توموگرافی دوبعُدی سرعتِ موج lg در ایران

در این مطالعه با استفاده از روش توموگرافی لرزه ای، تغییرات سرعت موج lg در پوسته ی ایران بدست آمده است. داده-های استفاده شده در این مطالعه شامل 56152 رکورد مربوط به 2943 زلزله با مکان یابی دقیق (از سال 1996 تا 2012) است که از شکل موج های ثبت شده توسط شبکه های لرزه نگاری دائم و موقت ایران استخراج شده است. زلزله‏های انتخاب شده شامل 63 خوشه ی لرزه ای با خطای مکان یابی 5 کیلومتر یا کمتر هستند. بانک داده ی گردآوری شده شامل بیشینه دامنه ی جابجایی موج برشی به همراه زمان رسید این فاز است که برای محاسبه ی بزرگای ml استفاده می شود. خوشه ای بودن زلزله های انتخابی به ما اجازه می دهد با میانگین گیری از سرعت های پرتوهای ارسالی از یک خوشه به یک ایستگاه (فرآیند خلاصه سازی پرتوها)، خطای مشاهده ای سرعت برای آن ایستگاه را تخمین بزنیم. همچنین طی فرآیند خلاصه سازی تعداد پرتوها از 56152 به 3107 عدد کاهش می یابد که باعث کاهش زمان لازم برای انجام محاسبات توموگرافی لرزه ای می شود. سرعت پرتوها اکثرا بین 9/2 تا 6/3 کیلومتر بر ثانیه متغیر است، بنابراین می توان بیان کرد که بیشتر پرتوها مربوط به موج lg است. با استفاده از روش کمترین مربعات میراشونده وزن دار مقید شده، یک وارون سازی مستقیم برای بدست آوردن نقشه ی سرعت دوبُعدی موج lg به همراه تصحیحات ایستگاه و چشمه انجام شده است. با محاسبه ی نقشه ی سرعت موج lg، در مناطقی که این موج مسدود یا کاهیده شود، پرتو مربوط به فاز دیگری است که با سرعتی متفاوت با سرعت موج lg در پوسته منتشر شده است. سرعت های بدست آمده برای منطقه ی ایران بیشتر بین 5/2 تا 7/4 کیلومتر بر ثانیه متغیر است. نتایج بدست آمده از این مطالعه سرعت بیشتر از 4 کیلومتر بر ثانیه برای موج lg در حوضه ی خزر جنوبی، زاگرس و کپه داغ را نشان می‏دهد. همچنین طبق نتایج بدست آمده مرز بین زاگرس و ایران مرکزی به طور قابل ملاحظه ای از گسل اصلی زاگرس انحراف دارد که نشان دهنده ی زیرراندگی بخشی از صفحه ی عربی به زیر ایران مرکزی است. قسمت شرقی حاشیه ی دریای خزر به مانند قسمت های داخلی حوضه ی خزر جنوبی، سرعت بالا دارد که می تواند در ارتباط با حضور پوسته شبه اقیانوسی خزر جنوبی در زیر حاشیه ی شرقی سواحل خزر باشد. منطقه ی لوت دارای سرعت کم موج lg است که می تواند نشانگر قاره ای بودن پوسته لوت باشد. البرز، قسمت اعظم ایران مرکزی و بخصوص منطقه شمال غرب ایران دارای سرعت کم موج lg هستند که نشانی بر گرم بودن پوسته در این مناطق است.