شناسایی مولف متون کهن ادبی با توجه به ساختار های نحوی موجود در آن (مطالعه موردی: تذکره الاولیاء عطار)

ادبیات کهن این سرزمین سرشار از آثار فاخری است که هر یک وظیفه ی انتقال دانش، فرهنگ و تاریخ از نسلی به نسل دیگر را عهده دار می باشد. از همین رو حفظ و نگهداری آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به جهت قدمت و وجود نسخه های متعدد از این آثار، شناخت نسخه ی اصل در مورد آن ها اهمیت می یابد. تفاوت نسخه های خطی آثار کهن گاه جزئی و شامل چند واژه یا جمله می باشد و گاه کلی تر و در وجود یا عدم وجود بخش هایی در نسخ گوناگون است. در روش های معمول برای تصحیح متون با استفاده از مواردی چون نسخه اساس، اجتهاد، قیاس و ... سعی بر تعیین نسخه ای از اثر است که به اصل نزدیک تر باشد. از روش نسخه اساس تنها زمانی می توان بهره برد که یکی از نسخه ها بر دیگر نسخ برتری داشته باشد.اما در صورت عدم وجود چنین نسخه ای، مصحح با اجتهاد و قیاس موارد دارای تناسب بیشتر با موضوع و زبان مورد نظر را برمی گزیند. بررسی سبک نیز از موارد دیگری است که کارشناسان این عرصه از آن سود می جویند. در دهه های اخیر، اهمیت یافتن شناسایی مولف در حوزه ی مسائل حقوقی منجر به ایجاد روش-هایی نوین در این زمینه گشته است. در این روش ها از عوامل صرفاً زبانی جهت تعیین مولف استفاده می شود. در این پژوهش روشی کمی با تکیه بر ساختار های نحوی برای تعیین مولف یک اثر ادبی مورد آزمون قرار می گیرد. اثر ادبی مورد نظر تذکره الاولیاء عطار نیشابوری می باشد. این کتاب پیوستی هم دارد که در دستنویس ها بیست تا بیست و پنج بخش می شود. نسبت این پیوست به عطار مورد تردید است.این پژوهش شامل دو جنبه ی توصیفی و تحلیلی می باشد. ابتدا به شیوه ی کتابخانه ای راجع به اثر و ویژگی های آن اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید. بخش هایی از اثر انتخاب، ساختار های نحوی موجود در این بخش ها استخراج و تعداد آنها تعیین شدند. نتایج به دست آمده در جداول مربوطه ارائه و سپس با بکارگیری آزمون آماری chi-square مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند. . براساس نتایج حاصل شده، این روش برای این متن خاص مناسب نمی باشد، زیرا به نظر می رسد استفاده ی مستقیم از چند اثر دیگر به عنوان منبع و همچنین طول مدت گردآوری اثر، بر سبک مولف موثر بوده اند.