آیرونی و جایگاه آن در شاهنامه فردوسی

چکیده کسانی که به دنبال حد و مرزهای بین آیرونی و طنز گشته، و آن را سراسر ابهام یافته اند، خود را درگیر الفاظ و تعابیر نموده اند.در واقع با نوعی کلی نگری، کلیه ابهامات قابل حل شدن هستند. هرگاه اساس و انگیزه ی ایجاد طنز را ملاک قرار داده؛ و بدانیم، که انسان ها ناگزیر از استفاده ی دیگرگونه از کلام و زبان به اقتضای شرایط موجود برای نیل به مقصود می باشند. همان گونه که آیرونی دارای شاخه ها و شعبات متفاوت است، که غالبا ایرانی زبان ها را دچار سردرگمی و تحیر کرده است؛ باید بپذیریم که آن چه ما از آن به عنوان طنز یاد می کنیم، نیز با ذکر مراحل، لوازم و ابزار: طعنه هجو و هزل، با رویکردهای: کنایه، ایهام، تضادو...،در موقعیت ها و نمود های: کلامی، نمایشی، تصویری و...و پذیرش این مسأله که در بحث آیرونی و طنز ختم کلام و موقعیت به لبخندی با رویکردهای متفاوت از:ریشخند،لبخند،زهر خندو.. همراه با تامل است؛ و این که، هر دوی این واژه ها چه در زبان پارسی یا در غرب سیر تکاملی داشته، و آن را طی کرده، یا در حال طی کردن هستند، به این نتیجه می رسیم، که این دو واژه از نظر معنایی، دقیقا در کنار هم قرار می گیرند.استفاده ی استادانه فردوسی از مقوله ی طنز و آیرونی در عین کثرت موارد موجود، ویژگی اصلی اثر را که همانا حماسی بودن آن است، به حد اعلا در خود نگه داشته است. همچنین بررسی انواع و کیفیت موارد، ما را با نیرویی و هنری دیگر از این خالق بزرگ آشنا خواهد ساخت.در این پژوهش به بررسی کلی، کمی و کیفی مواردطنز و آیرونیک در کل شاهنامه برای تبیین بهتر افکار و نگاه فردوسی خواهیم پرداخت. واژگان کلیدی: آیرونی، طنز، شاهنامه، فردوسی