بررسی پتانسیل فرونشست زمین بر اثر افت سطح آب زیرزمینی در دشت نیریز با استفاده مدل های رستر پایه و روش های زمین آماری در محیط gis.

رشد سریع جمعیت در سال های اخیر و به دنبال آن توسعه روزافزون فعالیت های اجتماعی، اقتصادی و صنعتی سبب شده است تا میزان بهره برداری از منابع آب به ویژه، منابع آب زیرزمینی، بیش از ظرفیت و توان بالقوه آبخوان افزایش یابد. از جمله اثرات محیطی نامطلوب افت زیاد تراز آب زیرزمینی، وقوع پدیده فرونشست در سطح زمین می باشد. دشت نیریز از جمله دشت های مهم استان فارس می باشد که علیرغم ممنوعه بودن، به دلیل بهره برداری بی رویه از آب های زیرزمینی جهت تأمین نیازهای آبی منطقه همچنین کاهش نزولات جوی و خشکسالی های چند سال اخیر با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه شده است . بدیهی است یکی از تبعات نامطلوب این افت، وقوع پدیده فرونشست در سطح زمین می باشد. در این پژوهش به منظور مشخص کردن پتانسیل دشت نیریز به خطر فرونشست از مدل های رستر پایه و روش های زمین آماری استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهند منطقه پتانسیل بیشتری را از لحاظ خطر فرونشست ناشی از برداشت بی رویه آب زیرزمینی ،ضخامت لایه رسوبی و ویژگی فیریکی رسوبات دارا می-باشد. همچنین نتایج حاصل از نقشه پتانسیل خطر فرونشست آبخوان دشت نیریز نشان می دهد، حدود28/21 درصد از مساحت آبخوان دشت نیریز در پهنه خطرپذیری خیلی کم ،53/25 در پهنه خطرپذیری کم و حدود 19/53 درصد دارای پتانسیل خطر فرونشست متوسط تا خیلی زیاد می باشد. این امر بیانگر خطر بالقوه ای است که آبخوان آبرفتی دشت نیریز را تهدید می کند.