ارائه راهکارهای عملیِ استفاده از سطوح بافت دار گچی به منظور بازسازی کمبود در اندودها و تزیینات گچی معماری

چکیده مرمت آثار تاریخی نه تنها رویکردی در راستای حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی مطرح می شود، بلکه در هر چه بهتر شدن سیمای ظاهری آثار به بیان راهکار می پردازد. مهم ترین شاخصه ها در این زمینه در نظر داشتن اصالت تاریخی و اصل زیبایی شناسی اثر است. در این پژوهش به بررسی بخش های تخریب شده ی اندودها و تزئینات گچی معماری، به عنوان یکی از این اختلالات پرداخته شده است و تاکید اصلی آن بر روی بازسازی بستر در کمبودها است. چرا که به همان میزان که نوع رنگ و نحوه رنگ گذاری حساس و با اهمیت است تدارک بستری مناسب برای رنگ نیز قابل توجه می باشد و در این راستا تمرکز اصلی بر روی بافت این سطوح قرار می گیرد. همچنین به بررسی جایگاه صحیح استفاده از سطوح زبره ی گچی در بازسازی انواع کمبودها پرداخته می شود. در واقع اهداف اصلی در این پژوهش بررسی درستی یا نادرستی روش هایی است که در بازسازی بستر کمبودها در اندودها تزئینات گچی معماری در ایران به کار گرفته می شود و در نهایت دست یابی به شیوه ای عملی جهت اجرای بهینه سطوح زبره ی گچی است تا مرمتگران بتوانند با بکارگیری آن در بهبود کیفیت کار تلاش کند و یا با استفاده از آن به پرورش نیروی متخصص جهت اجرای سطوح بپردازند. مطالعات بر پایه دو فرضیه پی گیری شد 1- استفاده از اندود بافت دار راه حل مناسبی برای بازسازی کمبودها در اندود و تزئینات معماری است. 2- با کنترل دانه بندی، رعایت زمان بندی مراحل اجرای اندود با توجه به گیرش ملات و استفاده از افزودنی های رنگی، میتوان به اندودهای زبره ی مناسب جهت بازسازی انواع کمبودها دست یافت. در بررسی فرضیات از منابع کتابخانه ای، مصاحبه، آزمایش و نمونه سازی استفاده شد. با توجه به بررسی ها و مطالعات انجام شده کمبودها به سه نوعِ؛ کمبودهای کوچک، کمبودهای غیر قابل بازسازی و کمبودهای بزرگ قابل بازسازی رنگی تقسیم بندی شد و نقش بافت در بازسازی بستر این کمبودها مورد بررسی قرار گرفت. در کمبودهای کوچک بافتی مشابه بافت سطوح اصلی پیشنهاد شد. برای کمبودهای غیر قابل بازسازی سطحی با بافت نسبتا خشن توصیه شد که به نوعی بازسازی لایه آستر تزئینات محسوب می شود و برای کمبودهای قابل بازسازی سطحی بافت دار با بافتی نرم تر اما متفاوت با سطوح اصلی در نظر گرفته شد. در اجرای سطوح بافت دار تنظیم دانه بندی مهم ترین عامل در دستیابی به بافت مناسب است. در این راستا عمل آوری ملات و زمان بندی در انجام مراحل می تواند در سهولت و کیفیت کار بسیار موثر باشد و بهتر است ملات بدون هیچ گونه افزودنی استفاده شود.