل متعددی از جمله؛ پیروی از ظن و نشاندن آن در جایگاه باور علمی، اتباع هوای نفس، تکبر، لجاجت، تقلید و تعصب است.

منابع مشابه

بررسی آیات غلبه حق بر باطل از منظر علامه طباطبایی

یکی از سنّت‌های عام الهی که در سراسر تاریخ و در همه جوامع جریان دارد، سنّت نزاع حق و باطل است. بر اساس آیات قرآن کریم مانند: 18 انبیاء، 81 اسراء، 17 رعد، 48 و 49 سبأ، حق و باطل به طور مستمر با هم درگیر می‌شوند و این درگیری به غلبه حق بر باطل منتهی می‌شود. در باره چیستی ساحت‌های غلبه حق بر باطل و سلطه سیاسی، نظامی و اقتصادی حداکثری اهل باطل در جوامع مختلف، نظرهایی از سوی مفسران در مطرح شده است؛ آن...

متن کامل

حق و باطل در نهج البلاغه

حق چیست و باطل کدام است ؟این دغدغه مقدسی است که در طول تاریخ بشر همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته و پاسخ آن به اختلاف دیدگاهها واهدافی که درباره حیات وی اتخاذ شده اند مختلف بوده است . تاریخ مؤید این حقیقت است که بشر همواره رویدادهای پیرامون خویش را به حق و باطل تقسیم کرده ‘ آنها را مطابق جهان بینی خود تفسیر نموده است . وی به اقتضای حکمت خداوند موجودی بالفطره حقگراست و باید با گرایش ذاتی ب...

متن کامل

تبیین عقلی محدودیت معرفت به خدا در آیات و روایات

پایان نامه حاضر، محدودیت معرفت به خداوند را در آیات و روایات مورد بررسی قرار می-دهد. معرفت خداوند برترین معارف و مهم ترین معرفتی است که نتایج بسیاری را در پی دارد، از جمله آنکه: انسان بواسط? آن به معرفت پیامبر و حجت خداوند نائل می شود. با وجود این، شناخت انسان نسبت به خداوند محدود است، زیرا خداوند علت است و انسان معلول و لازم? معرفت یافتن عالم به معلوم احاطه است؛ در حالی که معلول هرگزتوان احاط?...

نگرشی نوین در تبیین ضرورت عقلی عمل به دستورات شرعی با تأکید بر آیات و روایات

یکی از ویژگی های بارز خردمندان در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی، «اطاعت الهی» و عمل به دستورات شرع است. این مساله از اوصاف جزئی و متعددی که برای عاقلان در این متون ذکر شده اند نیز قابل استفاده است. هر چند پاره ای از این دستورات با عقل مستقل نیز قابل کشف هستند اما اکثریت قریب به اتفاق آنها نیز اینگونه نبوده و «عقل گریز» ارزیابی می شوند. بر همین اساس ضرورت دارد تا عاقلانه بودن اطاعت در قبال این ...

متن کامل

حق و باطل در نهج البلاغه

حق چیست و باطل کدام است ؟این دغدغه مقدسی است که در طول تاریخ بشر همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته و پاسخ آن به اختلاف دیدگاهها واهدافی که درباره حیات وی اتخاذ شده اند مختلف بوده است . تاریخ مؤید این حقیقت است که بشر همواره رویدادهای پیرامون خویش را به حق و باطل تقسیم کرده ‘ آنها را مطابق جهان بینی خود تفسیر نموده است . وی به اقتضای حکمت خداوند موجودی بالفطره حقگراست و باید با گرایش ذاتی ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023