بررسی اثر ورزش بر حافظه فضایی و یادگیری اجتنابی غیرفعال درموشهای صحرایی نر در معرض مصرف توأم الکل و مت آمفتامین

زمینه و هدف: مت آمفتامین و الکل از شایع ترین داروهای مورد سوء مصرف هستند که معمولا با هم استفاده می شوند. مصرف جداگانه هریک از این دو ماده غالبا منجر به تغییرات ساختاری و عملکردی مغز می شود که با طیف گسترده ای از نقایص شناختی خصوصا اختلال در یادگیری و حافظه همراه است. استفاده توام این دو دارو ممکن است صدمات جبران ناپذیری به مغز وارد نماید.با توجه به تاثیرات مثبت ورزش بر عملکرد سیستم عصبی و همینطور نقش آن در ایجاد حفاظت عصبی و مقاومت نسبت به آسیب های مغزی، هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر ورزش اجباری بر روی یادگیری و حافظه وابسته به هیپوکامپ در موشهای صحرایی می باشد که به مدت طولانی در معرض مصرف توام الکل و مت آمفتامین قرار گرفته اند. روش بررسی:در پژوهش تجربی حاضر تعداد 224 موش صحرایی نر با نژاد ویستاربه طور تصادفی به چهار گروه الکل، مت آمفتامین، الکل+مت آمفتامین و سالین (کنترل) تقسیم شدند. سپس هر گروه مجددا به چهار زیر گروه تقسیم گردید: گروه بدون ورزش، گروهی که پیش از آغاز مصرف مواد به مدت دو هفته ورزش کردند، گروهی که پس از قطع مصرف مواد به مدت دو هفته ورزش کردند و گروهی که دو هفته پیش ازآغاز مصرف مواد ورزش را شروع کرده و تا دو هفته بعد ازقطع مصرف آنها نیز ورزش را ادامه دادند. در پایان، هر گروه به دو دسته تقسیم شد. در یک دسته حافظه فضایی با استفاده ازمازآبی موریس و در دسته دیگر یادگیری اجتنابی غیرفعال با استفاده از شاتل باکس مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که تجویز الکل ویا مت آمفتامین بطور معنی داری سبب کاهش یادگیری وحافظه در هر دو آزمون حافظه فضایی و یادگیری اجتنابی غیر فعال گردید. ورزش توانست عملکرد موشهای دریافت کننده الکل را در هر دو آزمون بهبود بخشد، اما در گروه های دریافت کننده مت آمفتامین و الکل+مت امفتامین، ورزش تاثیر معنی داری در افزایش یادگیری و حافظه نداشت. نتیجهگیری: یافته های فوق موید نقش حفاظتی ورزش در برابر اختلالات شناختی ناشی از سوء مصرف مزمن موادی مانند الکل می باشد. علاوه برآن، با توجه اثر فعالیت بدنی منظم دربهبود نسبی یادگیری و حافظه در گروه های مت آمفتامین و الکل+مت امفتامین ،به نظرمیرسد ورزش می تواند به عنوان عاملی کم هزینه در پیشگیری و درمان اختلال شناختی ناشی از سوء مصرف برخی مواد موثر واقع شود.