فردوسی در شاهنامه برای بیان افکار و اندیشه‏هایش نیروی تخیّل را به‏کار می‏گیرد و گونه‏های مختلف خیال در تصویرپردازی‏های او بازتابی هنرمندانه می‏یابد. او از کنایه که یکی از طبیعی‏ترین راه‏های بیان و قوی‏ترین راه القای معانی است در مقایسه با دیگر صورخیال بیش‏ترین بهره را می‏گیرد. این مقاله، پژوهشی است در مورد جمع‏آوری و تنظیم کنایه‏های موجود در بخش تاریخی شاهنامه که همراه شاهدمثال ارائه شده است. حا...

ارتباط از مهم ترین فعالیّت ها و دستاوردهای بشر است و در معنای ساده، انتقال پیام می باشد که خود دارای مراحل و سطوح مختلف و ابزارهای گوناگون است. به طور کلی ارتباط در دو نوع کلامی و غیرکلامی صورت می گیرد که این دو مکمل و لازم و ملزوم هم هستند. بهره گیری از ارتباط غیرکلامی همواره نزد شاعران و ادیبان بزرگ شناخته شده بوده است زیرا هریک از این ها بدون دیگری نمی تواند تأثیر لازم را داشته باشد. حکیم ط...

نویسندگان بسیاری از اشعار شاهنامه فردوسی در آثار خود استفاده نموده اند. از جمله این آثار عبارتند از : راحه الصدور، سندبادنامه ، ترجمه تاریخ یمینی ، تاریخ جهانگشای ، مرزبان نامه ، تاریخ وصاف الحضره ، جامع التواریخ و تاریخ گزیده . چگونگی ارتباط اشعار فردوسی با متن نثر و مفاهیم آن در این پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد.

در فایل اصل مقاله موجود است.

پژوهشگران درباره مأخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عدّه ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عدّه ای فردوسی را وارث سنّت نقّالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقّت در شاهنامه، می توان به این نک...

شاهنامه فردوسی طی هزار سال که از خلق و شکل گیری آن می گذرد مورد توجه محققین و اندیشمندان متعددی واقع شده ، اما هر یک از آنان از بعدی خاص به این شاهکار عظیم نگریسته اند که این خود می تواند دلیلی بر عمق و گستردگی این اثر فناناپذیر باشد. آنچه دراین رساله مبنای تحقیق واقع شده کاربرد ابعاد و عناصر تجسمی توسط این حماسه سرای بزرگ ایرانی است عناصری که بدون تردید نقش تعیین کننده ای در شکل گیری این اثر د...

منظومه هایی که پس از شاهنامه و غالباً به پیروی از آن، در زمینه های پهلوانی، دینی و تاریخی به نظم درآمده اند، از مآخذی هستند که کمتر مورد توجّه فردوسی شناسان است. حال آنکه سَرایندگانِ بیشترِ این آثار افزون بر تأثّرات فراوان زبانی، ادبی و اندیشگی از شاهنامه، به صورتهای گوناگون از فردوسی و شاهنامه نام برده اند که گردآوری و بررسی مجموع این اشارات نکته های تازه و درخور بحثی درباره سرگذشت حکیم توس و نظم شا...

فردوسی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در جای جای شاهنامه به نقل مسائل اخلاقی و تربیتی پرداخته است. گستردگی موضوع در شاهنامه نشان می دهد فردوسی بطور غیر مستقیم به تبین مبانی تربیتی پرداخته که در تعلیم و تربیت اسلامی مورد توجه بوده است. برای روشن شدن مطلب مبانی تربیتی فردوسی در شاهنامه را با نظریه ی تربیتی خواجه نصیر در اخلاق ناصری که از کتب پایه در علم اخلاق محسوب می شود مقایسه می کنیم. بین ان...

رساله حاضر مشتمل بر پنج قسمت است . در پیش گفتار ضمن اشاره به جایگاه کیهان شناسی در فرهنگ ایرانی، از انگیزه انتخاب موضوع، ضرورت پرداختن به آن و شیوه کار سخن به میان آمده است . بخش اول در برگیرنده مباحثی پیرامون اخترشناسی در ایران باستان است که در آن ضمن پرداختن به بررسی میزان اهمیت باورهای کیهانی در آیینهای کهن ایرانی، به شواهد و قراینی از متن شاهنامه نیز که بیانگر سابقه دیرساله ستاره شناسی در ا...

در این پژوهش جایگاه اندیشه‏های مذهبی در شعر دو شاعر بزرگ و برجسته ادبیات فارسی – فردوسی و سعدی- مورد بررسی قرار گرفته است. با مشخص کردن ابیاتی از شاهنامه و بوستان که بیانگر اندیشه های مذهبی این دو شاعر بودند و تحلیل و توصیف آنها و مقایسه با اعتقادات این شاعران مشخص گردید، علی رغم اشتراکاتی که در مورد رابطه خدا با انسان و این که رابطه ای ویژه است که تمامی روابط موجود در هستی حول محور آن شکل گرفت...