واقعگرایی در دیوان عمر أبو ریشه

رئالیسم یکی از مباحث بسیار مهم در حوزه ی هنر، فلسفه و ادبیات است. رئالیسم یا واقعگرایی که معادل عربی آن «الواقعیه» است به معنای نسبت دادن به واقع یا واقعیت می باشد. این اصطلاح از فلسفه به حوزه ی نقد و ادبیات راه یافته است. ادبیات به مفهوم عام و شعر به مفهوم خاصش مولود شرایط و عوامل متعدّدی است که از میان آن ها می توان به شرایط تاریخی و جریان های اجتماعی اشاره کرد. ادیب موفق کسی است که با فضای اطراف و روز خود هماهنگ باشد. ادبیات و جامعه رابطه ایی دو سویه دارند. گاه مسائل اجتماعی دستمایه ی آفرینش آثار ادبی می گردد و گاه آثار ادبی بوجود آورنده ی تغییر و دگرگونی در جامعه می شود. عمر ابو ریشه یکی از آن شاعرانی است که با توجه به وضعیت موجود در جامعه توانسته است واقعیت های موجود در جامعه اش را با زبان شعر بیان کند. این پژوهش به روش تحلیلی محتوایی به مظاهر واقعگرایی در شعر ابو ریشه می پردازد و ابو ریشه را بعنوان اصلاح گر اجتماعی معرفی می کند. نظر به اینکه شاعر بیشتر به سبک رومانتیسم متمایل بوده، استخراج و تحلیل قصائدی که به سبک واقعگرایی سروده است، از اهداف این پژوهش می باشد؛ از جمله ی این واقعیت ها که شاعر به آن پرداخته است ترسیم چهره ی یتیم، جایگاه زن، بیان فاصله ی طبقاتی، تشریح اوضاع ملت و ... است که بطور مفصل به آن ها پرداخته ایم. *********************** کلید واژه ها: واقعگرایی، عمر ابو ریشه، شعر