بررسی رابطه بین تجمع اسمولیت های سازگار و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز در ژنوتیپ های نخود تحت تنش خشکی

چکیده تحقیق حاضر به منظور بررسی رابطه بین تجمع اسمولیت های سازگار، فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز و تعیین شاخص های مناسب مقاومت به خشکی در ژنوتیپ های نخود به صورت سه طرح آزمایشی مجزا در شرایط مزرعه، گلخانه و اتاقک رشد هر یک در سه تکرار انجام شد. کشت مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در فروردین ماه 1390 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو تیمار آبیاری کامل و دیم و فاکتور فرعی شامل 19 ژنوتیپ نخود بود. آزمایش اتاقک رشد به صورت فاکتوریل در قالب یک طرح کاملاً تصادفی اجرا شد که فاکتور اول شامل سه سطح پتانسیل آبی: شاهد(آب مقطر)، 4- بار و 8- بار، و فاکتور دوم شامل 19 ژنوتیپ نخود بود. کشت گلدانی نیز به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو سطح پتانسیل آبی 3- بار(شاهد) و 12- بار (تنش)، و 19 ژنوتیپ نخود انجام -شد.کاشت در گلدان ها به صورت انتظاری و در بهمن ماه 1389 صورت گرفت. نتایج نشان داد که اثرات تنش خشکی و ژنوتیپ بر عملکرد دانه در آزمایش مزرعه ای معنی دار بود. تحلیل همبستگی بین شاخص های مقاومت به خشکی و میانگین عملکرد نشان داد که مناسب ترین شاخص ها برای غربال ارقام شاخص های mp، sti، gmp و harm می باشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در تعداد روز از کاشت تا گلدهی و رسیدگی و نیز سرعت رشد محصول(cgr) در شرایط مزرعه، درصد و سرعت جوانه زنی در اتاقک رشد و سرعت سبز شدن در گلدان ها در بین ژنوتیپ ها تنوع وجود دارد. در مرحله رشد رویشی در شرایط تنش میزان پروتئین محلول برگ، پرولین و کربوهیدرات محلول برگ به طور معنی داری افزایش ولی فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز کاهش یافت. در مرحله رشد زایشی در شرایط تنش میزان پروتئین و پرولین کاهش و میزان آنزیم سوپراکسید دیسموتاز افزایش یافت. همچنین در بین ژنوتیپ ها در مرحله رشد رویشی از نظر میزان پروتئین، پرولین و کربوهیدرات محلول برگ و در مرحله رشد زایشی در میزان پرولین و کربوهیدرات محلول برگ تفاوت معنی داری در بین ژنوتیپ ها وجود داشت ولی از نظر فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در بین ژنوتیپ ها در هر دو مرحله رشد زایشی و رویشی تفاوت معنی داری دیده نشد.